“Ik wil kinderen tonen hoe het vroeger was”: Stefan Vandelanotte (61) verzamelt projectoren voor eigen museum


Stefan Vandelanotte heeft al lang iets met film. Met zijn eigen bedrijf maakt de Tieltenaar videoreportages, maar ongeveer anderhalf jaar geleden kreeg de verzamelwoede hem te pakken en intussen is hij een mooie collectie met onder andere oude filmprojectoren aan het aanleggen. “Vroeger was filmen nog een echte kunst.”
De liefde voor het filmen is bij Stefan eerder toevallig ontstaan. “Toen mijn vrouw en ik in 1988 trouwden, lieten we daar een video van maken. Toen heb ik mijn eerste videorecorder gekocht. Een jaar later kwam er een nonkel uit Amerika met een filmcamera op bezoek. Ik kon die beelden jammer genoeg niet afspelen, want die waren op een ander formaat gemaakt, maar het gaf me wel het idee om een videocamera te gaan huren en hem zelf te volgen. Zo is dat begonnen. Uiteindelijk heb ik zo’n verhuurcamera kunnen kopen en er mijn eerste trouwreportages mee gemaakt. Ik ben steeds blijven mee-evolueren met de nieuwe formaten en film intussen op 4K.”
Heb je alles dan zelf geleerd?
“Ja, vooral door veel te gaan zoeken. Ik volgde ook wel eens een dagcursus, of korte voordrachten, maar het is toch echt veel zelfstudie geweest. Ik leer trouwens nog altijd bij. Het helpt om leergierig te zijn en te stelen met je ogen, of veel vragen te stellen. Maar ik heb het dus geleerd zonder echte scholing.”
Intussen is er ook een eigen museum bijgekomen. Hoe is dat idee ontstaan?
“Mijn eerste projector was er eentje dat ik in een antiekzaak kocht en dat als decorstuk in mijn montageruimte stond. Maar anderhalf jaar geleden kwam ik terecht bij de oud-voorzitter van de filmclub van Roeselare, die een aantal projectoren wegdeed. Ik kreeg er toen een tiental mee en dan ben ik de eerste dingen daarover gaan uitzoeken. De verzamelwoede sloeg toe en ik begon te zoeken op het internet, op tweedehandssites, bij mensen thuis, ook in Nederland.”
“Ik hoop nog een cassettespeler te vinden, én camera’s van Pathé”
“Ik vind het belangrijk om te weten hoe die oude projectoren allemaal precies werken. Daarom zoek ik ook veel op, bekijk ik afbeeldingen en video’s. Ik leerde ook mensen kennen die me veel helpen. Zo is er een man uit Kortrijk, afkomstig van Pittem, die een projector heeft gehad die nog van de cinema is geweest. Ik ontmoette ook een vroegere foorkramer uit Evergem, een wandelende encyclopedie die het met de paplepel heeft meegekregen. Zijn familie had een reizende cinema. Toen gingen dorpsgenoten nog samen film kijken als er kermis was in het dorp.”
Zijn er gemakkelijk projectoren te vinden?
“Toch wel, al staan er ook veel in het stof. Ik heb intussen projectoren gevonden in scholen en oude bedrijven, maar ook uit Nederland komt er veel. Ik ben intussen al twee keer Nederland doorgereden om overal projectoren op te halen. Als ik de doelstelling van het museum uitleg, krijg ik ze soms gewoon mee.”
Wat is het doel van je museum?
“Kinderen de dag van vandaag doen alles met hun gsm: bellen, filmen, televisie kijken, muziek luisteren. Met mijn museum wil ik de cirkel rondmaken en tonen dat je vroeger voor al die dingen verschillende toestellen nodig had. Naast projectoren staan er oude camera’s in het museum. Velen werken nog, sommige worden hersteld. Daarnaast kon ik bij Mirom Roeselare een oud televisietoestel vinden, nog een meubelmodel waarbij het geluid langs onder komt.”
“Op de retrodag in Tielt vond ik dan weer een bakelieten telefoon en er staat ook een oude radio, nog met lampen, en een heel oud fototoestel. Ik hoop nog een cassettespeler te vinden ook. Ik hoop binnenkort kleine groepen kinderen te kunnen verwelkomen om hen te tonen hoe het vroeger was. Ook om hen te leren wat een film eigenlijk is en hen daar van te laten proeven. Film is immers nog steeds een reeks stilstaande beelden die achter elkaar worden gezet.”
Het je nog gaten in je collectie?
“Mijn grootste stokpaardje is Pathé. Die broers hadden een filmstudio en maakten ook de allereerste homeprojector. Ik heb toestellen staan uit 1920, maar hoop ook hun camera’s nog te vinden. Je bent natuurlijk nooit ten einde met een collectie, je zoekt altijd verder. Zo heb ik enkele projectoren staan van Eumig, gemaakt in Oostenrijk en tijdens de oorlogsjaren in Duitsland. Zij waren artiesten om een nieuw model uit te brengen, met een paar knopjes meer of minder. Ik hou er ook van om de boekjes erbij te verzamelen, je ruikt er ook echt nog de oudheid op.”
Vind je het jammer dat de smartphone al die toestellen heeft vervangen?
“Dat is de vooruitgang, je kan het niet tegenhouden. Jammer is het natuurlijk wel een beetje. Nu nemen ze 30 foto’s en houden er 6 over. Vroeger moest je er echt over nadenken. Je foto’s en beelden moesten er boenk op zijn. Filmen was toen echt nog een kunst.”
Stefan Vandelanotte
Privé: Stefan (61) woont in Tielt met zijn echtgenote. Ze hebben samen een zoon en een dochter. Binnenkort wordt hij voor het eerst grootvader.
Studies en loopbaan: Hij studeerde tuinbouw in Poperinge. Hij werkte jaren bij Erta in Tielt, maar maakte na corona een carrièreswitch. Nu werkt hij voor een koerierdienst en is hij een depot aan het opstarten voor onze regio.
Vrije tijd: In zijn vrije tijd maakt Stefan videoreportages, onder andere van huwelijken. Hij is anderhalf jaar geleden ook gestart met de bouw van een eigen filmmuseum. De liefde voor film en foto’s heeft hij ondertussen doorgegeven aan zoon Jasper.
Belfortbabbel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier