Nachtverpleegkundige Jolien Deman (36) uit Marke bij Kortrijk is al zo’n zes jaar fotografe in bijberoep. Ze begon met de mooie momenten, maar merkte dat ook een afscheid op de gevoelige plaat vastleggen veel waarde had. Maak nu herinneringen voor later, is haar devies.
Mama Ellen met de blik liefdevol op haar dochter Amélie gericht. Papa David vlijt zijn hand neer op de knie van zijn kleine meid. De hond rust turend naar nergens. Op een volgende foto rust ook broertje Auris op de knie van mama. Mama en papa glimlachen.
Intens gezinsgeluk en ware liefde. Maar de realiteit ligt anders. Door een kwaadaardige hersentumor sloop Amélie dag per dag dichter bij de dood. Afgelopen vrijdag overleed het meisje aan de gevolgen van haar ziekte. Daarom wilden mama en papa die momenten op de gevoelige lens vastleggen. “Ik had schrik dat wanneer Amélie er niet meer is, ik spijt ga hebben om te weinig herinneringen te hebben. Elke kans om herinneringen te maken, wou ik dan ook grijpen”, zegt mama Ellen.
Koersfotografe
Het koppel riep daarvoor de hulp in van Jolien Deman. Door de week werkt ze als nachtverpleegkundige in het AZ Goeninge in Kortrijk, maar sinds zes jaar is ze fotografe in bijberoep. “Mijn opa koerste vroeger en ik had ook heel wat koersvrienden. Zo begon ik wielrenners te fotograferen. Mijn oma vond dat ik daar iets mee moest doen. Ik zette een zwangere vriendin voor de lens, daarna ook haar pasgeboren kindje”, legt Jolien uit.
Daarna kwamen ook de cakesmashes erbij. Je kent het wel, een baby, een taart en de schattige smeerboel die daarbij komt kijken. De gelukzalige momenten, dus. Tot Jolien een apart voorstel kreeg. “Een gezin dat foto’s van hun hond Larko had laten nemen, liet weten dat ze hem moesten laten inslapen. Ze wilden toch nog de laatste mooie momenten voor de eeuwigheid vastleggen. Daarna zijn we op wandel geweest en nam ik daar foto’s van.”
Waardevolle artefacten. “Larko was écht een deel van het gezin. Je zag dan ook dat ze heel veel waarde hechten aan die beelden. Maar waarom zouden we daar voor mensen ook niet evenveel waarde aan hechten?”, dacht Jolien.
Even getwijfeld
Op die manier kwam ze in contact met Ellen en David. Toen zij van de dokters te horen kregen dat Amélie snel achteruit ging, besloten ze om een fotoshoot vast te leggen. “Ik heb toch even getwijfeld”, geeft Ellen toe. “Ik stond er wat afwachtend tegenover, maar we hadden geen tijd meer te verliezen. Nu ik het resultaat zie en de mooie reacties die we krijgen lees, ben ik blij dat Jolien de liefde die we als gezin voelen kon vastleggen.”
Daar is het Jolien ook om te doen. De realiteit vastleggen. De schoonheid die ook in het verdriet kan schuilen. “Het is raar om zeggen, maar verdriet kan ook mooi zijn. Het is sowieso een deel van het leven en zal altijd een deel van de herinnering zijn. Dat op beeld vastleggen, is dan ook de essentie vastleggen.”
Niet evident om zomaar even indringer in de intimiteit te zijn. “Maar zo moet het wel volgens mij. Ik hou me afzijdig, terwijl het gezin gewoon doet alsof ik er niet ben. In de zetel zitten, vertellen tegen elkaar, knuffelen. Zo maak ik even deel uit van het gezin. Een indringer voel ik me dan ook niet. Mensen stemmen ook gewoon toe dat ik hen op foto zet.”
“Het is raar om zeggen, maar verdriet kan ook mooi zijn”
Harde verhalen voor zachte taferelen, maar dan mag je wellicht zelf niet te soft zijn. “Het zou me niets moeten doen, dan zou dat fout zijn. Het blijft soms hangen, maar dankzij mijn werk als nachtverpleegkundige heb ik al veel gezien en daarom kan ik er wel mee omgaan. Ik denk dan ook niet dat het voor elke fotograaf weggelegd is.”
Wellicht daarom blijft het ook een niche. De laatste dagen van een kind, een foto in het funerarium, alles kan. Al blijft er wel een taboe op rusten. “Iemand die net behandeld is en zich ziek voelt, wil misschien ook niet op foto. Je bent ook niet op je mooist, maar achteraf kunnen dierbaren wel spijt hebben dat ze het niet hebben gedaan.”
‘You give what you can’
Opvallend, voor die fotoshoots hanteert Jolien geen vaste tarieven. Ze handelt volgens het principe ‘You give what you can’. “Ik vond het gewoon moeilijk om geld te vragen aan mensen die eigenlijk al genoeg miserie kennen. Ik verwacht dus eigenlijk niks. Al zie ik dat de meesten zodanig blij zijn, dat ze automatisch iets geven. Of dat ze al wat centjes klaarlegden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
