Na ‘grondig intern overleg’ besliste de Oostendse vzw Squatina om de werking van zijn vergunde zorgaanbieder ADL Cluster binnenkort definitief stop te zetten. Dit betekent dat ook de dienstverlening wegvalt, en dat is voor de 16 bewoners van het inclusief woonproject in de Langestraat – die volledig afhankelijk zijn van de dag- en nachtpermanentie die de organisatie aanbood – een persoonlijk drama. “Wij voelen ons compleet in de kou gezet.”
ADL Cluster Oostende is een erkende zorgaanbieder die woonondersteuning, individuele praktische hulp en oproepbare permanentie verschaft aan mensen met een persoonsvolgend budget (PVB). Begin april kregen de 16 bewoners in de Langestraat allemaal een aangetekende brief waarin te lezen staat dat de organisatie zijn activiteiten stopzet. De reden die daarvoor wordt aangegeven, is dat het kleinschalige clusterwonen – met 24/7 permanentie – financieel onder druk stond.
“Die persoonsvolgende budgetten worden berekend naargelang de graad van zelfredzaamheid van de bewoners. Een stuk ervan – of bij sommige bewoners het volledige budget – ging naar de organisatie en daarmee betaalden zij het personeel”, legt Bart Van der Heyden uit.
Verlieslatend
In de brief van ADL staat dat er eind 2023 een aantal bewoners overleden zijn, waardoor dus ook die persoonsvolgende budgetten wegvielen. Budgetten die volgens de organisatie broodnodig waren om de dag- en nachtassistentie voor alle 16 bewoners te kunnen blijven garanderen. “Die budgetten worden uitgekeerd door het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, red.) maar bepaalde bewoners hebben door een lagere zorggraad weinig ‘punten’, waardoor de organisatie ook minder subsidies krijgt. Squattina, het overkoepelend orgaan, stelde vast dat de tak ADL Cluster verlieslatend is”, zegt Brigitte Verstraete.
Het resultaat is kortom dat de bewoners voortaan hun plan zullen moeten trekken. “Maar met onze persoonsvolgende budgetten zullen we nooit dag- en nachtassistentie kunnen betalen”, legt Philippe Préau verder uit. “Ze hebben zogezegd alles voor ons gedaan wat ze konden, en trekken er daarom nu de stekker uit.”
Comfort valt weg
Het gebouw is volgens de bewoners eigendom van de Christelijke Mutualiteit. “We mogen hier van de CM wel blijven wonen”, zegt Brigitte. “Maar de vraag is welke ondersteuning zij daarnaast nog kunnen bieden. Wat als de lift kapot is? Bij wie moeten we dan aankloppen? We voelen ons aan ons lot overgelaten.”
“Wij hebben hier ook onze vriendenkring opgebouwd”
“De mensen van het VAPH zijn hier vorige week wel een hele uitleg komen geven over hoe we zelf ons budget kunnen beheren”, zegt Bart. “Maar da’s juist het heikel punt: de reden dat wij hier komen wonen zijn, is dat we hier de klok rond over aangepaste hulp kunnen beschikken. Als ik me ’s nachts eens wil draaien in mijn bed, duw ik op het belletje en er komt iemand helpen. Dat comfort valt nu plots weg. Ik woon hier ook nog maar sinds juli. Als ik dit vooraf geweten had, had ik toen wel een andere oplossing gezocht.”
Al zijn er volgens Bart weinig organisaties die dergelijke ondersteuning aanbieden. “Of je moet naar een woonzorgcentrum verhuizen. Ik héb echter vijf jaar in een nursing home gewoond en daar hield ik van mijn budget geen euro meer over.”
Voldongen feiten
Philippe en Brigitte zijn een koppel. “Wij delen hier een flat. In een woonzorgcentrum is dat niet zo evident, plus: deze ligging is ideaal. Alles wat we nodig hebben, is vlakbij”, zegt Brigitte. “Wij hebben samen ook een tijdje in een woonzorgcentrum gewoond”, zegt Philippe. “In Ronse. Maar we zijn daar in februari vertrokken omdat er financiële problemen waren. Hier woonden we nog maar pas toen we opnieuw voor voldongen feiten gesteld werden.”
“Plots was die brief daar”, knikt Bart. “Sommige bewoners zijn hier trouwens al meer dan tien jaar. Die hebben hier net als wij hun vriendenkring opgebouwd.”
