Ieperse stadsgids Philippe Barbez haalt anekdotes naar boven: “Koning Filip at een ijsje op de Grote Markt”

Bijna veertig jaar gaf hij les in het Ieperse College, maar toch had Philippe Barbez niet genoeg van het overbrengen van kennis op andere mensen. Hij schoolde zich bij tot gedreven gids en is nu als secretaris een van de steunpilaren van Gidsenkring Ieper-Poperinge. Zijn liefde voor zijn stad weerspiegelt zich onder meer in de wandeling ‘Mysterieus Ieper’, die hij creëerde.

Wonende in de Frenchlaan stelt Philippe Barbez (70) voor om aan de Menenpoort af te spreken. In het College vlakbij gaf hij 39 jaar les, maar toen zijn pensioen naderde besloot hij om een opleiding tot reisleider te volgen en een nieuwe uitdaging aan te gaan: gidsen. “Het ligt natuurlijk een beetje in de lijn van het beroep dat ik uitoefende. De overdracht van kennis. Het biedt de mogelijkheid om iets van je streek of stad over te brengen aan andere mensen”, zegt hij.

Welke gidsbeurten doe je het liefst?

“Wat ik zelf een beetje uit de grond heb gestampt, is Mysterieus Ieper, een wandeling naar de minder bekende straatjes, steegjes en pleintjes van de stad. De locaties die anders minder aan bod komen. We proberen daar iets legendarisch verhalend van te maken. Aan het Belle Godshuis in de Rijselstraat, bijvoorbeeld, heb je het beeld van Sint-Niklaas met aan zijn voeten een korf waar drie jonge kinderen in zitten. Er is daar een legende rond, en veel mensen kennen die niet. Als het een kleine groep is, gaan we zelfs eens binnen in het Minckhuisje op de Vismarkt.”

Welke toeristen zien jullie het vaakst?

“Dat zijn meestal Nederlandstalige groepen. Dat gaat dan om scholen die in hoofdzaak komen voor het oorlogsverhaal, maar ook verenigingen zoals Femma, Koperen Passer, Zilveren Passer… Dat is meer gevarieerd. Zij vragen wel eens een middeleeuwse rondleiding. Of een sneukelroute, al is dat een wandeling die ik minder graag doe. Maar het is vooral daarvan dat je het moet hebben.”

Is er momenteel veel vraag naar gidsbeurten?

“Dat staat nu op een lager pitje dan enkele jaren geleden. We hebben de herdenking gehad van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Dan is er ontzettend veel volk naar Ieper gekomen. Mensen komen natuurlijk niet elk jaar naar Ieper. Daar kwamen dan ook nog eens de coronajaren tussen, wat niet bevorderlijk was voor het gidsen.”

Kan iedereen gids worden?

“Je moet een cursus van twee jaar volgen aan Syntra West. Vaak zie je op die cursussen mensen uit de horeca die meer willen kunnen vertellen aan hun gasten. Vroeger werd de cursus tot gids gegeven door de gidsenkring zelf. Toen ging dat enkel om Ieper, bij Syntra West is het veel ruimer. Nu kan je even goed in Diksmuide of Nieuwpoort gaan gidsen.”

Hoeveel gidsen zijn er?

“In onze vereniging hebben we ruim vijftig gidsen, waarvan de meesten actief zijn. Het is dus niet zo dat we steeds nieuwe mensen blijven aanvaarden. We doen dat wel in functie van het wegvallen van iemand. Ik moet zeggen dat er na corona een aantal mensen zijn die voorlopig nog geen beschikbaarheid opgaven. Dat zijn er zeker een tiental. Maar als ze morgen weer willen gidsen, dan kunnen ze opdrachten krijgen. We zijn dus voorzichtig in het aanwerven en kijken waar er nood is.”

Krijgen jullie soms klachten over de gidsen?

“Ik denk dat alle gidsen hun best doen om hun taak zo goed mogelijk te vervullen. Als er al eens een klacht komt, wat zeer zelden gebeurt, dan brengen wij hen daar vanop de hoogte en kijken we wat we eraan kunnen doen. Welke klachten? Dat het niet voldoet, dat er niet genoeg gezegd werd… Of dat een gids soms plots het noorden kwijt is en de zaken niet meer duidelijk uitlegt zoals het zou moeten.”

Zijn de toeristen mondiger geworden?

“Jazeker. Zoals overal, ook op scholen. Voor 90 procent zijn het mensen die geïnteresseerd en begripvol zijn. Brave mensen. Soms heb je eens een uitschieter. Dikwijls gaat dat dan om leerlingen. Niet geïnteresseerd zijn, maar van de school moeten meegaan. Moeten luisteren naar het verhaal van de oorlog, terwijl ze daar geen enkele voeling mee hebben. Dat zie je vaak al aan de houding van die jongeren, maar dan moet je je daar een beetje aan aanpassen.”

Heb je al zotte dingen meegemaakt tijdens een gidsbeurt?

“Ik heb het zelf niet meegemaakt, maar een straffe anekdote is dat de koning onlangs eens in Ieper is geweest met een van zijn kinderen. Iemand van de collega’s heeft een zoon die thuiskwam en tegen zijn vader zei: Ik heb de koning een ijsje zien eten op de Grote Markt! De collega kon het amper geloven. Allez, de koning die op de Grote Markt van Ieper een ijsje eet. Die mens ziet de volgende dag iemand van het museum, die zei dat hij de dag voordien een heel speciale gidsbeurt had gegeven… aan Koning Filip.”

Wat zijn de toekomstplannen? Hoe lang wil je blijven gidsen?

“Ik ben van oordeel dat je niet te oud mag worden. Je moet zorgen voor continuïteit in je gidsenkorps, dus er moet verjonging komen. We hebben een jaar of twee geleden een enquête gehouden bij onze gidsen en leden, en die vraag tot verjonging kwam duidelijk naar boven. Als je 75 jaar wordt, dan heb je het wel gehad. Stel je voor: een man van 80 jaar voor een groep van 16-jarigen. Bij mij botst dat een beetje. Ik zal op tijd mijn beslissing nemen. Mijn interesse voor Ieper zal altijd blijven, ook als ik niet meer gids.”