Vorig jaar slaagde maritiem archeoloog Tomas Termote erin om twee wrakken te identificeren als het zeemansgraf van 45 Duitse soldaten in duikboten uit de Eerste Wereldoorlog. Zij werden nu herdacht met indrukwekkende bloemenhuldes op land en ter zee. De toppers van de Belgische, Duitse en Britse marines en diplomatie brachten in Zeebrugge één duidelijke boodschap: “Alleen samenwerking tussen landen voorkomt oorlog.”
Zaterdagmorgen 24 augustus verwelkomde gouverneur Carl Decaluwé in Zeebrugge een gezelschap van hoge sterren en strepen van de Belgische, Duitse en Britse marines en tal van andere autoriteiten. De gelegenheid was dan ook niet alledaags. Recent slaagde maritiem archeoloog Tomas Termote uit Bredene er alweer eens in van twee onbekende scheepswrakken te identificeren.
“Het gaat om de Duitse onderzeeërs U-5 en UC-14 die respectievelijk in 1915 en 1917 zonken nadat ze vlak buiten de havengeul van Zeebrugge op mijnen liepen. Aan boord bevinden zich nog steeds de resten van 45 van de 46 bemanningsleden. Eén slachtoffer spoelde na tien op de kust van Texel aan. Tegenwoordig zijn de wrakken deels onder het zand bedekt”, vertelt Termote, die de duikmicrobe van zijn vader Dirk meekreeg.
Familie na honderd jaar
Sinds 2014 is de gouverneur van de kustprovincie door de federale overheid aangesteld als ‘ontvanger’ van maritiem erfgoed. Carl Decaluwé neemt deze taak bijzonder ter harte, vanuit zijn persoonlijke belangstelling voor de scheepvaart: “Sindsdien werden nieuwe 47 ontdekkingen gerapporteerd. Telkens maken we met deskundigen een inschatting of het wrak als erfgoed beschermd moet worden, wat in de Belgische Noordzee al voor 55 wrakken gebeurde. Dat is zeker het geval wanneer het zoals hier twee zeemansgraven betreft. Er is beslist om de U-5 en UC-14 ongemoeid ter plaatse te laten.”
“Als Poetin één ding goed gedaan heeft, dan is het dat hij de gelijkgezinde landen binnen de Navo nog dichter bij elkaar heeft gebracht.”
De identificatie van de wrakken liet toe om na meer dan honderd jaar bevestiging te krijgen van het lot van de bemanning. Het betrof voor het merendeel jonge twintigers. Een aantal van hun familieleden aanvaardden de uitnodiging om de hulde bij te wonen. In samenwerking met Stad Brugge en het Feestcomité Zeebrugge, werd een dubbel eerbetoon opgezet. Eerst was er een bloemenhulde op het militair kerkhof naast de Sint-Donaaskerk, daarna werden vanop het Duitse korvet Braunschweig op zee kransen neergelaten.
Uitzonderlijk moment
Tomas Termote verbaasde eerder de wereld met zijn identificatie van de Duitse onderzeeërs UB-29 (2017), UB-32 (2019) en UB-27 (2022). In 2018 werden boven het wrak van de UB-29 kransen neergelaten vanop het Duitse fregat Brandenburg, in samenwerking met de Belgische en Britse marines. “Zulke herdenkingen op zee zijn zeer uitzonderlijk. De eerste keer dat wij dit samen met de Britse Royal Navy deden, was in 2016 in het Skaggerak, de zee tussen Denemarken, Noorwegen en Zweden”, zegt secretaris-generaal Dirk Backen van Volksbund, de Duitse commissie voor oorlogsgraven. “De tijden zijn sterk veranderd sinds de Europese oorlogen van de eerste helft van de vorige eeuw. De stem die uit de graven komt, is dat we in dit deel van de wereld samen moeten opkomen voor onze gemeenschappelijk waarden, zoals mensenrechten en wettelijkheid.
Gewone mensen sneuvelden
De Duitse ambassadeur Martin Kotthaus verwoorde het treffend. “De duizenden jonge mannen die aan beide zijden sneuvelden, waren gewone mensen die de orders van hun vaderland volgden. Het is belangrijk dat we dit tegenwoordig samen kunnen herdenken. De twee wereldoorlogen werden door het grote Duitsland gestart om zijn macht aan kleinere landen op te leggen. Dit soort imperialisme mag nooit meer opnieuw gebeuren. Daarom is het noodzakelijk dat wij samenwerken tegen wat Rusland in Oekraïne doet.”
Divisieadmiraal Tanguy Botman, het hoofd van de Belgische Marine, bevestigt de evolutie naar meer samenwerking. “Onze manschappen nemen voortdurend deel aan internationale missies en oefeningen. Als Poetin één ding goed gedaan heeft, dan is het dat hij de gelijkgezinde landen binnen de Navo nog dichter bij elkaar heeft gebracht.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
