Jennie Vanlerberghe (78) uit Ieper is nog altijd even gedreven: “Opgeven staat niet in mijn woordenboek”

Op haar 78ste denkt Jennie Vanlerberghe er nog niet aan om het kalmer aan te doen. Het boegbeeld van Moeders voor Vrede organiseert op zaterdag 17 juni de internationale vredesconferentie Women at the Peace Table in Ieper.

Staatssecretaris Marie-Colline Leroy, Sima Samar, Maaike Cafmeyer, minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib… Het lijstje van prominente sprekers op de conferentie Women at the Peace Table in het Perron is behoorlijk indrukwekkend. “Ik kijk vooral uit naar de getuigenissen van Laila Alsheikh uit Palestina en Robi Damelin uit Israël. Ook het gesprek met Svetlana Utkina uit Rusland en Olena Turchenko uit Oekraïne wordt interessant. Maaike Cafmeyer komt de vredesteksten voorstellen. Ze wil ook een beetje het gezicht zijn van de conferentie.”

Welke boodschap wil je uitdragen met de conferentie?

“We vonden dat het eens tijd werd dat vrouwen meer betrokken worden bij vredesonderhandelingen. Als je de oorlog in Oekraïne bekijkt, dan zie je nooit vrouwen aan de onderhandelingstafel. Bij de G20 zit er misschien twee vrouwen tussen twintig mannen. Ik ben ervan overtuigd dat het allemaal beter zou gaan mochten vrouwen meer betrokken worden. Dan moet ik terugdenken aan het ontstaan van Moeders voor Vrede in het voormalige Joegoslavië. Toen zeiden de vrouwen al: “We hebben geen zonen op de wereld gezet om mensen te doden.’”

Met de conferentie wordt Ieper nog meer op de kaart gezet als vredesstad.

“Dat is net de bedoeling. We willen duidelijk maken dat in deze stad de vrede overheerst. Het Vredesfonds en Stad Ieper helpen genereus mee. Ieper doet dat erg goed als vredestad. Ieper is ook een warme stad. Ik heb dat gemerkt toen de Afghaanse vluchtelingen van Moeders voor Vrede hier toekwamen. De mensen hebben hen ongelofelijk geholpen, onvoorwaardelijk. Een week na onze oproep stond de voorraadkamer stampvol. Toen ze uiteindelijk naar het asielcentrum in Poelkapelle moesten, vertrokken ze met grote zakken vol spullen die ze van de Ieperlingen kregen.”

Hoe gaat het nog met hen?

“Ze wonen nu hier bijna allemaal en zeggen dat ze enorm van Ieper houden. Ze willen terugkeren, maar zijn verwonderd over onze vrijheid. In Afghanistan zal een vrouw nooit naast een man lopen. Als ze hier mannen en vrouwen hand in hand zien lopen kijken ze hun ogen uit. Die warmte tussen mensen, de mensen zeggen goeiedag… Daar kijken ze van op. Ze zijn ondertussen al goed bekend in Ieper, en ze worden geapprecieerd.”

Zakte de moed niet in je schoenen toen de taliban de macht overnam? Waar haal je dan de moed om voort te doen?

“Opgeven staat niet in mijn woordenboek. Als je direct opgeeft, geef je de overheersers en onderdrukkers gelijk. Welk signaal geef je dan? Je zag vooruitgang. Maar de duizenden vrouwen die we opgeleid hebben, blijven opgeleid. Dat is niet voor niets geweest. Ze kunnen misschien niet meer gaan werken of een winkel openen, maar ze blijven wel hun kennis behouden.

“De duizenden vrouwen die we opgeleid hebben, is niet voor niets geweest”

Ook dat we onze medewerkers konden helpen vluchten gaf mij voldoening. Na drie maanden waren ze allemaal erkend. Dat is heel uitzonderlijk. Normaal duurt het twee jaar, maar Sammy Mahdi zei dat hij Moeders voor Vrede had onderzocht en tot de conclusie was gekomen dat we een zeer eerlijke organisatie zijn. Dat maakt me wel trots.”

Dacht je twintig jaar geleden dat er tegen 2023 meer vrede ging zijn?

“Ja, ik ben eigenlijk verwonderd. Hoe kan dat nu dat er vandaag nog zulke verschrikkelijke oorlogen bestaan? Het komt altijd door een of andere dictator die aan de macht komt, die niet vatbaar is voor gezond verstand. Ik kom er soms slecht van als ik hen zie op tv. Erdogan is ook weer verkozen. Hoe is dat mogelijk? Hij zei onlangs nog dat vrouwen thuishoren in de keuken. Er is misschien vooruitgang; maar minder dan dat ik gehoopt had. Ik word daar nog altijd heel boos om, zelfs meer dan vroeger. Of ik er wakker van lig? Dat gebeurt. Ik ben een zeer nerveus type. Ik ben zeer druk bezig met: zou het nu in orde komen?”

Je bent ondertussen 78. Denk je er al aan om het rustiger aan te doen?

“Eigenlijk niet. Ik heb met Evy (Lootens, red.) een medewerker die het schitterend doet en zelf ben ik ook nog iedere dag met Moeders voor Vrede bezig, zeker met de conferentie in het vooruitzicht. In de toekomst willen we de werking van Moeders voor Vrede nog uitbreiden naar andere landen, maar daarover kan ik nog niet veel zeggen. Verder schrijf ik nog heel veel en naar aanleiding van mijn boek ‘Vrouwen Zonder Land’ dat in november 2022 uitkwam geef ik ook veel lezingen.”

Voor de conferentie word je nog eens ontvangen door koningin Mathilde. Kijk je daarnaar uit?

“We hadden eigenlijk gevraagd of ze naar de conferentie wilde komen, maar ze kon niet. Naar daar gaan kon wel. Dat is wel een mooie erkenning. Ook de titel van barones die ik kreeg van het koningshuis kan ik naar waarde schatten, in die zin dat ze het allemaal goed bestuderen. Ze spitten heel je verleden uit. Als je weet dat je die titel krijgt omdat je iets doet voor de wereld en je omgeving, dan ben ik daar dankbaar voor. Maar ik ga nu niet eisen dat ze me overal barones noemen.” (lacht)