De storm op de Oosteroever is niet gaan liggen. Vorige week startten, op last van het parket, werken om een terrein tussen de Fortstraat en de Vuurtorenweg, waarover eerder al controverse was, in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Groep Versluys verwijdert de laag steenpuin. Gemeenteraadslid Yves Miroir voert de druk op en wil tot zijn laatste adem strijden tegen het bouwen op dat terrein. Schepen Kurt Claeys (Open VLD) zegt dat het niet zeker is dat er op de site niet mag gebouwd worden en volgens Groep Versluys, de eigenaar van de gronden, mag het wèl.
De ontwikkeling van de Oosteroever is nog niet ten einde. Naast de zones aan de Baelskaai en de Victorialaan (Versluys en Burco), waar de ontwikkeling al voltooid is of volop gebouwd wordt, zijn er ook plannen met de ‘driehoek’ tussen de Fortstraat, Victorialaan, het dok en de Vuurtorenweg. Tot voor enkele jaren stond daar een hondenschool en vroeger werd op het terrein Cirque du Soleil nog opgevoerd. In de nadagen van het vorige stadsbestuur werd het in december 2018 verkocht aan de Versluys Bouwgroep. Volgens de plannen (project MER) die door de Groep Versluys naar voren werden geschoven, zouden daar 1.200 appartementen, een vier- of vijfsterrenhotel, kantoren, restaurants, cafés en 4000 m² winkelruimte kunnen komen. Om dat te realiseren op die oppervlakte, zal er hoog moeten gebouwd worden : 40 verdiepingen, een flink stuk hoger dan de huidige Ensor Towers daar.
Ook de stad staat niet negatief tegen zo’n (hoog)bouw op die site. Schepen van Ruimtelijke Ordening Kurt Claeys (Open VLD) vroeg zich in de Pano-reportage over de Oosteroever af : “Waarom geen 100 verdiepingen?” De plannen kwamen al ter sprake op de gemeenteraad en daar liet Yves Miroir van zich horen. De voormalige socialistische schepen, vandaag Groen-gemeenteraadslid, zei dat er zelfs helemaal niet kan gebouwd worden op de driehoek ten oosten van het gerenoveerde Vuurtorendok.
KB van 1976
“Dat er niet kan gebouwd worden, staat uitgebreid beschreven in een Koninklijk Besluit van 6 juli 1976, waarin de zone beschermd wordt als cultuurhistorisch landschap vanwege de nabijheid van het Fort Napoleon. Maar het gebied is ook van grote waarde voor de natuur. Er leefden talrijke broedvogels en er groeiden orchideeën en bremrapen. Van megalomane bouwplannen op deze site zal de biodiversiteit de pineut worden”, zegt Yves Miroir. Hij noemt de naam van Versluys niet en heeft het steevast over ‘die aannemer’.
“Er is al veel kwaad geschied, want hij zaagde bomen om, nam de zeldzame beplanting weg en ging er met de bulldozer over door het terrein met steenpuin te effenen. De werken werden stilgelegd en er werd een pv opgesteld. Bij het parket zijn er inmiddels minstens negen klachten van burgers en verenigingen tegen het effenen van het terrein. Het is dus logisch dat er van het parket een deadline kwam om de site in de oorspronkelijke staat te herstellen.” Een andere argument tegen de bebouwing op de driehoek is volgens Miroir een vergunning die in 2019 door de Vlaamse overheid werd afgeleverd voor de vernieuwing van het Vuurtorendok door er een kaaimuur te bouwen, buispalen en steigers te plaatsen. “Op advies van het Agentschap Onroerend Erfgoed staat er dat het open en onbebouwd karakter van het oostelijke perceel aan de oostelijke kaaimuur dient behouden te blijven.”
Strijd verder zetten
Kort voor kerst reed er opnieuw een bulldozer op het omheinde terrein : dit keer om het steenpuin weer bijeen te brengen. “Ik ben blij dat de aannemer volop bezig is met het herstel”, zegt Miroir. Hij ziet de toekomst klaar : “Op deze site moet de oorspronkelijke toestand hersteld worden en mag niet gebouwd worden. Daarna moet het gebied in zijn totaliteit in beheer gegeven worden aan Natuurpunt.” Hij prijst de alertheid van het (vorige) stadsbestuur : “Zo slim zijn ze wel geweest, want ze hebben in de verkoopakte laten opnemen dat er een KB was waarin staat dat niet gebouwd mag worden. Maar ik ben wel bezorgd over de uitspraken van de huidige schepen, die zegt dat het KB ‘niet algemeen’ van toepassing is. Een KB is een KB. Dat werd ondertekend door de koning en was een wetsvoorstel. Men moet er zich aan houden. Er zijn geen wetten die je een klein beetje wel en een klein beetje niet kan toepassen.”
Yves Miroir (Groen): “Als het van mij afhangt, wordt hier niet gebouwd. Ik zal hier tot mijn laatste snik tegen vechten”
Miroir is van plan om bouw op de site te blijven tegenhouden. “Dat wordt heel eenvoudig als ik zie hoe ze te werk gaan. Het milieu-effecten-rapport van de aannemer is met de grond gelijk gemaakt door het Agentschap voor Natuur en Bos. Het huiswerk moet opnieuw gemaakt worden en nadien komt er een ruimtelijke uitvoeringsplan, waar opnieuw bezwaar tegen mogelijk is. Dat moet dan bij het Vlaams Gewest gebeuren, maar die zijn betrokken partij. Zij hebben immers destijds de bouwgrond verkocht en maakten helemaal geen melding van het KB. Ze maakten een fout en kunnen dus nog moeilijk optreden als rechter. Als het van mij afhangt, wordt hier niet gebouwd. Ik zal het tegenhouden tot mijn laatste snik. En ik wil gerust mensen samenbrengen die strijden tegen de plannen”, zegt het Groen-gemeenteraadslid.
