Iedereen werd week van Ghislain en toen werd het de week van Ghislain

Vrijdag 26 oktober zou de Pottelberg in Kortrijk na anderhalf jaar wegwerken weer in gebruik genomen worden. Naar aanleiding van dat heuglijke moment trokken we er op uit om te horen hoe de bewoners de werkzaamheden hadden verteerd en wat ze van de nieuwe weg voor hun deur vonden. Hier en daar stootten we op enthousiasme, maar ook op ontgoocheling, onbegrip, woede zelfs. Het was de getuigenis van Ghislain Deschoemaeker die ons het diepst raakte. En ons niet alleen. Iedere hardwerkende Vlaming voelde mee met Ghislain. Iedereen werd week van Ghislain en opeens werd het de week van Ghislain. In een paar dagen tijd kwamen er zoveel steunbetuigingen dat de man weer moed vatte en uitgroeide tot de ambassadeur van de kleine ondernemers en een halve heilige. De meest tedere aller heiligen.

Aanvankelijk was de getuigenis van Ghislain niet meer dan het relaas van een hardwerkende man die door de wegwerkzaamheden in de problemen was geraakt. Eerst vertelde hij het nog met zachte stem. Maar toen ging die stem aan het kraken, verminderde het volume en rolden de tranen uit zijn ogen. Snikkend vertelde hij dat de werken deze keer wel heel lang hadden aangesleept. En dat hij en de andere ondernemers op de Pottelberg enkele jaren voordien al eens hadden meegemaakt hoe er nauwelijks nog verkeer door de straat passeerde. Maar dit keer was het nog veel erger geweest.

Geen premies

Zijn winkel was maandenlang gewoonweg onbereikbaar geweest. Hij was op de markten overgeschakeld. Maar leek het zo niet te kunnen redden. Zijn werkdagen namen almaar toe in lengte, zijn opbrengsten slonken zienderogen. De man zat in schulden. Dat er hinderpremies bestonden, was hem eerst ontgaan. Zo gaat dat wel vaker met hardwerkende mensen voor wie er precies door de noeste arbeid geen tijd meer is voor de papierwinkel. Niet dat een hinderpremie hem had kunnen redden.

Jan Casteleyn, uitbater van de grote Toyota-garage in de buurt, kreeg voor de hinder in zijn buurt 2.000 euro over het anderhalve jaar. En doordat hij niet voor een hinderpremie in aanmerking kwam, zag hij ook de sluitingspremies aan zijn neus voorbijgaan. Ghislain vertelde het gelaten, gebroken. Overmand door uitputting en wanhoop. Hij stamelde dat het geen zin meer had, dat hij niet meer zag hoe hij uit de put kon geraken. Hij deed geen moeite meer om de tranen tegen te houden. Even wisten we het niet meer. Stoppen met filmen? Of het moment vangen?

Geen geluk zonder bloemen

Veel kleine zelfstandigen kennen tegenslagen. Maar niet allemaal durven ze hun hart uit te storten zoals Ghislain Deschoemaeker dat tegen ons deed. De man die wij te spreken kregen, was geknakt. Die nacht had hij nauwelijks een oog dicht gedaan, bekende hij ons. Hoe hard hij ook spartelde om het hoofd boven water te houden, hij had het gevoel dat zijn strijd tevergeefs was. En opeens passeerde de hele film hem voor ogen. Alles wat zijn ouders en hun ouders hadden opgebouwd, alles wat had nog kunnen zijn, zou straks bij de vervlogen dromen geklasseerd kunnen worden. Mensen gelukkig maken door ze in de bloemetjes te zetten, zou niet langer deel zijn van zijn verhaal.

