Leontien, meisje met een beperking: “Moeizame zoektocht naar een echt toegankelijke school in Brugge”

Hoe toegankelijk zijn onze Brugse scholen? Het kostte Leontien Vandenbogaerde, die een beperking heeft, alvast heel wat moeite om een middelbare school te vinden waar de klassen vlot toegankelijk zijn voor leerlingen die zich in een rolstoel moeten voortbewegen.

Leontien Vandenbogaerde (12) zit momenteel in het zesde leerjaar van De Zonnetuin in de Beeweg in Sint-Kruis. Voor haar liet directeur Nathalie Clerckx een traplift installeren.

“Niet voor mij alleen, ook voor een leraar met een gebroken been. Er zijn ook rubberen matjes aan alle ingangen geplaatst om de dorpels, die voor rolstoelen lastige drempels zijn, te elimineren. Dat is ook handig voor de karretjes van de poetsdiensten”, zegt het Brugse meisje, dat dezer dagen geregeld met een handbike naar De Zonnetuin rijdt. In het gezelschap van papa of mama, volgend schooljaar wil ze volledig zelfstandig naar haar nieuwe, middelbare school van haar keuze kunnen fietsen.

Eén optie

Maar aan de overstap naar het secundair onderwijs het gezin van Leontien woont in de Brugse binnenstad gaat niet van een leien dakje. Papa Kurt Vandenbogaerde: “Tegenwoordig moet je je online registreren en drie scholen naar keuze aanduiden. Maar je kunt je schoolkeuze niet motiveren met ‘toegankelijke school voor leerlingen met een fysieke beperking’…”

“We zijn dan maar zelf op zoek gegaan en hebben een aantal scholen bezocht, om na te gaan of ze al dan niet makkelijk toegankelijk zijn. Dat was geen evidente zoektocht. Tal van scholen zitten met veel niveauverschillen en trappen, die het voor Leontien erg moeilijk maken.”

Omdat onze dochter Latijn en Content and Language Integated Learning (CLIL) – een niet-taalvak in een andere taal – wenste, was er voor het oosten van Brugge uiteindelijk slechts één optie: het Sint-Andreaslyceum. Mijn dochter is daar nu ingeschreven, gelukkig samen met haar beste vriendin. Eind goed, al goed, maar het heeft toch veel moeite gekost”, aldus Kurt Vandenbogaerde.

Brugse kasseien

Hij wijst ook op het continu worstelen met de Brugse kasseien, de voetpaden en de niet altijd even makkelijk toegankelijke openbare gebouwen en Brugse Musea. “Het Gruuthusemuseum is een calvarietocht voor wie zich in een rolstoel verplaatst. Prachtig museum, maar niet inclusief. Mensen met een beperking krijgen korting, maar kunnen slechts in één zaal terecht.”

“Door de aandoening van mijn dochter heb ik als architect gebouwen anders leren bekijken. Enkel met het plaatsen van een helling of lift is de kous niet af. Met kleine ingrepen, zoals bredere deuren of drempelloze panden, kun je de wereld nochtans echt inclusief maken. Al begrijp ik dat dit niet voor alle beschermde, historische gebouwen zo makkelijk lukt…”

Creatieve oplossingen

Is het echt zo erg gesteld met ons scholenpatrimonium? Volgens Koen Seynaeve, coördinerend directeur van de scholengroep Sint-Donaas, doen er zich enkel problemen voor in oudere gebouwen. “In Immaculata bijvoorbeeld heeft niet elke vleugel een lift en er zijn niveauverschillen. Er worden creatieve oplossingen uitgedokterd. Als er een klas is met een minder mobiele leerling, kiest de school een klaslokaal dat wel makkelijk toegankelijk is.”

Directeur Sophie Van Hulle van scholengroep Karel de Goede vult aan: “Beweren dat al onze scholen voor 100 procent toegankelijk zijn, is niet waar. Maar we doen er alles aan om ons zo goed mogelijk in orde te stellen. Bij verbouwingen, en uiteraard bij nieuwbouw zoals de nieuwe Sint-Andreascampus en MIA, wordt gewaakt over de toegankelijkheid. Ook bij de omvorming van het klooster van de Frères tot klaslokalen zijn alle drempels weggewerkt.”

Ramp

Volgens onderwijsschepen Jasper Pillen heeft de stad recent een ramp voor de orgelzaal van het conservatorium aangekocht, zodat personen met een rolwagen er binnen kunnen: “Bij de werken aan de noordvleugel van de kunsthumaniora wordt rekening gehouden met de toegankelijkheid. Niet elke school heeft een lift, we vangen dit op door klassen tijdelijk te verhuizen naar het gelijkvloers. Samen met de vzw Alehoppa brengen we in kaart wat ons onderwijs nog meer kan doen.”

Els Pieraerts, toegankelijkheidsambtenaar bij de stad Brugge, wil, met de steun van schepen voor Welzijn Pieter Marechal en onderwijsschepen Jasper Pillen, alle stadsscholen screenen. “Bij nieuwbouw is er inderdaad geen probleem, Vlaanderen legt toegankelijkheidsregels op. Met technische ondersteuning van het Vlaams expertisecentrum Inter hebben we ons stedelijk conservatorium tijdens de renovatie toegankelijk gemaakt. Het was een uitdaging om alle niveauverschillen weg te werken. Voor de Academie doen we hetzelfde.”

Keten

“Schoolgebouwen zijn slechts één zaak, toegankelijkheid is een keten. Als één schakel ontbreekt, heb je een probleem. Het is mijn taak om alle schakels te verbinden. Ook de wegen van thuis naar school moeten toegankelijk zijn.”

“De papa van Leontien heeft gelijk: iedereen moet de kans krijgen om kunst in onze musea te bekijken. In Brugge met zijn beschermde gebouwen is er een spanningsveld met monumentenzorg. Soms moet je compromissen sluiten: in Gruuthuse kan er wegens de structuur van dit oude gebouw geen lift geïnstalleerd worden. Maar Brugge won een prijs voor de toegankelijkheid van dit museum voor mensen met een visuele en auditieve beperking.”