Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week één typisch West-Vlaams woord op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.
©
BELGA
We wisten dat het moment ooit zou komen en nu is het daar: die netelige situatie waarbij we bij de g – en oh, gorror, volgende week dan nog de h ook! – zijn aanbeland. Voor West-Vlamingen een struikelblok eersteklas, waardoor we op den duur voor deze rubriek ook niet meer weten of het dialectwoord nu onder de ‘g’ gecatalogeerd moet worden, dan wel onder de ‘h’. Soit, dat elk er het zijne van denkt, want ‘we zyn widder vrji hwoed te verstoan’, zoals Gerrit Callewaert vroeger al eens opmerkte. Volkomen terecht, trouwens.
Deze week doen we het met de ‘g’ van ‘gildig’.
>>GILDIG
Betekenis: Beschikkend over een lichaam dat eerder neigt naar een Rubensfiguur, corpulent. Iemand die ‘gildig’ is, wordt bij vrouwen ‘e gildige’ genoemd, bij mannen ‘ne gildigoard’ – die we dan ook ‘ne kloeke boestn’ kunnen noemen. In sommige gevallen kan ‘gildig’ ook ‘ruimschoots’ betekenen, zoals in “‘t is ol gildig viere en zis doa nu nóg nie”.
Voorbeeld: “Dien tweelink van Schiettecattes is toch etwuk specioals wi. Dat ene is e nerveus sperrewoan, mor olve grotte en zo moager daj ze deur de splette va je gat ku trekn, en in vergeliekienge met eur zustre ist lik e kattejoenk. Da’s nog e bitje e gildige wi.”
*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”
In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streeks, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!
(FJA)
Mezinke
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier