Ligt dé schat van de Tempeliers in West-Vlaanderen?

De moderne versie van Indiana Jones. Zo kan je onze journalist Christophe Lefebvre (38) het best omschrijven. Deze zomer trok de stoere avonturier naar godvergeten plekken in West-Vlaanderen en ver daarbuiten. Voor de laatste aflevering van deze reeks ging hij op zoek naar dé schat van de Tempeliers. Waar? In West-Vlaanderen natuurlijk!

Wereldwijd zoeken honderden, of zelfs duizenden schattenjagers naar de beruchte schat van de Tempeliers. Van de ruïnes van kastelen in het zuiden van Frankrijk tot op de bodem van de oceaan in tropische oorden, geen plaats lijkt veilig voor die gepassioneerde avonturiers. Het zal bij hen dan ook erg moeilijk te verteren zijn dat die schat daar helemaal niet te vinden is, meer nog, hij ligt erg dicht bij huis. Het nalatenschap van de Orde der Tempeliers ligt begraven in… West-Vlaanderen.

Er is geen levende ziel die de Orde van de Tempeliers niet kent. Toch? Je hoeft niet eens een geschiedenisboek te openen om ooit al zo’n ridder, een Templar Knight, te hebben gezien. Een inspiratiebron voor films, boeken, strips, theaterstukken en allerlei andere zaken waar de middeleeuwen in beeld worden gebracht. Hun macht was groot, erg groot zelfs en hoewel ze ten dienste van de kerk stonden, was hun politieke invloed onmeetbaar. Ze bezaten enorme stukken land, stonden in voor de bescherming van pelgrims en lagen aan de basis van het bankensysteem dat we nu kennen. In de 200 jaar dat ze actief waren, vergaarden ze een onschatbaar vermogen en werden ze de doorn in het oog van de Franse koning. Hij gebruikte de Guldensporenslag als argument om hen volledig uit te roeien. De Tempeliers hadden geweigerd om aan de zijde van de koning tegen de Vlamingen te vechten, hoogverraad dus en allen werden ze opgejaagd en ter dood veroordeeld.

(Lees verder onder de video)

Hoewel de geschiedenis van de Tempeliers tot op heden nog steeds heel veel giswerk bevat, is het vooral het detail van hun onschatbaar vermogen dat wereldwijd op heel wat interesse kan rekenen. Hoewel ze over astronomische hoeveelheden geld, goud en zilver beschikten, is hier nooit ook maar enig spoor van teruggevonden. Het wordt dan ook algemeen aangenomen dat de ridders, tijdens hun vlucht of zelfs op voorhand, hun bezittingen hebben verborgen. Meer dan voldoende materie dus voor waanzinnige legendes en al even waanzinnige zoektochten.

Hoofdkwartier in Slijpe

We starten ook onze eigen zoektocht en al snel komen we terecht in een café (onze job heeft zo zijn voordelen) met de toepasselijke naam Het Tempeliertje. Diep in de velden van Slijpe bij Middelkerke staat Fernand Becue (63) er al jaar en dag achter de toog. Het was geen lukrake beslissing om hier even te stoppen voor een pint. Op de terreinen van de hoeve die Fernand uitbouwde tot praatcafé, werden gedurende 30 jaar verschillende opgravingen gehouden, opgravingen met een verbluffend resultaat. “Op de plaats waar mijn hoeve staat, bevond zich vroeger de enige Commanderie van de Tempeliers in onze regionen. Van hieruit controleerden ze grond en geld, van Amsterdam tot Parijs. Dit was hun hoofdkwartier en de plaats waar ze leefden.”

Krasse beweringen die met een overvloed aan beeldmateriaal kan worden bewezen. “Tijdens de opgravingen vonden we potten, glazen, tegeltjes met opschriften, funderingen van hun gebouwen en stootten we zelfs op hun begraafplaats. We haalden er honderden skeletten uit.” Ook tijdens de aanleg van de brug over de E40 werd kennis gemaakt met de restanten van de Tempeliers. “Toen de aannemers de gaten boorden om de pilaren van de brug in te steken, kwamen ze ook op overblijfselen van gebouwen terecht. Meer dan 13 meter diep zaten die dingen, ronduit verbluffend.”

