“My name is Gus Backelant. I am the grandson of Julius Backelant who was born in Heule. He came to America in the early 1900. I am trying to find out some information about my Grandfather.” Deze vraag belandde enkele maanden geleden bij de heemkundige kring Langs d’Heuleboorden. Wat eerst een hopeloze zoektocht leek te worden – er blijkt vandaag geen enkele ‘Backelant’ in Heule te wonen – kreeg met wat geluk toch een happy end, tot grote vreugde van de gepensioneerde politieofficier in de VS.
De Amerikaan Gus (eigenlijk Gustave) Backelant wist dus dat zijn gootvader ‘Julius’ in Heule geboren was en dat hij begin vorige eeuw naar Amerika uitgeweken was. Via internet had hij ontdekt dat er in Heule een heemkundige kring actief was. Zo kwam zijn mail terecht bij voorzitter Johan Roelstraete. Deze vond in zijn archieven niet onmiddellijk een aanknopingspunt en speelde de vraag door naar ondergetekende.
Dood spoor…
We gingen op zoek. In zijn mail vermeldde Gustave Backelant niet alleen de naam van zijn grootvader ‘Julius’ maar ook de naam van zijn grootmoeder Marie Werbrouck ‘uit Kortrijk’ en ook de namen van zijn overgrootouders Charles-Louis Backelant en Victorine Lommens.
In het recentste adresboek van Heule noch in de telefoongids was er een Backelant te vinden. Deze spelling is ook vrij zeldzaam. We vonden wel enkelen met de naam Baekelandt. Het ging om afstammelingen van de landbouwersfamilie Baekelandt van de vroegere hoeve Begijnhof. Die hoeve stond in de Izegemsestraat en verdween bij de aanleg van de R8. Vandaag is daar nu het vastgoedkantoor Immostad. Deze familie bleek afkomstig te zijn van Lendelede en niet verwant. Vroeger was er in Heule ook onderwijzer Hector Baekelandt, maar hij was van Menen geboortig. Ook een dood spoor.
Familie Devogele
Tot we in een ouder adresboek van Heule de naam ‘Mariette Baekelant’ vonden. De spelling van de naam benaderde deze van de Amerikaan. Mariette was getrouwd met Georges Devogele en woonde in de Mellestraat. Zij overleed in 1983 en bleek effectief een dochter te zijn van Charles-Louis Baekelant en Victorine Lommens. Zij was een tien jaar jongere zus van de grootvader van de Amerikaan. ‘Baekelant’ was in Amerika ‘Backelant’ geworden.
Enkele jaren geleden was ik in België maar ik wist toen niet dat ik er familie had – Gustave Backeland
Dankzij verzamelaar Jacques Lommens konden we intussen ook een bidprentje op de kop tikken van stamvader Charles-Louis Baekelandt. Hij was in 1930 in Heule overleden en er stond vermeld dat hij 25 jaar lid was geweest van het ‘oude pompiercorps’. Zijn beroep was plafonneerder. Zijn echtgenote Victorine Lommens (verre familie van Jacques) overleed in 1939.
Na wat zoekwerk bleek dat Julius Baekelant eigenlijk als Julien Joseph Gustaf geboren werd en de oudste was van 10 kinderen. De overige waren allemaal dochters, zodat de familienaam Baekelant verdween… Dochter Germena was getrouwd met Achille Deleu, vroeger slager in de Zeger van Heulestraat. Cecilia was de grootmoeder van slager Jozef ‘Jette’ Christiaens uit de Peperstraat en was een tweede keer getrouwd met Joseph Ameye, ook slager, op Heuleplaats.
Onbekend fotokader
Van de vier kinderen van Mariette Baekelant en Georges Devogele – Francine, Joseph, Achiel en Jules Devogele – bleek er niemand meer in leven te zijn. Wel nog kleinkinderen. En zo kwamen we terecht bij Stephan Devogele, de enige en ongehuwde zoon van Achiel en die in de Mellestraat nog in het (groot)ouderlijk huis woont. Hij dacht wel nog gehoord te hebben van familie in Amerika en dacht aan een fotokader van wijlen zijn moeder. “Zou dat die familie kunnen zijn?” vroeg hij zich af. Hij was echter niet zeker of het over deze familie zou gaan, want er was ook iemand uit de familie Devogele naar Amerika getrokken.
We mailden de foto door naar Amerika en jawel, het gaat wel degelijk om het echtpaar Julien Baekelant-Marie Werbrouck. De uiterst verbaasde Amerikaan gaf tekst en uitleg: “Het zijn inderdaad mijn grootouders met hun zoontje Andrew, mijn vader, geboren in 1911! De foto is genomen in Detroit. Julien is stukadoor geweest. Het gezin verhuisde in 1948 naar Florida. Mijn vader was accountant en stierf op 50-jarige leeftijd. Jammer genoeg hebben wij als kind aan onze grootouders nooit gevraagd naar hun Belgische afkomst en toen we er nieuwsgierig naar begonnen te worden, was het te laat…”
‘Happy New Year 1956’
We kwamen ook in contact met Jacqueline Wylin, gepensioneerd kapster uit Magerstraat en dochter van Francine Devogele. Ook zij wist iets van familie in Amerika en vond ook nog een foto van haar grootoom en groottante uit Amerika met op de achterzijde ‘Happy New Year 1956’. De contacten zijn later, zoals dat onder meer door de taalbarrière in de volgende generatie veel gebeurde, verwaterd.
Café
Volgens de familie Devogele zouden Charles-Louis en Victorine Baeckelant-Lommens in de Stationsstraat (nu Zeger van Heulestraat) nog een café gehad hebben maar dat werd voorlopig niet teruggevonden.
We vermelden nog even dat we ook familieleden van Gustave Backelant langs grootmoederszijde (Marie Werbrouck) konden opsporen. Zij was niet van Kortrijk zoals gedacht maar van Izegem. Twee broers waren destijds paters kapucijnen. Een van beide kreeg in Ieper een straatnaam, de Pater Willibaldlaan. Ook wijlen minister André Bourgeois uit Izegem was met de familie verwant. Zelf is Gustave politieofficier geweest. Hij woont in Jefferson in de staat Georgia. Of hij nog naar België zou willen komen? “Ik ben er enkele jaren geleden met mijn echtgenote geweest met een cruise, maar toen wist ik nog niets over mijn familie. Wie weet komen we nog eens terug…”
(Noël Maes)
