Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week enkele typisch West-Vlaamse woorden op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.
‘Wietje wilde wulle weevn’, sprak onze pa ons in onze kleutertijd voor het slapengaan toe. ‘Wukke wulle wilde Wietje weevn?’ dienden wij dan gespeeld nieuwsgierig te vragen, waarop hij kon antwoorden met ‘Wietje wilde warme wulle weevn!’ Daarmee was de wollen kous nog niet af, want dat weven gebeurde bovendien met witte wol. Van westerse makelij, uiteraard, al hadden wij toen geen flauw benul wat dat was, westers. Waarna wij nog zelf pogingen mochten ondernemen om w-woordjes te bedenken. En zie: zoveel jaren later na zitten we hier opnieuw met die W voor onze neus. Wit, warm of westers zijn deze woorden niet, maar sappig West-Vlaams dialect wél, wi. Toch een béétje Westers dus.
>>WEEGOARDE
Betekenis: Evenknie, zijn/haar gelijke, het tweede exemplaar van een paar.
Voorbeeld: “Da’s oltied ‘t zelfde ak ik me zokn in de woste gestookn én. Achternoa vien ek nog één were, moa de weegoarde zie’k slag om slinger kwiet.”
>>WIETJEWATJE
Betekenis: Door elkaar, wanordelijk overhoop, voornamelijk gezegd van een kapsel
Voorbeeld: “Lucrèce zei da me permenante hjil verdesteweerd was van me rinnekaptje en ik geloofde eur, mo ‘k zie nu in de spegel da ze ferme overdreevn et. ‘t Ligt e bitje wietjewatje joat, mo voe nu te zegn verdesteweerd? Ne ki met den bustel derdeure en da goat olwere vele beter zyn!”
>>WIESTEKAPJÈLE
Betekenis: Wanordelijk verstrengeld
Voorbeeld: “‘t Is were zo verre wi: de zomer is in ‘t land, de zunne schient, ne mens wilt zyne ligzetel buutn zetn voer e kart in de zunne te lign, en hjil diene ligzetel sloat wiestekapjèle. ‘k En ol direct gin goeste mi, ‘k goan no binn me gordien’ goan woschn!”
>>WUK/WUFFER
Betekenis: Wat, welke…
Voorbeeld: “Wuk vroag je gie nu zjuste? Wuffer boai da’k ik goan andoen up joene trouw? Me schoenste kostume, dadde ja!”
>>WULJES
Betekenis: Stofjes, wolpropjes.
Voorbeeld: “Madams en menjirs, welkom up me demonstroasje van ‘t Antiwuljespulje. Ej gie wok last, nu en tonne, van wuljes in je buukepitje, ton moej in ‘t vervolg je buuk en de reste woschn met de shampoo van in da pulje. En ‘t goa gedoan zyn met die wuljes! Nie content, geld were, mo vanaf noaste weke veruus ik wel nor Australië.”
>>WIETJEPOEP
Betekenis: Dwazerik
Voorbeeld: “IS DA NU VERRE GEDOAN ME MIE TE KOEIONEERN? Gistern e seule vanboven up de deure gezet, eergistern de riekoordn va me peirdebotn a mekoar geboendn en vandoage e scheetkusn up me stoel geleid. KUN DER NIE MI MEE LACHEN! Wuk ne wietjepoep peist er ier van mè mie roend te rien?!”
*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”
In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streek, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!
(FJA)
Mezinke
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier