Marieke Dermul: “Ik wil naar het volgende Eurovisiesongfestival”

Zo is de Brugse actrice en theatermaker ambitieus. Op dinsdag 23 januari speelt zij op uitnodiging van het Cultuurcentrum Brugge haar performance voor het eerst in haar geboortestad, in De Biekorf.

Je studeerde politieke wetenschappen aan de UGent en was in 2006 voor CD&V het jongste gemeenteraadslid ooit in Brugge. Vanwaar die ommekeer naar een artistieke carrière?

Marieke Dermul: “Een ommekeer mag je het niet noemen. Politiek en theater hebben veel met elkaar gemeen: ze verdiepen zich beiden in de vraag hoe mensen met elkaar omgaan. Als tiener danste ik al bij Tamara Jackson en leerde ik piano aan het stedelijk conservatorium. De politiek zit wel een beetje in de genen. Mijn vader Wilfried Dermul werkt nu op het kabinet van Hendrik Bogaert en voordien bij Yves Leterme.”

“Ik werd op mijn 18de gemeenteraadslid, toen ik in Gent aan mijn eerste kandidatuur pol&soc begon. Het was een hectisch jaar, want ik toerde toen mee met fABULEUS en speelde mee in de jongerenvoorstelling Guided By Noises. Ik had het statuut voor kunstbeoefening, zoals voor sporters. Dat gaf mij de vrijheid om de examens mondeling af te leggen, op het moment dat mij best paste.”

Was dat allemaal te combineren?

“Ik had wel tweede zit (lacht) en was nauwelijks op mijn kot. Geregeld moest ik naar Brugge voor de berekken, ter voorbereiding van de gemeenteraad. In tegenstelling tot andere gemeenteraadsleden zag je mij nooit op recepties, daar had ik geen tijd voor. Meerdere avonden per week was ik weg met fABULEUS. Ik herinner mij dat ik vaak ‘s nachts studeerde. Maar het zat altijd al in mijn achterhoofd om na het behalen van mijn master in de politieke wetenschappen nog voort te studeren, iets in de artistieke richting: een kunstopleiding.”

“In vergelijking met de Theaterschool in Amsterdam zijn de discussies op de Brugse gemeenteraad brave onderonsjes”

“Ik kon de podiumkriebel niet onderdrukken. Daarom heb ik in 2010 auditie gedaan om toegelaten te worden op de Theaterschool van Amsterdam. Ik vond dat ik een extra opleiding nodig had, als ik professionele actrice en performer wou worden. Ik was het op den duur beu om altijd dezelfde rollen te spelen. Ik werd steeds gecast als het kleine, energieke meisje, maar wou een ruimer palet bespelen.”

Hoe blik je terug op zes jaren (van 2006 tot 2012) als gemeenteraadslid in Brugge?

“Ik had nooit verwacht dat ik 2.141 voorkeursstemmen zou binnenrijven en had tijdens de kiescampagne een bezoek gebracht aan alle 18-jarigen in Brugge. Ik wou mijn leeftijdsgenoten onder vier ogen spreken en overtuigen om op mij te stemmen. Ik denk dat ik aan meer dan 1.000 adressen aangebeld heb. Uiteraard zette ik mij als gemeenteraadslid vooral in voor de jongeren. Ik herinner mij dat ik drie voorstellen ingediend heb waarvan er twee effectief gerealiseerd werden. Op mijn vraag werd de cultuurpas voor jongeren gebundeld. Ik heb ook actie ondernomen tegen de voor fietsers onveilige weg naar Kinepolis in Sint-Michiels. Samen met Patrick Arnou, een leerkracht van het SASK, heb ik alle knelpunten in kaart gebracht. Het stadsbestuur heeft dit ter harte genomen.”

Hoe verliepen die vier jaren in Amsterdam?

“Dat was een wereld van verschil met Brugge en Gent. Pas in Amsterdam voelde ik echt wat het betekent om in een grootstad te wonen. Je kunt er echt alles ontdekken. Ik ondervond het cultuurverschil tussen Vlamingen en Nederlanders. In Gent en Brugge vonden mijn vrienden dat ik een uitgesproken persoonlijkheid had, maar in vergelijking met de grofgebekte Nederlanders was ik een beschaamd en bescheiden meisje. Dat kwam al meteen tot uiting tijdens de audities die ik moest doen om toegelaten te worden aan deze Theaterschool. O my God, al die Nederlandse studenten profileerden zich, ik vreesde dat de jury mij over het hoofd zou zien. Gelukkig kozen de juryleden niet voor de luidste roepers!”

