Heemkring De Poperinghenaar pent levensverhaal overleden oorlogsveteraan Georges Sutherland neer: “In mijn jonge jaren was hij in mijn ogen al een oorlogsheld”

Heemkring De Poperinghenaar laat in maart een boek verschijnen over het leven van oorlogsvetereaan Georges Sutherland. De Schotse Poperingenaar, die ereburger was van Poperinge, overleed op 6 december. Poperingenaar en lid van de heemkring Bertin Deneire pent zijn levensverhaal neer. “Mijn vader was een goede vriend van Georges. Ik kende Georges dus al van in mijn jonge jaren en was goed vertrouwd met zijn familiegeschiedenis, en vooral met zijn oorlogsverleden”, zegt Bertin. De biografie draagt dit titel ‘De Schotse Poperingenaar’.

“Georges was in menig opzicht een unieke Poperingenaar. Hij was niet alleen ereburger van de stad naar aanleiding van zijn sponsored walk voor Talbot House, maar er zijn zoveel aspecten van zijn leven die de moeite waard zijn om te delen met de Poperingse bevolking”, vertelt auteur Bertin Deneire (70). “Zijn Schotse afkomst, zijn oorlogsverleden, zijn werk voor de CWGC, zijn voetbalcarrière en natuurlijk hijzelf als persoon, gekend en geliefd bij iedereen in de stad. Bovendien was hij ook ergens ‘de laatste der Mohikanen’. Ik bedoel daarmee: de laatste levende link met de Britse expatgemeenschap die hier na WO1 de zorg voor de begraafplaatsen op zich nam.”

“Naast al de vele herinneringen die Georges nog wist te vertellen, heb ik de bredere historische context getoetst aan gegevens uit de archieven van de CWGC, Georgess levenslange werkgever. Ook via Talbot House hebben we één en ander kunnen natrekken”

Bertin kende Georges al zijn hele leven, wat hem de uitgelezen persoon maakt om de biografie over Georges neer te pennen. “De vriendschap met mijn familie gaat ver terug. Mijn vader was een goede vriend van Georges. Ze scheelden amper 14 dagen in leeftijd. Ik kende Georges dus al van in mijn jonge jaren en was goed vertrouwd met zijn familiegeschiedenis, en vooral met zijn oorlogsverleden. Hij was toen al een beetje in mijn ogen een oorlogsheld, al zou hij daarmee wellicht gelachen hebben. Maar net dat was typisch voor hem, zijn bescheidenheid en zijn eerlijkheid over wat hij vertelde.”

Levensverhaal

“Ik had vroeger al heel wat gesprekken gehad met Georges toen hij nog thuiswoonde en alles perfect herinnerde. Ik wist dat dit vroeg of laat de basis zou worden van zijn levensverhaal, maar ik wist niet in welke vorm. Hoe dan ook, ik vond zijn verhalen te belangrijk, te waardevol om ze niet voor het nageslacht te bewaren”, vertelt Bertin.

(Lees verder onder de foto.)

“Naast al de vele herinneringen die Georges nog wist te vertellen, heb ik de bredere historische context getoetst aan gegevens uit de archieven van de CWGC, Georgess levenslange werkgever. Ook via Talbot House hebben we één en ander kunnen natrekken, want na 80 jaar is het verleden niet altijd even makkelijk te reconstrueren. Onderweg heb ik zo nog een aantal zaken kunnen ontdekken die we nog niet precies wisten, zoals met welk schip hij in 1940 naar Engeland is kunnen vluchten, wie die Belgische generaal wel was die Georges in Engeland leerde kennen, of waar de kameraden begraven liggen die tijdens zijn legerdienst omkwamen.”

Carte Blanche

“We kregen carte blanche via zijn oudste zoon Alex die in Ieper woont – beide andere zonen wonen in het Verenigd Koninkrijk – en op zijn beurt in zijn vaders voetsporen is getreden. Alex heeft op het eind van zijn carrière het prestigieuze MBE ontvangen. Die vereremerking was voor een stuk ook uit erkenning voor de inspanningen van drie generaties Sutherland”, aldus Bertin.

“Ze zijn terecht fier op hun pa en met dit eerbetoon aan hun bekende vader. We kregen heel wat foto’s en zelfs een unieke – wat controversiële – affiche die ook in het boek voorkomt. Misschien staan er zaken in die ze zelf nog niet wisten want het levensverhaal van Georges beslaat vele fasen en veel gebeurtenissen, maar nog veel meer leuke en ook enkele droevige anekdotes. Soms lijkt het wel een beetje op een filmscenario.”

“Zijn persoonlijk leven liep zeker niet op rozen maar niettegenstaande zijn oorlogsmiserie en de tegenslagen in zijn eigen familie heeft Georges nooit zijn optimisme of zijn zin voor het leven verloren”

“Enerzijds is er de Schotse familiegeschiedenis die eindigt met het verhaal van soldaat Walter Sutherland die na de Eerste Wereldoorlog met een Poperings meisje huwt die aan bod in het boek. Anderzijds is het verhaal van Georges zelf die net vóór het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog als leerling tuinman in de voetsporen van zijn vader treedt. De oorlog steekt een stokje voor zijn carrière want – net als zijn pa en de andere expats – moet Georges vluchten. Zo belandt hij in Glasgow waar hij kort daarop dienst neemt in de Royal Air Force to do my bit for King and Country, zoals dat toen heette. Pas na zes jaar zal hij weer kunnen terugkeren om met zijn Poperingse geliefde te trouwen, en ook zijn werk als tuinman op Lyssenthoek hervatten”, schetst Bertin.

(Lees verder onder de foto.)

“Door zijn hoge leeftijd en zijn bijzonder goed geheugen slaagde Georges erin een vrij duidelijk beeld te schetsen van de oorlog die hij op verschillende plaatsen van nabij heeft meegemaakt. Zijn verhalen waren voor mij een venster op het verleden, en door onze vele gesprekken heb ik bepaalde historische zaken beter leren begrijpen. Georges was een eenvoudig man, verre van een historicus, maar hij wist dingen te vertellen die in geen enkel geschiedenisboek vermeld staan. Zijn persoonlijk leven liep zeker niet op rozen maar niettegenstaande zijn oorlogsmiserie en de tegenslagen in zijn eigen familie heeft Georges nooit zijn optimisme of zijn zin voor het leven verloren. Ik denk dat ik hem nog meer bewonder voor dat aspect dan voor wat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog meemaakte.”