Ieperling denkt mee over logistieke puzzel van het coronavaccin

Soms zijn West-Vlamingen te bescheiden, dat vonden we toen we onlangs professor Wouter Dewulf (50) in het tv-journaal zagen opduiken. Deze Antwerpenaar met Ieperse roots helpt immers actief mee aan een efficiënte vaccinatiestrategie maar wilde in eerste instantie geen interview. Als transporteconoom aan de Universiteit Antwerpen is professor Dewulf heel goed geplaatst om mee te denken over de logistieke puzzel van het zonet goedgekeurde Pfizer-coronavaccin.

Gelukkig konden we professor Dewulf toch overhalen om exclusief voor zijn favoriete West-Vlaanderen en zijn geliefde Ieper een interview via Microsoft Teams toe te staan. Volledig coronaveilig dus! “Ja, ik beschouw mezelf nog altijd als een rasechte Ieperling hoor en kom nog zeker maandelijks naar de Vredesstad! Hier in mijn nieuwe thuisbasis in Antwerpen spreek ik Algemeen Nederlands omdat ik het echt Antwerps toch nooit machtig zal zijn, maar ‘ik kunn nog ossan è goe moentje Iepers klapn ennè’.”

We steken van wal met de heel actuele toestand rond de groeiende vrachtwagenfiles aan Frans-Belgische en Britse grenzen. “Ja, de coronacrisis en de brexit komen hier nu samen in een wel heel onuitgegeven scenario. Het is een boeiend ‘chicken game’ ( een beproefd conflictmodel, waarbij men recht op elkaar afstevent en de eerste die bijstuurt, de ‘chicken’ (verliezer) wordt genoemd, red. ), waarin zowel de Britse premier Boris Johnson als de Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen en de overgebleven 27 EU-lidstaten nu gewrongen zitten.”

De Blauwe Banaan

België bezat tot op heden een unieke logistieke locatie, vertelt de professor. “Ons land is centraal gelegen in het midden van wat de ‘Blauwe Banaan’ genoemd wordt. Dat is een ruimtelijk economisch concept dat zich uitstrekt van het midden van Engeland over delen van Nederland, Duitsland, Zwitserland tot in het noorden van Italië. Doordat de Britten nu uit de EU stappen, wordt die Blauwe Banaan afgetopt en verliezen we die unieke positie.”

“Wellicht zal het middelpunt van dat ruimtelijk economisch concept zich verplaatsen naar de buurt van Keulen. Dat is uiteraard slecht nieuws voor onze Zeebrugse haven en de West-Vlaamse economie in het algemeen. Toch mogen we niet te negatief denken, want het pond is ondertussen ferm in waarde gezakt naar een één-op-één-verhouding met de euro.”

“Voor ons wordt het dus, weliswaar afhankelijk van de nog te bepalen taksen langs beide kanten, voordeliger om zaken te kopen in het Verenigd Koninkrijk. Bovendien zullen de handelsrelaties zich herstellen met de VS en ook bij China zie ik toenadering. Dit stemt me allemaal positief voor 2021.”

40 kilo

Als economieprofessor ziet Wouter Dewulf nog een ander positief punt. “De Belgen hebben door de coronacrisis ondertussen 22 miljard euro extra gespaard en dat bedrag gaan ze straks als de coronabeperkingen versoepeld of afgeschaft worden weer spenderen. Ook in de bedrijfswereld zal er een versnelde natuurlijke selectie gebeuren en zullen alleen sterke ondernemingen deze crisis overleven.”

Ondertussen zetelt hij in twee denktanks die de overheid adviseren over hoe men deze coronacrisis logistiek zou kunnen aanpakken. “Ik maak deel uit van de BRUcure Task Force, die reeds zes maanden geleden opgestart is met vertegenwoordigers uit o.a. Brussels Airport, luchtvaartmaatschappijen, farma- en IT-bedrijven alsook ‘cargoforwarders’ ( vervoerders gespecialiseerd in groot (o.a. lucht)vrachtvervoer, red. ). Waar initieel gedacht werd dat België vooral vaccins ging invoeren, hebben we snel ingezien dat we het geweer tegen dit virus van schouder moesten veranderen.”

“Het zal vooral een kwestie zijn van exporteren. De lokale distributie van de vaccins zal niet gebeuren met vrachtwagens, maar veel eerder met kleinere bestelwagens. Eén zo’n lading Pfizer-vaccins weegt in totaal 40 kilo. Daarvan is 32 kilo droog ijs om het vaccin op -70° C te houden. De rest bestaat uit 2 kilo voor de box en 6 kilo voor de 5.000 individuele vaccins. De vervoersproblematiek situeert zich niet bij de hoeveelheden, maar in de complexiteit van het vervoer.”