Nieuwe beweging
Op de Oosteroever wordt al 15 jaar gestreden tegen bouwplannen. De vzw Oostendse Oosteroever was destijds de voortrekker, maar de vereniging werd in 2020 ontbonden. “We hebben lang gestreden”, zegt Johan Smalle. “De ontwikkelaars doen hun job. Ze proberen zoveel mogelijk te bouwen en te verkopen. Je kunt hen dat niet verwijten. Maar de essentie is dat het beleid te weinig een kader schept. Er zijn eerst de plannen van de ontwikkelaars, en als het vergund is, dan maakt de stad er een RUP voor. Men houdt veel te weinig in de gaten welke richting het uitgaat met bijvoorbeeld de mobiliteit. En het is in ons land nooit eerder gezien dat ze 3.000 woningen bouwen zonder dat daar een internationale wedstrijd voor werd gehouden. Alles werd toegekend aan twee groepen.”
Dat er nu commotie is over de driehoek aan de Fortstraat, verwondert Johan Smalle niet : “Wij hebben nooit het KB van 1976 gebruikt als argument. In het Globaal Plan Oosteroever van Palmbout uit 2012 was er sprake van drie tot zes bouwlagen op die site. We blijven de zaak wel van op afstand volgen, maar ik denk dat het belangrijkste protest zal komen van een nieuwe beweging van bewoners die er iets kochten en niet wisten dat er nog hogere gebouwen zouden komen op die site.”
Stad reageert
“Het RUP dat nu in opmaak is, geldt enkel voor de zones die niet ontwikkeld zijn. We willen onder meer een duinenzone, waar nu nog op kan gebouwd worden, beschermen. Er is geen verdere timing voor dit RUP”, zegt schepen Kurt Claeys (Open VLD). Hij herhaalt dat het nog niet zo zeker is dat er niet op die zone mag gebouwd worden : “Net dat is onderwerp van gesprekken met de administratie Omgeving, onder bevoegdheid van Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA). Maar ik wijs er wel op dat Vlaanderen de grond destijds heeft verkocht voor dik 20 miljoen euro, waarbij de zone gewaardeerd werd als bouwgrond.”
Bouwgroep Versluys reageert
“De helft van het terrein is jaren geleden al aangelegd in asfalt en beton door de overheid zelf. We hebben de andere helft, waar ook autowrakken lagen en nog zand lag van de aanleg van de waterpartij in de Victorialaan, opgekuist als een goede huisvader. We hebben er niets illegaals gedaan”, zegt Peter De Decker (COO Versluys Groep). “Maar er is commotie. We zijn van goede wil en dus halen we inderdaad de laag steenslag weer weg. Het wordt nu een modderhoop en dan zal iedereen blij zijn. We zullen wel een vergunning aanvragen voor de omheining van ons terrein, want er is blijkbaar ook commotie over de hekkens die we plaatsten. Als ze ons als kinderen behandelen, dan zullen we als kinderen reageren.”
Peter De Decker (Groep Versluys): “Als wij hier niet mogen bouwen, is dat de grootste vorm van contractbreuk ooit in Vlaanderen”
Bij Versluys is men ook niet onder de indruk van het KB dat de tegenstanders aangrijpen. “45 jaar na het KB misbruiken ze dat tegen ons. Het KB zegt niet dat er niet mag gebouwd worden, maar wel dat er rekening moet gehouden worden met zichtlijnen. Dat zullen we uiteraard doen. Er is trouwens na 1976 nog gebouwd. Door bedrijven zoals Morubel of het lokaal van de hondenschool. We begrijpen de ophef niet zo goed, want de zone is al sinds 2001 stedelijk ontwikkelingsgebied. De overheid organiseerde vervolgens een wedstrijd die we hebben gewonnen. Dan heeft dezelfde overheid het terrein verkocht voor heel veel geld en nu zeggen sommigen dat men er niet op mag bouwen. Dan zijn we in de maling genomen. Dat is de grootste vorm van contractbreuk die er in Vlaanderen al ooit is gebeurd.”
Peter De Decker heeft ook begrip dat de stad met een nieuw RUP één en ander wil rechtzetten : “In 2001 is het niet netjes geregeld. Zo is ook de zone rond de vuurtoren ingekleurd als bouwgrond. Terwijl niemand dat wil, ook wij niet. Toch hebben we dat nieuwe RUP niet nodig om te bouwen op ons terrein.”
Groen probleem ?
Yves Miroir probeert als Groen-gemeenteraadslid zijn fractie (en de meerderheid) te overtuigen om op de rem te staan rond de ontwikkeling. Maar zijn tussenkomst in de commissievergadering van september werd hem niet in dank afgenomen. Hij wil dat Groen een standpunt inneemt, maar tot een stemming binnen de partij kwam het nog niet. En het ziet er niet naar uit dat daar snel verandering in komt. Voorzitter Natacha Waldmann : “Ons standpunt is niet gewijzigd en staat ook in het bestuursakkoord. Het is belangrijk dat de natuur- en erfgoedwaarden behouden blijven. Het is niet omdat een projectontwikkelaar iets zegt over de site, dat het ook zo is. Er is inderdaad een totaalvisie nodig. Ook binnen Groen zie ik geen probleem. Yves Miroir, die gewaardeerd is om zijn kennis, heeft gelijk over het KB. Maar het is bij ons niet aan de orde om te stemmen over een standpunt. En als dat zo is, gaan we dat doen in samenspraak met de leden. In elk geval zullen we het RUP niet finaliseren voor er duidelijkheid is over het KB. En die duidelijkheid moet van Vlaanderen komen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