De duiven waren gevlogen

Hij vertelde dat de topdagen voor de bloemisten eraan kwamen en dat hij niet wist of de leveranciers hem ‘marchandise’ zouden willen meegeven. Want als de verkoop achterblijft, ben je op de duur niet kredietwaardig. Toen hij uitgepraat was, vroegen we hem of we de beelden mochten gebruiken. “Misschien zet jouw verhaal wel iets in beweging”, zeiden we. Hij haalde de schouders op. Wat maakte het nog uit? Hij trok zijn serres in en toonde wat hij als enige nog actieve kweker in de stad allemaal aan werk verzette. We liepen langs de duiventillen die grotendeels leeg waren. Met de duiven spelen was ooit zijn geliefde hobby. Maar nu had hij de meeste van zijn duiven moeten laten gaan. De tranenvloed nam alleen maar toe.

Een bloemetje kopen voor Ghislain

Zodra KW een kort fragment uit de beelden deelde met de buitenwereld, bleek wel degelijk dat er een gevoelige snaar was geraakt. Het filmpje werd in de kortste tijd massaal gedeeld. De volgende morgen stonden mensen al aan zijn gesloten deur om bloemen te kopen. Journalisten van zowat alle media wilden ook een getuigenis van Ghislain. Hij zou in de loop van de week zelfs het VRT-journaal halen. En de gewone burger schoot eveneens in actie.

“Niemand kon ongevoelig blijven voor die beelden,” vertelde Kenneth Naert ons later. Kenneth, een 31-jarige fabrieksarbeider uit Wervik, kan zich niet herinneren dat hij eerder een actieve daad van sociaal engagement had gesteld. “Maar na het zien van dat filmpje maakte ik meteen een evenement aan op Facebook om chrysanten te gaan kopen bij Ghislain. Het was het zachtaardige van die man, die op zijn 59, na een leven van hard werken tot de conclusie moet komen dat al dat harde werk voor niets is geweest. Terwijl hij, zoals de meesten van ons, gewoonweg altijd zijn best heeft gedaan.” Kenneth had eigenlijk een evenement in gedachten waarbij hij en zijn vrienden op 31oktober bloemen bij Ghislain zouden gaan kopen. Maar de golf van sympathie die door het filmpje in gang werd gezet, zorgde ervoor dat ook dat initiatief uit zijn voegen barstte.

Geen lasten zonder lusten

Eerst klopte Kenneth nog aan bij een Wervikse vriendin, Elien Vanslambrouck, die als vrijwilliger van de Gezinsbond wel vaker haar sociaal engagement toonde. “Elien deed wat ze kon, maar de reacties bleven binnenstromen. Gelukkig bood Joeri Pauwels al vlug zijn hulp aan. Ik ben de hele dag aan het werk in de fabriek, en hij kon als zelfstandige marketingman ieder moment de stand van zaken bijhouden, ingrijpen indien nodig en vooral het project begeleiden.”

Joeri Pauwels is een pas 22-jarige selfmade-man die tal van evenementen organiseert en marketeert en ook als dj op trouwfeesten aardig zijn weg aan het vinden is. Zelf had hij na het zien van het filmpje, “dat me ten zeerste had aangegrepen,” ook een crowdfundingscampagne voor Ghislain opgezet. Daarmee inspelend op de eerste woorden die Ghislain in het filmpje uitspreekt. “Ik moet om te beginnen 12.000 euro grondlasten betalen. Haal dat maar eens op als je winkel onbereikbaar is.” Dat was het doel van Joeri. Ghislain van de lasten verlossen, aangezien ook de lusten hem waren ontnomen. Intussen gaat die crowdfunding in de richting van 20.000. euro opbrengsten. En ook de duivenliefhebbers schoten wakker. Ghislain had in onze krant verteld dat hij jaren met de duiven had gespeeld, ooit 300 duiven had, maar er nog nog slechts 80 had overgehouden, omdat er geen geld en tijd meer was om met zijn geliefde hobby bezig te zijn. Tom Van Nieuwenhuyze uit Lendelede organiseerde online prompt een veiling die in geen tijd meer dan 4.000 euro opbracht.

