Jongeren gesloten instelling De Zande worden stalen strijders

Bijzonder nieuws uit de gesloten instelling De Zande in Ruiselede: enkele jongeren nemen er deel aan de scholencompetitie ‘Steel Warriors’. “Hiermee kunnen we de buitenwereld tonen dat zij wel degelijk een nieuwe kans verdienen.”

In de gesloten instelling De Zande in Ruiselede worden jongeren opgevangen die een misdrijf gepleegd hebben of daarvan verdacht worden. Sinds enkele jaren worden ze er actiever begeleid naar het leven dat hen buiten de campus wacht en waarin ze ofwel hun opleiding verderzetten in hun eigen school of op zoek gaan naar een job. Sinds enkele jaren worden er ateliers lassen, mechanica en houtbewerking georganiseerd.

Om ook aan de buitenwereld te tonen wat de jongens in hun mars hebben, nam praktijkleraar Samir Asghir – vorig jaar nog genomineerd voor de titel Leerkracht van het Jaar – het initiatief om met zijn team deel te nemen aan Steel Warriors (vrij vertaald: stalen strijders). In deze scholencompetitie, die voor de tweede keer georganiseerd wordt vanuit de Belgische metaalindustrie, nemen 29 secundaire scholen uit het hele land het tegen elkaar op om een stalen constructie te bouwen. De Zande is daar een van, en dat is niet vanzelfsprekend: “Onze opleiding is nog altijd niet officieel erkend en resulteert nog niet in een geldig diploma. Daarover lopen gesprekken bij het ministerie van Onderwijs. Dat we nu toch al mogen deelnemen aan deze competitie is een opsteker en een erkenning van het positieve werk dat hier verricht wordt. Hiermee kunnen we de buitenwereld tonen dat deze jongeren wel degelijk een nieuwe kans verdienen”, stelt Samir.

Negatief beeld keren

Hij diende de kandidatuur in samen met Kevin Michielsens, leerkracht mechanica. Hun enthousiasme straalt zichtbaar af op de jongeren. En ook dat blijkt niet evident. “Als jongeren hier terecht komen, wordt hun onderwijstraject in kaart gebracht. In de realiteit valt dat vaak tegen. Soms hebben de scholen waar ze zijn ingeschreven hen zelfs nog nooit gezien. Het zijn veelal jongeren met een zware rugzak, uit kwetsbare milieus waar het belang van onderwijs niet altijd wordt ingezien. De meesten hebben ook een laag zelfbeeld. Ze hebben al zo vaak te horen gekregen dat ze niets waard zijn dat ze het zelf geloven.”

Samir en zijn collega’s proberen in hun ateliers net dat beeld om te keren. Een uitdaging, noemt hij dat: “Deze jongeren vragen een andere aanpak, waarbij we hen in eerste instantie moeten doen inzien wat het nut van zo’n opleiding lassen of houtbewerking is. Dat gaat niet vanzelf, en ook lang niet altijd van de eerste keer, maar het is onze job om hen te overtuigen en telkens opnieuw te motiveren.”

Het vraagt geduld en een individuele aanpak. Maar het project waaraan de leerlingen van De Zande de voorbije zes maanden werkten, wijst erop dat die aanpak loont. De jongens werkten samen een ‘gesprekspunt-unit’ uit. “We vertrokken vanuit de vaststelling dat we hier dikwijls samen moeten zitten met onze begeleiders, om te praten over onszelf en onze situatie, en hoe we aan onszelf kunnen werken”, legt een van hen uit. “Zo groeide het idee om een stoel te ontwerpen, waar je aan weerszijden in kunt schuiven en tegenover elkaar komt te zitten. Het geeft aan dat een gesprek door twee partijen moet gevoerd worden om tot een positief resultaat te kunnen komen.”

We leren deze jongeren eerst en vooral het nut van een opleiding inzien

Ze werkten het hele project uit met de hulp van het atelier mechanica, het atelier houtbewerking zorgde voor de afwerking van de zitbanken en in het frame pasten de lassers verschillende lastechnieken toe. Door woorden als hoop, vrijheid en toekomst in het meubel te verwerken, vertellen ze er hun eigen verhaal in. Een van de jongeren schreef zelfs een rapsong die bij het project hoort.

Prijsuitreiking

De jongeren werkten aan het project in een wisselende bezetting. Na afloop van hun verblijf in De Zande keren ze immers terug naar het reguliere onderwijs. Het team dat dit project in gang liep is dus niet hetzelfde als dat dat straks het project voorstelt in Antwerpen, al hebben ze er elk hun aandeel in. “En dat is ook waar het in essentie om gaat: een project leren uitwerken, samen met anderen, en onderweg sociale basisvaardigheden leren. Zo ontdekken die jongens dat ze wel degelijk iets kunnen, en dat ze er zelfs goed in kunnen zijn”, aldus nog Samir.

En zelf tonen ze zich uitgesproken trots over hun project. “We hebben er veel van geleerd. Ik ben echt blij als ik terug kijk op waar ik vandaan kom, en wat ik nu al bereikt heb. En ik meen dat, ik zeg het niet omdat dat goed klinkt”, lacht een van hen. “Ik herken mezelf vooral in de trap die in het meubel zit verwerkt: trede voor trede wil ik vooruit. En zelfs als ik er eens af val, moet ik weer opstaan en doorgaan. De Zande heeft me aan het denken gezet: ik wil niet met mijn vingers zitten draaien, ik moet kansen grijpen.” De jongens wijzen ook op de steun die ze aan elkaar hebben. Door samen te werken leren ze zichzelf én elkaar beter kennen. Ze kijken uit naar de voorstelling van hun project van 14 tot 16 mei in Antwerp Expo tijdens een evenement van de Benelux metaalsector. En naar de prijsuitreiking van Steel Warriors daar. “De concurrentie is groot, maar we gaan de uitdaging graag aan. En ook als we niet winnen, zullen we content zijn. Want dan hebben we toch allemaal samen ons best gedaan om ons project tot een mooi einde te brengen.”