Waarom geadopteerd worden niet altijd een geschenk is: “Adoptie heeft mij echt getraumatiseerd”

Adoptiekinderen horen dankbaar te zijn, zo wordt vaak gedacht. Onterecht, want voor de kinderen zelf is adoptie niet altijd een zegen. “Je moet echt door een rouwproces, want je verliest je familie én je cultuur. Dat wordt zwaar onderschat”, vertelt Pradthje (29), die zelf geadopteerd is en nog altijd worstelt met haar verdriet. Dat verwerkt ze nu in poëzie.

Mijn naam, Pradthana, betekent ‘verlangens’. Verlangde je dan niet naar mij? Je liet mij los, hopend dat alles goed zou komen. Wat dacht je toen je mij in het kartonnen doosje achterliet, daar voor dat weeshuis? Toen je wegliep, voelde je spijt?

Dit stukje poëzie is van de hand van Pradthana Devos. Pradthje, want zo noemt iedereen haar, was drie maanden oud toen ze werd achtergelaten in een weeshuis in Thailand. Dat is ondertussen bijna dertig jaar geleden, maar wat toen gebeurde, heeft nog altijd een grote impact op haar leven.

“Ik heb bindingsangst, een serieuze hechtingsstoornis, verlatingsangst… Ik ben altijd en overal op zoek naar bevestiging, waardoor ik al veel foute keuzes heb gemaakt in relaties en vriendschappen. Intussen volg ik intense therapie en die helpt mij enorm. Ik ben heel trots op mezelf en hoever ik al ben gekomen. Ik kan weer lief zijn voor mezelf.”

Sinds kort schrijft Pradthje daar poëzie over. “Het is mijn manier om mijn gevoelens te uiten”, zegt ze. “Ik ben van plan mijn teksten ooit te bundelen zodat lotgenoten weten dat ze niet alleen zijn in hun verdriet. Misschien maak ik zelfs ooit een kinderboek om adoptiekindjes kracht te geven.”

Beter leven?

Zondag is het Wereld Adoptie Dag. Een dag om the luisteren naar verhalen van geadopteerden. Warme verhalen, maar ook veel pijn. En daar kan Pradthje van meespreken. Een halfjaar nadat ze door haar moeder werd achtergelaten, werd het meisje toegewezen aan een koppel uit Oostende. Zij zouden haar adopteren. Maar een adoptieprocedure is complex, dus was Pradthje al drie toen ze uiteindelijk in België arriveerde.

“Mijn adoptieouders hebben tien jaar lang geprobeerd om zwanger te worden, toen dat niet lukte kozen ze voor adoptie. Maar dan werd mijn moeder tóch zwanger van een eigen kindje, waardoor ze mij eigenlijk niet meer nodig hadden. En dat heb ik mijn hele jeugd lang mogen horen”, vertelt Pradthje, die vandaag in Gent woont en nog weinig contact heeft met haar adoptiefamilie. “Mijn vader zag mij wel graag, dat weet ik, ook al durfde hij het niet goed te uiten. Maar moederliefde heb ik nooit gekend. Alles was altijd mijn verantwoordelijkheid, ik leek nooit iets goed te doen. Ik voelde me zo onbegrepen, praten over emoties kon niet.”

Waarom Pradthjes biologische moeder ervoor koos om haar af te staan, weet ze na bijna 30 jaar nog steeds niet. “Tot mijn 25ste heb ik gedacht dat mijn biologische moeder overleden was. Dat gaf me enerzijds rust, maar ook veel verdriet: het ontnam me van alle hoop om haar ooit te kunnen opzoeken. Ik voelde echter altijd dat er iets niet klopte aan het verhaal, en vijf jaar geleden is mijn vader dan eindelijk geplooid: mijn biologische mama leefde wél nog.”

“Niemand leert adoptiekinderen hoe ze moeten omgaan met hun verlies”

Pradthje opende het onderzoek naar haar afkomst, maar dat verloopt heel moeizaam. Door de strikte regelgeving is het allesbehalve eenvoudig om informatie te achterhalen. “Ik ben te weten gekomen in welk ziekenhuis en op welke dag ik ben geboren én wie mijn biologische mama is: Sookie heet ze”, glimlacht ze. “Over mijn vader kon ik voorlopig niets terugvinden. De procedures om info te verkrijgen, zijn echt slopend, enkele maanden geleden ben ik volledig gecrasht en heb ik alles stilgelegd. Ik had de impact ervan onderschat. Ik wou eigenlijk op mijn 30ste verjaardag (in december, red.) naar Thailand trekken om mijn geboorteplek en misschien zelfs mijn mama op te zoeken, maar ik voel dat ik er niet klaar voor ben.”

Dankbaar zijn

Dat voormalig minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) eind 2023 een rem zette op alle nieuwe buitenlandse adoptieaanvragen (zie kader, red.) vind Pradthje een goede zaak.

“Er gebeuren zoveel foute dingen in die wereld. Een hervorming is absoluut nodig, want zo kan het niet verder”, klinkt het stellig. “Mensen zeggen vaak dat geadopteerden dankbaar moeten zijn dat ze in België mogen leven, maar zo eenvoudig is dat niet. Adoptieouders krijgen een handleiding over hoe ze moeten omgaan met hun nieuw kind, maar niemand leert óns om te gaan met het ongezien verlies. Wie geadopteerd wordt, moet echt door een rouwproces.”

“Ik ben dankbaar dat ik in België kon opgroeien, maar dat neemt niet weg dat er te weinig nazorg is”

“Bovendien heeft elk mens het recht te weten waar hij of zij vandaan komt, maar veel adoptieouders – onder wie de mijne – zwijgen de culturele afkomst van hun kind dood, laat staan dat ze openstaan voor vragen over de biologische familie. Velen hebben geen idee hoe traumatisch dat is. Pas op, ik bén dankbaar dat ik in België kon opgroeien hé, in een veilig en comfortabel land. Maar dat neemt niet weg dat er veel te weinig nazorg is.”