Modus vivendi

De tweede denktank gaat uit van de UA. “Met die experts formuleren we vrijblijvend academisch advies aan de overheid. We zijn nu gekomen tot twee mogelijke scenario’s: ofwel gebeurt de vaccinatie in bijvoorbeeld Brussels Expo. Dat zou een logistieke droom zijn, want dan heb je maar één locatie. Dit is voor de mens wel niet simpel, want men moet tot daar geraken. Het andere uiterste is de huisdokter te nemen als vaccinatielocatie. Die grote nabijheid is aangenaam voor wie gevaccineerd moet worden, maar is dan aan de andere kant weer een logistieke nachtmerrie.”

“Daarom hebben we, zoals altijd in België, een modus vivendi gevonden en stellen we voor om te werken met een locatie per arrondissement. Ook in Ieper zou dit het geval zijn. Of de legerkazerne hiervoor een ideale plaats zou zijn, zoals u voorstelt, kan ik niet beoordelen omdat ik die locatie niet ken. Het is wel zo dat we aanbevelen om het in tenten in open ruimtes te laten plaatsvinden omdat daar de ventilatie ideaal is. In eerste fase zullen de 140.000 bewoners van de woon-zorgcentra gevaccineerd worden en daarna de 400.000 zorgwerkers. Bedenk daarbij dat ze allemaal twee stekjes moeten hebben en je bent al een tijdje zoet.”

40 vaccinatiecentra

Wouter Dewulf hoopt dat deze eerste fase zo ongeveer tegen april afgerond zal zijn. “Dan kan fase II volgen, maar daarvoor zijn we nog de aanbevelingen aan het schrijven die tegen begin januari klaar zouden moeten zijn. Bovendien moeten die 40 centra op mekaar afgestemd worden. We zullen de locaties berekenen puur op basis van onder andere geografische ligging, bevolkingsdichtheid, mobiliteitsmogelijkheden en leeftijdsspreiding van de inwoners.”

“Daarnaast bevelen we aan om de event sector hierbij te betrekken. Zij hebben immers de expertise op vlak van ‘crowd control’ en inrichting van tijdelijke installaties. We moeten ook stilstaan bij wat we zullen doen als iemand niet opdaagt voor zijn of haar coronavaccinatie. En wat met wie het tweede herhaalprikje vergeet? Zwangere vrouwen en kinderen onder de 14 zullen voorlopig ook niet gevaccineerd worden omdat men op dat vlak nog extra onderzoek moet doen.”

“We moeten wel zeker 70 % van de Belgen bereiken anders zal de groepsimmuniteit niet werken en dan is heel deze operatie een maat voor niets. Je moet immers ook rekening houden met de effectiviteitsgraad van circa 90 %. Dus op elke 100 mensen zijn er toch 10 bij wie het vaccin niet werkzaam zal zijn. Ik laat me zeker vaccineren en ik raad dit ook iedereen ten stelligste aan.”

Injectienaaldentekort

En hoeveel mensen denkt de professor dat zo’n vaccinatiecentrum aankan per dag? “Tot 2.000 personen zou haalbaar moeten zijn. We mogen ook niet te veel mensen en vaccins naar één bepaalde locatie sturen om begrijpelijke redenen. Daarnaast moeten we nu ook al aandacht hebben voor de logistiek van de hulpmiddelen die bij deze vaccinatieoperatie komen kijken. Naar analogie met het mondmaskertekort suggereert men nu al een tekort aan injectienaalden, maar daar kan ik categoriek in zijn: dit zal niet het geval zijn.”

“We mogen van geluk spreken dat de vorige Belgische regering nog beslist heeft om ons vaccinwagonnetje aan de Europese trein te koppelen. Zo zijn we zeker van voldoende voorraad, maar we zullen alles als een goede huisvader moeten beheren, want er zullen er ook geen over zijn.”

“Toch heb ik er goede hoop op dat het in 2021 allemaal goed komt, zodat we Kerstmis en Nieuwjaar volgend jaar weer zonder beperkingen kunnen vieren met wie we dat willen. Op voorwaarde dat de mensen de richtlijnen van de overheid respecteren en zich laten vaccineren. Anders zouden de coronagolven nog jaren als een jojo door onze maatschappij kunnen circuleren en ik denk toch dat niemand zo’n toekomst wil?”