“Een acteur komt niet geloofwaardig over, als zijn lichaam niet meewerkt”

“Ik heb in Amsterdam vier jaar moeten knokken. Nederlanders zijn superkritisch, bij elke repetitie van een voorstelling geven zij echt ongezouten hun mening over hun medestudenten. Feedback krijgen is leerrijk, maar zo de grond ingeboord worden… Achteraf dacht ik vaak: moet ik morgen opnieuw in de klas gaan zitten met die mensen? Daarbij vergeleken waren de politieke discussies in de Brugse gemeenteraad maar brave onderonsjes. Maar vier jaar Amsterdam heeft mij een ruimere blik gegeven. Ik leerde hoe mensen in elkaar zitten en hoe snel misverstanden ontstaan.”

“Je bent welkom in Nederland, maar ik ervaar veel meer vriendschap in Brugge en Gent”

“Er wordt altijd gezegd dat Nederlanders zeer open zijn. Ik vind van niet. Ze zeggen veel en roepen luid, maar wat er echt omgaat in hun hart lossen ze zelden. Daarom zou ik nooit in Nederland kunnen wonen. Je bent er wel welkom, maar ik ervaar veel meer vriendschap in Brugge en Gent, waar ik nu woon. Hier voel ik mij thuis, niet in Nederland. West-Vlamingen hokken vaak samen, maar er behoren ook enkele Oost-Vlamingen, twee Antwerpenaren en een Brusselse tot mijn intieme vriendenkring in Gent.”

Wat heb je aan de Theaterschool van Amsterdam gestudeerd?

“Ik heb een mime-opleiding gevolgd. Begrijp me niet verkeerd, die term is verwarrend en heeft niks te maken met pantomime. Noem het liever een performance. Acteren is veel meer dan teksten declameren. Ik leerde in Amsterdam dat er altijd een connectie moet zijn tussen je stem en je lichaam. Een acteur komt niet geloofwaardig over, als zijn lichaam niet meewerkt. Tijdens mijn vier Amsterdamse jaren heb ik de kans gekregen om stage te volgen bij het Noord-Nederlands Toneel en Orkater. In 2014 ben ik afgestudeerd, maar ik ben nog een jaartje blijven plakken in Nederland, omdat ik in twee producties van het MAAS-theater in Rotterdam mocht meespelen. Regisseur Moniek Merckx werkt graag met eenzelfde groep acteurs en heeft mij al uitgenodigd om volgend jaar opnieuw mee te spelen.

Hoe omschrijf je zelf wat je doet?

“Ik zie mezelf als actrice en theatermaker. Het is ruimer dan toneelspelen; ik ben geen klassieke actrice die zich beperkt tot teksttheater. Het theaterlandschap is de voorbije jaren trouwens zeer multidisciplinair geworden. Sinds 2015 heb ik het freelance artiestenstatuut. Ik speel onder meer voor Het Paleis, maar maak ook één of twee eigen producties per jaar. Nu voor het eerst met Vlaamse subsidies. De European Citizen Popsong is het tweede deel van mijn trilogie Heldendaden en Wereldwonderen. Ik noem mijn project graag een multidisciplinaire performance op de rand van documentaire en fictie. Het is meer dan louter een Europees popliedje componeren en vertolken.”

“De European Citizen Popsong is het tweede deel van mijn trilogie Heldendaden en Wereldwonderen”

“De centrale vraag die ik mij stel is: wat kan ik als artiest betekenen op maatschappelijk vlak? Niet alleen de Europese Unie ligt onder vuur, ook de kunsten. Sommige politici vragen zich af of kunsten nog relevant zijn in de 21ste eeuw en of ze nog subsidies nodig hebben.”

“Voor mij is theater niet vrijblijvend, het heeft een maatschappelijk belang. Maar ik behoed mij voor moraliseren, want daar krijg ik de krullen van. Mijn voorstelling is een mix van maatschappelijke relevante vragen en fictie. In het theater mag je nog dromen, meerdere opinies van jezelf over maatschappelijke thema’s kwijt geven en zelfs de bal volledig misslaan, in tegenstelling tot de politiek. Daarom is theater zoveel boeiender en creatiever dan de politiek.”

“De voorbije maanden heb ik in vier steden Athene, Berlijn, Kiev en Boedapest performances gegeven in de openbare ruimte. Op markten en in winkelstraten ben ik, met een petje van de Europese Unie op mijn hoofd, spontane gesprekken aangegaan met voorbijgangers.”

“European Citizen Popsong is geen stand-upcomedy, wel een intuïtieve trip, waarin de toeschouwers participeren”

“Ik heb de naïeve kant van mezelf getoond en iemand gespeeld die niks snapt van de EU en het aan anderen vraagt. Dat was niet gelogen, want ik snap niet meer hoe het met de EU nu verder moet. Die gesprekken zijn gefilmd en worden gebruikt in de voorstelling, waar ik samen met het publiek werk aan de creatie van de European Citizen Popsong. Het is geen stand-upcomedy, wel een intuïtieve trip, waarin de toeschouwers participeren.”