Goede band
“En zelfs al zouden we kiezen voor een woonzorgcentrum, dan nog is er het probleem van de wachtlijsten”, zegt Brigitte. “Idem voor een zorginstelling voor mensen met een beperking. De mensen van ADL stellen zelf ook geen waaier aan mogelijkheden voor. Er wonen hier mensen die bedlegerig zijn, en ook verschillende pijnpatiënten. Bij een aantal van hen is de medische toestand plots nog verergerd omdat ze zich de hele situatie zo hard aantrekken. ’t Is dus ook in naam van die medebewoners dat we ons verhaal willen doen. Het personeel – met wie wij een goede band hadden opgebouwd – blijft trouwens ook in de kou staan.”
“De personeelsleden zijn altijd erg toegewijd, meelevend en aardig geweest”, vult bewoner Marie-Claude Francq nog aan. “Ik wil ze bedanken en wens ze het allerbeste. We gaan ze erg missen.”
Directie Squatina: “We betreuren dit heel erg”
Connie Depotter, algemeen directeur van de overkoepelende vzw Squatina, verwijst naar de veranderde aanpak inzake het zorgbudget. “We zijn de afgelopen jaren van een collectief model geëvolueerd naar een meer individuele benadering. Onze bewoners van ADL Cluster wonen bijvoorbeeld ook zelfstandig, met een individueel zorgbudget, dat ze toegekend krijgen van het VAPH. Voor de zorgpermanentie die wij hen aanbieden, moeten we dus de centen bijeen zien te sprokkelen met de individuele budgetten van de bewoners en die zijn ontoereikend. We zijn nu al onze reserves aan het opsouperen”, zegt ze.
Er zijn volgens haar wel gesprekken geweest met de diensten gezinszorg uit de regio. “Maar die zijn niet afgestemd op 24/7 permanentie en het regelgevend kader laat geen vergoeding toe voor collectieve gezinszorg in een project als dit. Daarnaast hebben we de voorbije maanden, met het oog op schaalvergroting, ook verschillende keren samengezeten met andere vergunde zorgaanbieders. Die schaalvergroting is vooral nodig om de kosten van de permanentie te kunnen delen over meerdere budgethouders, maar we hebben jammer genoeg geen partners bereid gevonden om met ons in zee te gaan”, klinkt het.
Bij Squatina zien ze evenwel ook opportuniteiten voor de bewoners. “Er zijn er die zelden of nooit gebruikmaken van de nachtpermanentie, maar ze betalen er wel voor. Het is dus misschien ook niet slecht dat zij voor zichzelf eens de oefening maken en, met hulp van een van de vier erkende bijstandsorganisaties, kijken wat hun specifieke noden zijn en of ze wel echt de klok rond assistentie nodig hebben.” Een meer maatgerichte aanpak kan er volgens algemeen directeur Connie Depotter dan ook voor zorgen dat sommige bewoners juist meer van hun budget overhouden. “Met hetzelfde budget gaan ze misschien méér kunnen doen. Maar voor sommige bewoners is er echt wel nood aan permanentie. Wij begrijpen dat onze beslissing voor een stevige uitdaging zorgt en hun wereld op zijn kop zet. Wij zien in dat een verhuizing naar een andere locatie bij een vergunde zorgaanbieder het enige alternatief zal zijn. Wij betreuren dat ook heel erg.”
Schepen Björn Pannecoucke: “Ik ga verder in gesprek met de bewoners”
Schepen van Zorg en Welzijn Björn Pannecoucke (Vooruit Plus) reageert op de toestand bij de ADL Cluster. “De panden zijn geen eigendom van de stad/OCMW. Tot op heden kregen we ook geen vraag om te interveniëren”, zegt hij . “Wel ben ik ook al gecontacteerd door zorgverleners en ook een bewoonster. Ik begrijp hun bezorgdheid, ik deel deze ook. Deze vorm van residentieel verblijf is eerder uitzonderlijk, maar heeft een grote meerwaarde.”
‘Niet failliet”
“Belangrijk is te stellen dat de organisatie niet failliet is, maar deze zorg meer wil aanbieden omdat het niet rendabel is. De bewoners moeten er niet weg, ze mogen er blijven wonen. Ik ga verder in gesprek met de bewoners en indien nodig zal ik dit ook doen met de organisatie. Ik reken erop, en ben ervan overtuigd, dat de organisatie ook luistert naar de bewoners, en hen begeleidt in het zoeken naar een oplossing.”