Goed mogelijk dat de stoerste ridders uit de geschiedenis heel wat dingen hebben verborgen in ons eigenste West-Vlaanderen

Aan de 30-jarige euforie kwam eind de jaren 90 een abrupt einde. “We werden bedolven onder nieuwe regels, wetten, verplichtingen en plots mochten we geen opgravingen meer verrichten”, zucht Fernand. “Een echt jammerlijke zaak, want we hebben de restanten van de donjon (de woontoren, red.) kunnen lokaliseren. Het is nu de overheid die zal beslissen wanneer ze gaan graven en ondertussen zijn we al 20 jaar verder zonder dat er iets is gebeurd.”

Over de schat van de Tempeliers gonst het op deze plaats dan ook van de geruchten. “De meest bekende theorie is dat de Tempeliers van hieruit via tunnels zijn gevlucht, met hun volledige rijkdom mee. Waar ze heen zijn getrokken nadien? Dat is natuurlijk de vraag die ons allemaal bezig houdt.” Een pittige fonkel is in de ogen van Fernand nooit veraf wanneer hij voluit spreekt over de geschiedenis van dit stukje West-Vlaanderen.

Halfgod in Lissewege

Tunnels en vluchtende Tempeliers, nu is ook onze eigen schattenradar volop aan het draaien. Die wijst volop in de richting van Lissewege, het kunstenaarsdorp op een steenworp van de kust. Onze radar kijkt dan vooral naar hetgeen Lissewege op de kaart heeft gezet: de kerk. Met 7.000 inwoners is het nu niet bepaald een wereldstad en in vroegere eeuwen kon men met moeite van een dorp spreken. Toch werd er in 1225 gestart met de bouw van een kerk met megalomane afmetingen. Waarom? Heemkundigen zijn er nog steeds niet uit, al hebben ze enkele hypotheses.

Ook een andere, even belangrijke vraag, is nog steeds eentje die niet met zekerheid kan beantwoord worden. Waar kwam dat geld vandaan? Het is de combinatie van die vragen die ons terug naar de Tempeliers brengt. Dat en een verborgen beeld van de halfgod Baphomet.

Wie door de kerk wandelt en goed kijkt, ziet boven de ingang van de sacristie een, bijna onzichtbaar, beeld van de halfgod. Een van de legendes beschrijft hoe de Tempeliers Baphomet aanbaden, hij was hun god van de wijsheid en telkens ze een kerk lieten bouwen moest hij dan ook aanwezig zijn. De Tempeliers wisten ook dat het verafgoden van halfgoden resulteerde in een terdoodveroordeling, vandaar dat ze zijn beeld steeds in het gebouw zelf verwerkten, weg van nieuwsgierige ogen. Hebben de Tempeliers de kerk van Lissewege gefinancierd? Waarom werd gekozen voor zo een uit de kluiten gewassen exemplaar? Moest de kerk eventueel dienen om iets te verbergen zoals, en we denken hier even mee met het verhaal, een schat? Rond de kerk hangt nog steeds een waas van mysterie en VVV Lissewege VZW zoekt nog dagelijks naar antwoorden en misschien wel verborgen goud.

De kerk is trouwens niet de enige piste die naar Lissewege leidt, ook de voormalige abdij Ter Doest lijkt te zijn verweven in het complot. De abdij was de thuisbasis van de cisterciënzers, de orde waaruit de Tempeliers zijn ontstaan en het was ook de reden waarom de Tempeliers weigerden deel te nemen aan de Guldensporenslag. De lekenbroeders van de abdij vochten immers mee aan de zijde van de Vlamingen en voor de Tempeliers was het ondenkbaar om tegen hun eigen mensen te gaan kampen. Ook hier is er sprake van aanzienlijke hoeveelheden geld die plots beschikbaar waren en enorme gebouwen die werden opgetrokken. Na het verdwijnen van de Tempeliers (en hun schat) werd op Ter Doest begonnen met de bouw van een indrukwekkende schuur. Over het hoe en waarom van die schuur en vooral de afmetingen ervan bestaan nog altijd de wildste theorieën. Probeerden de Tempeliers ook hier één en ander te verbergen bij hun religieuze broeders?

Helaas hebben we tijdens onze zoektocht de schat niet gevonden, maar het is wel meer dan mogelijk dat de stoerste ridders uit de geschiedenis van de mensheid in ons eigenste West-Vlaanderen heel wat dingen hebben verborgen. De sporen liegen er alvast niet om, de dingen die al werden opgegraven nog minder. Wie zelf, met metaaldetector en spade aan de slag wil, kan het best van al starten in de buurt van Het Tempeliertje in Slijpe of aan de schuur van de abdij, een schuur die nog steeds bestaat en vrij toegankelijk is. Mocht je per toeval op een riante hoeveelheid goud stoten, vergeet dan niet wie je op het juiste spoor heeft gezet.