Crisismeldpunt slaakt alarmkreet: “Acuut tekort aan crisisopvang voor minderjarigen”

Er is een acuut tekort aan crisisopvang voor minderjarigen volgens Crisismeldpunt voor Minderjarigen. Dat gaat om jongeren die bijvoorbeeld thuis verwaarloosd of mishandeld worden. “Dinsdagnacht moest ik opnieuw de politie teleurstellen: er was eens te meer geen bed meer vrij voor een tiener in een crisissituatie. Vindt u het normaal dat een twaalfjarige de nacht in een politiecel moet doorbrengen?”, zuchten hulpverleners Carmell Van de Geuchte en Melina Declerck van het Crisismeldpunt.

“Dit jaar hebben wij al 186 keer moeten melden dat er geen crisisopvang mogelijk is voor jongeren in nood”, verklaart Nele Welvaert, teamverantwoordelijke van het Crisismeldpunt voor Minderjarigen bij het CAW West-Vlaanderen in Brugge. Nochtans is dit meldpunt het laatste redmiddel voor kinderen en tieners die zich in een crisissituatie bevinden in onze provincie.

Onderbemand

Een team van tien hulpverleners staat 24 uren op 24 paraat om telefonisch hulp te bieden. “Zelf ter plaatse gaan bij een gezin in nood, lukt niet meer. Want dan is onze telefonische hulpdienst onvoldoende bemand”, vervolgt Nele Welvaert. Dit jaar kreeg het meldpunt al 2.038 oproepen, dat zijn er bijna zoveel als het voorbije, volledige jaar. Want in 2021 ging het ‘slechts’ om 2.878 meldingen.

“We proberen elk kind de minst ingrijpende oplossing aan te reiken. Een gesprek of begeleiding kan helpen. Vaak is de thuissituatie gevaarlijk en moet er voor opvang gezorgd worden. In onze provincie zijn er amper veertig bedden voor crisisopvang beschikbaar. En die zitten vol”, zegt Nele Welvaert.

In de cel

“En dan moeten we de politie zeggen dat ze die jongere weer naar huis moeten sturen. Indien die situatie te onveilig is, gebeurt het wel af en toe dat een tiener enkele uren in een politiecel slaapt. Het enige alternatief is op straat belanden”, laakt Carmell Van de Geuchte. Zij kon dinsdagnacht de slaap niet vatten, met de gedachte dat er voor een twaalfjarige puber geen opvang gevonden was.

Hulpverlener Melina Declerck vult aan: “Gelukkig hebben we een goed team, we kunnen bij elkaar ventileren. Maar het knaagt aan ons dat we altijd opnieuw mensen die ons om hulp smeken moeten ontgoochelen. Want zij beschouwen ons als de laatste strohalm, waaraan ze zich kunnen vastklampen. Het ultieme redmiddel. Maar we kampen met wachtlijsten, er zijn dossiers die al sedert januari blijven aanslepen.”

Wachtlijsten

Zo zijn er bij het West-Vlaams meldpunt 31 dossiers, waarbij jongeren met acute problemen op een wachtlijst staan voor psychiatrische begeleiding. “In theorie moet er binnen de 24 uren een mechanisme op gang komen, dat de minderjarige naar de meest gepaste hulp toe leidt. Maar de praktijk laat een heel andere realiteit zien”, aldus Nele Welvaert.

Bijgevolg slaakt het crisismeldpunt een noodkreet en hoopt op een oplossing van het Vlaams Agentschap Opgroeien. Algemeen directeur Bruno Vanobbergen luisterde woensdag in Brugge naar de noden. Ook hij stelt vast dat er steeds meer bijzondere jeugdzorg nodig is. “Ik zie twee oorzaken voor het stijgend aantal noodoproepen. De coronacrisis zorgde voor meer conflicten binnen de gezinnen en voor minder welbehagen bij minderjarigen.”

“Tieners voelen zich slechter in hun vel, de pandemie heeft een impact gehad op hun geestelijke gezondheid. Daarnaast is er de negatieve impact van de sociale media. TikTok, Snapchat en Instagram nodigen jongeren uit om zich voor de buitenwereld te presenteren. Maar jongeren worstelen met zichzelf: ben ik wel oké, ben ik mooi genoeg om mijn foto’s en filmpjes met anderen te delen?”, aldus Bruno Vanobbergen.

Reorganisatie

De directeur van het Agentschap Opgroeien ziet geen heil in meer geld voor crisisopvang: “De CAW’s hebben recent al meer middelen gekregen, hun teams zijn al versterkt. De bijzondere jeugdzorg moet gereorganiseerd worden. Er moet meer aandacht gaan naar preventie, het vroegtijdig opsporen van problemen, zodat ze niet escaleren.”

“Scholen, jeugdbewegingen en sportclubs moeten alerter zijn en sneller hulpverleners inschakelen, als ze zien dat er iets fout aan het lopen is met kinderen of tieners. Iedereen die betrokken is bij de opvoeding van kinderen moet aan dezelfde kar trekken en de verantwoordelijkheid delen, in plaats van de hulpverlening in hokjes onder te brengen.”

Agressief

Met die ‘denkoefening’ voor de langere termijn is het Crisismeldpunt Minderjarigen niet geholpen voor de acute problemen. Melina Declerck besluit: “Er is onmiddellijk een oplossing nodig voor de revolterende puber, die agressief is tegen zijn ouders. Of voor een kind dat opvang nodig heeft, omdat zijn ouders het niet kunnen opvoeden en zelfs onvoldoende eten geven…”