Vorige week haalden zowel Kortrijk als Waregem de nationale pers, al was het niet meteen vanwege redenen waarmee men graag uitpakt. De 18-jarige J.V. dreigde ermee een drama tot uitvoering te brengen, waarop zelfs de speciale eenheden werden opgetrommeld. Nadien werd duidelijk dat de jongeman al een tijdlang te kampen had met mentale problemen, maar geen hulp vond. Hoe kan dat? En kan het in de toekomst vermeden worden?
De kans is groot dat gans België ondertussen de VIVES in Kortrijk weet liggen. De18-jarige J.V., een jongeman uit een Waregemse ondernemersfamilie, zette de hogeschool op zo’n manier op stelten dat een indrukwekkende politieoperatie uitgerold werd. Na een klopjacht van enkele uren, waarbij de eenheden zelfs gepantserde wagens inzetten, kon hij in Avelgem worden ingerekend. Zijn wapen was niets meer dan een realistisch uitziend stuk speelgoed, en de dag eindigde zonder bloedvergieten.
In de nasleep van die klopjacht werd snel duidelijk dat J.V. al geruime tijd tegen zijn innerlijke demonen vocht. Zijn ouders hadden lang hulp voor hem gezocht, maar botsten telkens op een muur van schijnbare onverschilligheid. Toen ze 3 weken voor de drieste actie van J.V. met hun zoon op de spoeddienst terecht kwamen, werden ze wandelen gestuurd. “Een opname is niet nodig” klonk het aan de ene kant, “er is gewoon geen plaats”, weerklonk dan weer uit een andere hoek. De hulpverlening voor mentale problemen, vooral dan bij jongeren, lijkt in Vlaanderen te sputteren als een voertuig zonder brandstof. Ook heel wat hulpverleners kropen, via sociale media, in hun pen. De hele situatie had vermeden kunnen worden, stelden zij, mocht J.V. de hulp hadden gekregen die hij zocht en nodig had.
Bij verschillende diensten uit de wereld van mentale gezondheidszorg kregen we unisone geluiden te horen. ‘Er zijn geen middelen’, ‘het ontbreekt ons al jaar en dag aan mankracht’ en ‘de wachtlijsten voor hulp zijn ronduit gigantisch’, zijn enkele van steeds terugkerende frustraties uit de zorg.
Kzitermee.be
“Voorkomen is beter dan genezen”, klinkt het ook bij Nils Mortier (26) en Laurence Platteau (24). Ze vormen, samen met een volledig team, de motor achter het project Kzitermee.be. Kzitermee.be wil de drempel naar hulp bij mentale problemen voor jongeren zo laag mogelijk maken en wil ook bruggen gaan bouwen tussen de verschillende diensten die in die wereld actief zijn. “Dat er nood is aan meer middelen is een feit, daar moeten we niet flauw over doen. Maar om te gaan stellen dat jongeren helemaal nergens terecht kunnen is dan misschien ook weer wat kort door de bocht. We hebben de problemen aan de ene kant en de oplossingen aan de andere. Helaas vinden beiden elkaar vaak erg laat of helemaal niet. De diensten zijn er, maar het aanbod is meestal zodanig groot, met ontelbare vertakkingen, dat ook professionals het moeilijk hebben om de juiste mensen te bereiken. Probeer je dan maar in te beelden wat het moet zijn voor een tiener die op zoek gaat naar antwoorden op een vraag die niet altijd even evident is. Keer op keer hun verhaal opnieuw moeten doen, om dan te moeten horen dat ze niet bij de juiste diensten zijn en dan doodleuk alles gaan herhalen? Het duwt jongeren nog verder weg van de hulp die ze zoeken. Op de website www.kzitermee.be proberen we alle hulpkanalen te bundelen en bieden we ook een soort van leidraad aan. Door te gaan klikken op de juiste leeftijdsgroep of vraag kom je meteen terecht bij iemand die je daadwerkelijk kan gaan helpen.”
Is er dan uiteindelijk geen plaatstekort of valt het allemaal wel mee met die wachtlijsten? “Neen, dat is een probleem dat absoluut aangepakt moet worden maar via dergelijke initiatieven kunnen we al heel wat voorkomen”, reageert het duo meteen. “Hoe vaak lopen jongeren niet rond met bepaalde gedachten en ideeën, die dag na dag slechter en negatiever worden? Als ze van bij dag 1 met hun verhaal ergens kunnen gaan aankloppen, dan kunnen drama’s worden vermeden. In een verder stadium gaat dit meteen ook andere diensten gaan ontlasten, waardoor de wachtlijsten niet nog langer worden dan ze nu al zijn. We willen hier niet de advocaat van de duivel gaan spelen, maar West-Vlaanderen scoort vaak slechter dan de rest van Vlaanderen op gebied van mentaal welbevinden. Het is nu éénmaal een feit dat West-Vlamingen niet graag te koop lopen met emoties en alles blijven opkroppen. Dat blijft doorgaan totdat de bom barst, maar dan komen ze terecht bij een instelling die geen tijd of plaats meer heeft, terwijl het vaak maanden of jaren voordien al kon vermeden worden. Daar moeten we echt durven op inzetten.”
Taboesfeer
Het Kzitermee.be-project wil ook de taboesfeer doorbreken die rond de zorg voor mensen met mentale problemen hangt. “Volwassen mensen lopen al niet graag te koop met dergelijke problemen, bij jongeren is dat nog tig aantal keren sterker aanwezig”, verklaart Nils. “Het is allesbehalve evident om zomaar even bij je vrienden te gaan zeggen dat je niet lekker in je vel zit. Vaak resulteert het ook in een negatieve spiraal waar moeilijk uit te raken valt. Als we dergelijke zaken niet bespreekbaar kunnen maken, dan blijft het maar een slag in het water. We schuiven ons echt naar voren als een jongerenplatform en maken ook gebruik van de moderne communicatietechnieken. We spreken influencers of hippe zangers aan, die hun volgers kunnen oproepen om niet langer te zwijgen als ze zich niet goed voelen. We merken dat ook meteen aan de statistieken van de website, die dan pieken wanneer een boodschap wordt gedeeld. Het is natuurlijk beter om op die manier de interesse op te wekken dan in de nasleep van een drama, wanneer het te laat is.”
QR-code
Om mentale problemen bespreekbaar te maken en vooral te gaan aanpakken, kijkt het duo ook gretig in de richting van lokale en regionale besturen. “Zowat iedere gemeente heeft al aangegeven dat ze duidelijk werk willen maken van deze problematiek. Alleen waren er tot op heden enkel maar Vlaamse cijfers en die geven meestal een compleet vertekend beeld van de zaak. Via gericht onderzoek proberen we concrete statistieken te leveren, waarmee steden en gemeenten aan de slag kunnen. De middelen zijn er nagenoeg altijd maar worden niet efficiënt genoeg ingezet wegens gebrek aan info. Daar proberen we ook een rol in te spelen, door lokale besturen bij te staan in de ontplooiing van hun zorgnetwerk. Soms gaat het om kleine aanpassingen, maar al even soms gaat het om grotere ingrepen, gebaseerd op info die tot voor kort niet beschikbaar was.”
Kzitermee.be roept dan ook jongeren tussen de 12 en 25 massaal op deel te nemen aan hun enquête. Door het scannen van de QR-code komt men op een anonieme pagina terecht waarmee de mentale gezondheid van de jeugd in Zuid-West-Vlaanderen in beeld wordt gebracht. Wie op zoek is naar hulp kan via de link ook meteen geholpen worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
