Hoeve ‘Leiaarde’ in de Kortrijksestraat heeft een nieuw leven. De boerderij stond jaren te verkommeren, maar is na een metamorfose nu een mini-woonerf, gedragen door drie gezinnen. Het project is duurzaam en er is slim omgegaan met ruimte: er is niets bij- of aangebouwd. Vroeger woonden er twee mensen, nu elf, maar Hoeve ‘Leiaarde’ is geen cohousing. Enkel de grasmachine is gemeenschappelijk.
Voor de ombouw naar een mini-woonerf was de hoeve een witgeschilderde baksteensteenbouw, met een zadeldak in Vlaamse pannen. De boerderij is nu getransformeerd in een miniwoonerf waar drie gezinnen wonen, goed voor elf personen. Het grote verschil met andere woonerven is het ruimtelijke. De structuur van de hoeve is bewaard. Er zijn geen uitbreidingen. Het is een geslaagd huwelijk tussen oud en nieuw.
Ieder gezin had voorheen een eigen huis in Kortrijk, maar verkochten dat om zich in deze boerderij te vestigen. Nu woont Groen-gemeenteraadslid David Wemel (40) met zijn vrouw Elke Cannaert (40) en de drie kinderen Marit (13), Imme (11) en Asa (9) in het voormalig woonhuisgedeelte. Korneel Courtens (39) en Ans Vanhevel (41) verbouwden de schuur tot een volwaardig huis en wonen er sinds een drietal weken met hun kinderen Mon (11) en Tille (9). De ouders van Korneel, Jan Courtens (72) en Riet Man (71), hebben een nieuwbouw op de plaats waar de stallingen zich bevonden. “We konden de stallingen niet verbouwen tot een huis vanwege onder andere de geur van dierenurine. Die geur kan je er onmogelijk nog uitkrijgen”, licht Jan toe.
Het idee komt van Ans en Korneel. “We wilden de hoeve bewaren in zijn huidige structuur maar er een andere invulling aan geven”, vertelt Ans. “De hoeve is te groot en te duur voor één gezin. Vandaar ontstond het plan om de hoeve met meerdere gezinnen te bewonen door het om te bouwen naar een mini-woonerf.”
Historisch erfgoed
“We wilden het historisch erfgoed bewaren”, voegt Korneel eraan toe. “Mijn ouders waren het idee genegen. Doordat iedereen het huis uit is, waren ze op zoek naar een kleinere woonst.”
Omdat de boerderij een U-vormig drieluik is, opteerden ze voor een derde gezin. Ans ontmoette David Wemel op de trein naar Brugge. “We raakten aan de praat en ik legde het woonconcept uit.”
Het gezin Wemel was direct enthousiast. “We wilden geen nieuwbouw, maar een woning met een verhaal achter”, zegt Elke. “Het klikte met iedereen en zo hebben we beslist om in dit woonerfproject te stappen.”
“Je moet gelijkgezind zijn, met de neuzen in dezelfde richting”, aldus Riet en Jan. “We konden de boerderij verkopen aan een bouwpromotor en veel geld opstrijken. De boerderij zou opgaan in talrijke huizen, met een minimum aan groen en speelruimte.” Hoeve ‘Leiaarde’ is het ouderlijk huis van Jan, vandaar.
Vier percelen
Door al deze elementen samen te voegen paste het plaatje. “We namen een gemeenschappelijke architect, maar ieder gezin blijft eigen bouwheer. Er waren wel gemeenschappelijke elementen waar we samen over beslisten, zoals de keuze van dakpannen en bakstenen. De boerderij is onderverdeeld in vier percelen. Ieder gezin heeft zijn eigen perceel met huis en tuin. Het vierde perceel, het erf, is eigendom van de drie eigenaars samen. De tuinen lopen in elkaar. Er zijn geen harde grenzen, zoals een omheining. Zo blijft het algemeen karakter van de hoeve bewaard.”
Hoeve ‘Leiaarde’ staat op de inventaris van waardevol erfgoed. “We wilden de historiek behouden en verwerkten die in het ontwerp. De bouwstructuur van de boerderij is de basis en behoudt zijn karakter” zegt David Wemel. “Hier en daar is er nog een knipoog naar het verleden.”
“De hoeve is al drie generaties van de familie Courtens, maar nu begint het er ook te Wemelen”, besluit Courtens glimlachend.
(CH)
Hoeve met sporen tot 1512
Hoeve ‘Leiaarde’ in de Kortrijksestraat in Heule is een historische hoeve die bestaat uit drie grote delen. Naast het woongedeelte heb je de grote schuur en de stallingen. Deze delen staan in een u-vorm. Op de hoeve was er een ‘speciale mestvaalt’ of bakstenen decantatieput met een notelaar ernaast als schaduw. In 2014 waaide door een windhoos de notelaar om en kwam terecht in de stallingen. Het sap van de mest op de hoeve liep naar deze put en via een overloop naar de Disgrachtbeek, ook Leiaardebeek genoemd.
Hoeve ‘Leiaarde’ is al vermeld in 1512. In 1834 was Henri Vercruysse de uitbater, in 1867 Francis Demyttenaere. Eind 19de eeuw werd de familie Goethals eigenaar.
In 1896 werd de hoeve helemaal verbouwd, met de komst van ‘schorteboer’ Alfons Dumortier (omdat hij altijd een voorschoot droeg). In 1919 werd Florimond Courtens de volgende uitbater en vanaf 1940 zijn zoon André tot 1971. André kocht de boerderij in 1962 van de familie Goethals. Nadat André was gestopt, werd het woonhuis nog ingenomen door studenten. Tot 1946 was er naast de hoeve nog een treinopstapplaats.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
