“Jean-Pierre Van Rossem (73) was kleurrijk, maar tragisch figuur”

Jean-Pierre Van Rossem is op 73-jarige leeftijd overleden. Hij had al een tijdje gezondheidsproblemen en moest eerder deze week nog met een ladder door de brandweer uit zijn flat worden gehaald.

Uitgeweken Bruggeling Jean-Pierre Van Rossem is op 73-jarige leeftijd in het Universitair Ziekenhuis van Jette overleden. Deze kettingroker sukkelde de voorbije jaren met zijn gezondheid en leefde teruggetrokken en berooid in een flatje in Kapelle-op-den-Bos. In november werd hij tot twee jaar cel veroordeeld wegens valsheid in geschrifte, witwassen, belastingfraude en oplichting. Zijn in beslag genomen, laatste 390.000 euro werden verbeurd verklaard. Ooit was het anders: in de jaren ’80 reed Jean-Pierre Van Rossem rond in Ferrari’s en gooide hij in de Brugse uitgaansbuurten honderden briefjes van 1.000 Belgische franken door het raam, op te rapen door passanten. Als econoom had hij dé manier gevonden om het zwart geld van vele Vlaamse industriëlen ‘optimaal’ te beleggen. Zo vergaarde hij een fortuin van maar liefst 800 miljoen euro. Maar die geldcarrousel viel in duigen.

Crisis

Elk interview met Jean-Pierre Van Rossem was een surrealistisch gebeuren. In plaats van een chronologische biografie houden wij het liever op persoonlijke herinneringen aan diverse, merkwaardige ontmoetingen met een aparte persoonlijkheid.

In 2009 trokken wij naar Grimbergen, waar de ex-beursgoeroe op dat moment huisde. Hij had net het boek ‘Crisis’ geschreven, waarin hij voorstelde dat de overheid de banken zou verplichten om een deel van het geld op de Belgische spaarboekjes te gebruiken voor zinvolle openbare werken. Van Rossem woonde toen samen met een Russische dame en probeerde te overleven met boeken te schrijven.

Tegelijkertijd eiste hij een kwart miljoen euro schadevergoeding van de Belgische Staat, omdat het Europees Hof voor de Rechten vande Mens in Straatsburg in 2004 geoordeeld had dat het strafonderzoek tegen hem onwettig was. Midden de jaren 90 werd hij al tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens frauduleus bankroet, nadat hij de beurs in rep en roer gezet had met ‘Moneytron’: een ingenieus, maar controversieel systeem van beleggen. Die veroordeling werd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens nietig verklaard.

Vanuit Grimbergen kwam Jean-Pierre Van Rossem om de veertien dagen naar Brugge, omdat hij een abonnement van Cercle Brugge had. Daar zat hij vaak samen met de Brugse cartoonist Marec op de tribunes van het Jan Breydelstadion.

Afrekening

Jean-Pierre Van Rossem bekende ons dat hij indertijd economie begon te studeren om af te rekenen met zijn autoritaire vader. Jean-Pierre Van Rossem: “Hij verplichtte mij als kind om mijn lievelingskonijntje op te eten. Thuis, in mijn jeugdjaren waren er aan tafel altijd discussies met mijn vader. Ook nu nog heb ik geen enkel contact met hem. Als kind kon ik natuurlijk niet op tegen de oerconservatieve stellingen van mijn vader. Elke discussie eindigde steevast met de volgende woorden: als je het communisme zo goed vindt, verhuis dan maar naar Rusland. In feite ben ik naar de unief gegaan om al die reactionaire argumenten te kunnen weerleggen. In veel van wat ik schrijf, zit ook diezelfde drijfveer: het ontkrachten van conservatieve, verlammende stellingen.”

