Het ‘Vrijheidsmonument’ op het Brivibaplein in Zedelgem, beter gekend als de Letse bijenkorf, is recent het voorwerp geworden van een polemiek. Onder meer in het tijdschrift Paris Match spreken historici van de ‘schande van Zedelgem’, omwille van een vermeende link met de SS-troepen van Adolf Hitler. Oppositiepartij Vooruit wil het monument zo snel mogelijk weg.
Ruim twee jaar nadat het Vrijheidsmonument op het Brivibaplein (‘briviba’ is Lets voor ‘vrijheid’, red.) werd ingehuldigd in aanwezigheid van de Letse ambassadeur ligt het kunstwerk sinds kort onder vuur. Onderzoeksjournalist Michel Bouffioux gooide de knuppel in het hoenderhok met een reportage in het tijdschrift Paris Match. Ook nieuwssite Apache bracht ondertussen al een artikel over de kwestie. De kritiek luidt dat het kunstwerk een eenzijdige hommage is aan de Letse krijgsgevangenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog opgesloten zaten in het krijgsgevangenenkamp in Vloethemveld. Volgens de auteurs zouden die Letse soldaten gecollaboreerd hebben met de Duitse nazi’s, zich aangesloten hebben bij de Waffen-SS en diverse misdaden tegen de menselijkheid begaan hebben. Dat net voor die mensen een monument werd opgericht, is voor de auteurs meer dan een brug te ver.
Ondoordacht eerbetoon
De kwestie werd eind vorig jaar ook besproken in het parlement. Oud-minister van Defensie André Flahaut (PS) vroeg minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) om een gerechtelijk onderzoek te laten openen naar de gemeente Zedelgem omdat zij met het monument een ‘erg ondoordacht eerbetoon bracht aan mannen die deel uitmaakten van een criminele organisatie’ en zich daardoor mogelijk schuldig maakten aan inbreuken op de negationismewet van 1995.
Het monument kwam er niét ter ere van voormalige SS-strijders – Jürgen Dehaemers, schepen
Minister Van Quickenborne kon enkel antwoorden dat het niet aan hem was om één en ander te onderzoeken. In Letland zelf kan het monument wel op erkentelijkheid rekenen. Meer zelfs: Pol Denys, drijvende kracht achter het project en Vlaams Belang-gemeenteraadslid in Zedelgem, kreeg er het ‘Kruis van Erkenning’, een van de hoogste onderscheiding in het land aan de Baltische zee.
Meer talen op monument
Dat het Vrijheidsmonument een eerbetoon is aan Letse nazi-collaborateurs is volgens bevoegd schepen Jürgen Dehaemers (CD&V) wel heel erg kort door de bocht. “Het is jammer dat dergelijke artikels gepubliceerd worden zonder eens te luisteren naar wat precies de bedoeling was. Dit kunstwerk is er gekomen in het kader van de ontsluiting van het Vloethemveld, waar inderdaad ooit krijgsgevangenen zaten. Met dit werk wilden we het thema ‘vrijheid’ in de verf zetten, als contrast met de gruwel van de oorlog. Vrijheid voor alle krijgsgevangenen, en dus niet alleen voor de Letten. Daarom gaan we nu ook de talen van alle nationaliteiten die er opgesloten zaten opnemen op het monument. Hopelijk gaat de polemiek dan liggen, want het is voor alle duidelijkheid helemaal niet zo dat wij als gemeente een monument hebben opgericht ter ere van voormalige SS-strijders”, klinkt het.
Misleid
Op de eerstvolgende Zedelgemse gemeenteraad zal oppositiepartij Vooruit voorstellen om het monument weg te halen. “De Zedelgemnaren zijn misleid. We moeten dit rechtzetten en het beeld zo snel mogelijk verwijderen”, klinkt het. Volgens de partij kan de Letse bijenkorf wel degelijk aanzien worden als een eerbetoon aan de Letse krijgsgevangenen die meevochten met de SS aan het Oostfront.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
