De kerkfabriek van Helkijn is momenteel samen met Zuidwest bezig om alle historische gewaden in de Sint-Jan-Baptistkerk van Helkijn te conserveren. Een werkje dat heel wat precisie en engelengeduld vraagt.
Samen met erfgoeddeskundige Triene Vandenbussche en professioneel textielrestaurateur Shirin Van Eenooghe, is Denise Dewancker, secretaris van de kerkfabriek bezig om de meer dan 150 stuks tellende collectie gewaden in de Sint-Jan-Baptistkerk van Helkijn te ontstoffen en schimmelvrij te maken.
“Een werkje dat niet enkel met stofzuigen voltooid kan worden”, vertelt Denise met passie. “Deze historisch waardevolle stukken moeten ook ontsmet worden. Dit huzarenstukje gebeurt met een soms heel klein borsteltje en een museumstofzuiger. Gezien het om een actieve schimmel gaat, dragen we uiteraard beschermende kledij en een mondmasker. We maken nu ook een conditierapport en een foto van elk stuk, en alles wordt ook gelabeld. Verleden week hadden we Zuidwest-vrijwillers Patrick en Marieke op bezoek, die ons bij dit alles een grote hulp waren. De volledige inventarisatie van zowel textiel als alle religieuze stukken wordt later voorzien.”
Oog voor detail
“Er moet oog zijn voor heel veel details voor deze stukken uit onder meer de periode 1701-1900, maar ook voor de recentere stukken”, gaat Triene van Zuidwest voort. “Deze oudere kerkgewaden worden nu niet meer gebruikt en wegens blootstelling aan een te hoge luchtvochtigheid vormde zich schimmel. Nadat alle stukken correct behandeld zijn, worden ze op een gepaste manier bewaard.”
Erfgoed Zuidwest is de erfgoedcel voor de 13 steden en gemeenten in Zuid-West-Vlaanderen. Met projecten, labo’s en acties wil Erfgoed Zuidwest, met iedereen die erfgoed een warm hart toedraagt, het diverse erfgoed in Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Spiere-Helkijn, Waregem, Wervik, Wevelgem en Zwevegem doen leven en beleven.
Door zijn strategische ligging op de grens tussen het graafschap Vlaanderen en het Fransgezinde Doornik, speelde Helkijn herhaaldelijk een belangrijke rol op militair vlak. De kerk werd dan ook menigmaal vernield.
Vernielingen
Tijdens de negenjarige oorlog tussen Frankrijk en Oostenrijk (1688-1697) werden de kerkschatten geroofd en in 1694 brandden de Franse legereenheden het gebouw plat. Dankzij een bijzondere betoelaging van de Zonnekoning (Louis XIV), kon de heropbouw van de kerk al in 1705 worden voltooid. De bakstenen klokkentoren werd in 1716 aan het complex toegevoegd. Tijdens de Franse Revolutie werd de kerk gesloten en de inboedel openbaar verkocht. De kerk werd andermaal vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het dak en de sacristie waren zwaar beschadigd. Na de oorlog werd de kerk weer hersteld.
Met steun van het Gemeentebestuur Spiere-Helkijn en het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid, zijn de laatste jaren voortdurend herstellingswerken uitgevoerd aan de kerk. Verdere restauratie aan de binnenkant wordt voorzien volgend jaar. De patroon van de kerk, Sint-Jan-de-Doper, wordt aangeroepen tegen de ‘vreze’ (nare dromen) en wordt gevierd op 24 juni. (Eddy Lippens)