Diepvriesgraf

In 1989 kwam Jean-Pierre Van Rossem nationaal in het nieuws, omdat hij een diepvriesgraf voor zijn tweede vrouw Nicole liet bouwen in Knesselare. “Ik had ernstige vermoedens dat mijn vrouw Nicole – de dochter van de Brugse kapper Annys – vermoord werd en liet een diepvriesgraf voor een nieuwe autopsie bouwen. Maar na drie maanden heeft iemand de elektriciteitskabels doorgeknipt. Wat tot de valse roddel leidde dat ik zogezegd de elektriciteitsrekening niet kon betalen. Maar iemand had er belang bij dat die nieuwe autopsie niet kon plaatsvinden. Mijn zoon Piki vond zijn moeder op een ochtend levenloos in het bad. Volgens de wetsdokter bezweek Nicole aan spasmofilie. Maar zo’n aanval kun je opwekken. Bovendien was al het cash geld van Nicole verdwenen, inclusief de 10 miljoen oude Belgische franken die ik haar gegeven had en die zij verstopt had achter een schilderij. Toevallig kocht de werkloze zoon van een diamantair, die een huissleutel had, in diezelfde periode een Porsche…”

Vive La République

In 1991 werd Jean-Pierre Van Rossem parlementslid, nadat hij met succes de partij R.O.S.S.E.M. opgericht had en deelgenomen had aan de verkiezingen. Maar zijn politieke carrière duurde niet lang omwille van zijn strafrechtelijke vervolging. Hij werd zelfs uit het parlement gezet, toen hij bij een koninklijk bezoek ‘vive la république’ riep. Sindsdien had hij een aversie voor politici. Hij pleite zelfs voor een anticrisis vennootschap zonder politici om uit de crisis te geraken. Vooral de CD&V-politici moesten het ontgelden. Jean-Pierre Van Rossem: “Er bestaat geen erger ras dan de tjeven!”

In 2014 broedde hij op een politieke comeback met R.O.S.S.E.M. maar hij slaagde er niet in om voldoende handtekeningen te verzamelen. R.O.S.S.E.M. had nochtans een origineel voorstel om de armoede te bestrijden: vier jaar met een staatsrente jaarlijks 50.000 sociale woningen bouwen. Toen woonde hij in Hoegaarden en overwoog hij naar Wallonië te verhuizen. Jean-Pierre Van Rossem: “Als Bart De Wever de verkiezingen wint, verhuis ik naar Wallonië. Ik wil niet leven in een rechts en bekrompen Vlaanderen, waar CD&V en N-VA aan de macht zijn.”

Verstokte roker

De Brugse cartoonist Marec kende Jean-Pierre Van Rossem erg goed en reageert als volgt op de dodo van de ex-beursgoeroe: “Ik ben Jean-Pierre enkele keren op Cercle tegengekomen, maar wij kenden elkaar vooral van op de boekenbeurs. Kort na de eeuwwende had ik een stand naast hem. Ik herinner mij nog goed hoe hij aandachtig keek naar een cartoon van mij over Albert en Paola.”

“We waren beiden verstokte rokers, hij nog veel meer dan ik. Toen er een rookverbod ingesteld wed op de boekenbeurs, had hij daar lak aan. Hij bleef roken. En hij weigerde pertinent een handtekening te geven aan tieners die met een blaadje papier kwamen smeken: enkel mijn handtekening als je mijn boek koopt, luidde het antwoord. Hij was op dat vlak en trendsetter.”

“Later ben ik herhaaldelijk bij hem thuis geweest. Een leuke gast. Hij vond het spijtig dat het libertijns gedachtengoed aan het uitsterven was. We praatten veel over Charlie Hebdo, als laatste baken van het echte libertijns denken. Al gaf hij aan dat woord wel een eigen invulling. Het was een speciale figuur, ik zal hem missen.”

Robin Hood 2.0

Ook oud-hoofdredacteur van Het Brugsch Handelsblad Hedwig Dacquin reageert: “Zijn levenswandel liep over een hobbelig pad maar niettemin was het steeds goed toeven bij Van Rossem. Ofschoon hij al vele jaren uit Brugge weg was, bleef hij bijzonder goed op de hoogte van de Brugse politiek. Zelf in de Brugse politiek stappen was een van zijn talloze plannen die nooit gerealiseerd werden.”

“Van Rossem zag zichzelf als een Robin Hood 2.0: hij haalde het geld inderdaad bij de rijken, maar vergat het wel aan de armen door te schenken. Al maakte hij in zijn gloriedagen ophef door in de cafés op de Eiermarkt briefjes van 1000 frank uit te delen. Van Rossem was eigenlijk een kleurrijke maar tegelijk tragische figuur.