Een selfie met de tedere teddybeer

Nog voor de vele media de weg naar Ghislain hadden gevonden, rukte de ontroerde massa uit. In deze donkere dagen stond hij aan kerkhof Sint-Jan in de Meensesteenweg. Van heinde en ver kwamen mensen aangereden om bloemen te kopen. Er waren kopers van aan de kust, uit Sint-Niklaas en zelfs uit Luxemburg. “Ik heb helaas niemand verloren,” hoorden we iemand zeggen, “maar ik vroeg me af of je ook plantjes hebt waarmee ik mijn kantoren wat kan opsmukken.” De heren kochten, de dames wilden ook een selfie met de tedere knuffelbeer bij hun aankoop. “Ik ben stoer en groot van postuur,” liet Ghislain zich ontvallen, “maar ik heb een klein hartje.” En af en toe zagen we zijn ogen weer glinsteren van ontroering. Zo kwam het dat Ghislain in geen tijd uitgroeide tot de held van de gevoelige dames, maar ook en vooral van de gewone werkmens. En misschien nog meer tot die van de kleine zelfstandigen. “Ik ben speciaal naar hier gekomen, want ik heb het ook meegemaakt,” zei een man uit Roeselare. En anderen getuigden over hoe ze ook bijna ten onder waren gegaan aan kleine of grotere tegenslagen.

Vreugde en verdriet

Terwijl de donkere dagen Ghislain weer hoop boden, werd het succesverhaal van de getroffen man bijna een drama voor de andere standhouders aan het kerkhof. Marinka Yserbyt van Bloemen Pol uit Bellegem en Bernard Vanhoutte uit Menen zagen met lede ogen toe hoe iedereen hun stand voorbijliep om bij Ghislain te kopen. De Kortrijkse bloemist voelde zich verveeld bij de situatie en stelde zijn collega’s uiteindelijk voor om hun bloemen te verkopen, in plaats van extra bestellingen te plaatsen. Niemand wilde tenslotte dat de een zijn winst, de ander zijn verlies zou zijn, de een zijn vreugde, de ander zijn verdriet. De actie van Ghislain inspireerde Nicolas Beugnies, chocolatier uit Marke en organisator van een gloednieuwe zondagmarkt in zijn gemeente, om Ghislain meteen tot ambassadeur van de lokale ondernemers uit te roepen. “Zijn tranen zijn de tranen van vele kleine zelfstandigen,” zei hij. En Joeri Pauwels voegde eraan toe dat de hele zaak van de bloemist was uitgegroeid tot een symbooldossier voor de kleine zelfstandige. “Met wat het digitale geweld en de grote ketens vermogen, moeten we de klant erop wijzen dat de service en het persoonlijke contact met de lokale ondernemer echt wel een verschil maken. Als we binnenkort nog winkels in de buurt willen, dan moeten we onze ondernemers blijven steunen en hen ook bijstaan als ze het even moeilijk hebben.”

De aftrap op KVK

De politiek bleef intussen angstvallig stil. Zoals wel vaker de laatste tijd wanneer er iets misloopt in de maatschappij, zijn het de burgers zelf die reageren. De enige organisatie die een teken van leven en van sympathie gaf, was KV Kortrijk. Glen De Boeck vertelde in een interview op de site van zijn club hoezeer de tranen van de bloemist hem hadden ontroerd. Hij had ons filmpje aan zijn spelers getoond om ze te tonen hoe hard anderen wel moeten werken, zonder daarvoor beloond te worden. En hij kondigde meteen aan dat hij en zijn spelers een deel van hun premie afstaan voor Ghislain. De bloemist werd prompt uitgenodigd om woensdag de aftrap te geven van de wedstrijd tegen Beveren-Waas. Voor de verstokte KVK-supporter een zoveelste mooi moment in wat voor hem wellicht de meest surrealistische week uit zijn leven is geworden.