Vroeg begonnen, half gewonnen? West-Vlaamse moeders worden almaar ouder, maar risico’s zijn te weinig bekend

De gemiddelde leeftijd waarop West-Vlaamse mama’s bevallen, neemt almaar verder toe. Maar onderzoek van de West-Vlaamse hogeschool Vives leert dat er nog veel onwetendheid bestaat over laattijdige zwangerschappen. “De perceptie leeft dat je op elk moment in je leven nog kan beginnen aan kinderen.”

Zij had al twee tieners uit een eerdere relatie, hij drie kinderen die het huis uit zijn en samen hadden ze al een zoontje. Toch voelde het gezinsgeluk van Natalie Werbrouck (nu 45) en haar tweede partner Peter Vanvyaene (vandaag 58) uit Lichtervelde pas compleet toen de kleine Lilly drie jaar geleden ter wereld kwam.

“Het was zeker een bewuste keuze om op mijn 41ste nog natuurlijk zwanger te worden”, vertelt Natalie. “Ik wilde nog een meisje, dat gevoel ging maar niet weg. (glimlacht) Een evidentie was het niet, maar dankzij de goede opvolging van onze gynaecoloog voelde ik wel vertrouwen. De dokter zei me dat ik nog niet zo oud was en vertelde dat er zelfs mama’s van tegen de vijftig waren. Echt zorgen maakte ik me niet, neen. De risico’s, die er eigenlijk altijd wel zijn, neem je er wel bij. Mocht er tijdens de zwangerschap een probleem zijn opgedoken, hadden we waarschijnlijk wel ingegrepen. Zou ik er nu nog aan beginnen? Ik denk het niet. Rond de 40 is toch wel de grens.”

Stijgende trend

Met haar 42 jaar op het moment van de bevalling zit Natalie eerder in de categorie oudere mama’s , maar een uitzondering is ze niet. De leeftijd waarop West-Vlaamse vrouwen kinderen krijgen, neemt namelijk jaar na jaar toe. Dat blijkt uit cijfers van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie, kortweg SPE. Waar in 2000 een West-Vlaamse vrouw bij de geboorte van haar eerste kindje gemiddeld 27 jaar was, is dat in 2019 al ruim 28,5 jaar. Anderhalf jaar ouder dus op twintig jaar tijd.

Ook vrouwen die al een kindje hadden en een tweede, derde, vierde,… keer bevielen, zijn gemiddeld ouder dan 20 jaar geleden: 30,2 in 2000 versus 31,4 in 2019. “Algemeen gezien ligt de leeftijd waarop vrouwen in West-Vlaanderen kinderen krijgen wel nog lager dan in de rest van Vlaanderen”, stelt Régine Goemaes, directeur van het SPE. “Maar de stijgende trend is dus wel duidelijk merkbaar.”

Ik vind dat leeftijd je niet mag tegenhouden om je droom waar te maken – Natalie Werbrouck, bevallen op haar 42ste

Onderzoek van het expertisecentrum Zorginnovatie van hogeschool Vives wijst echter op een gebrek aan kennis over het effect van leeftijd op de vruchtbaarheid. “De perceptie leeft dat je op elk moment in je leven nog kan beginnen aan kinderen”, zegt Ilse Delbaere, doctor in de medische wetenschappen en docente vroedkunde aan Vives. “Maar al vanaf de leeftijd van 30 jaar begint de vruchtbaarheid bij vrouwen te dalen. Hoe ouder je bent, hoe moeilijker het wordt om op een natuurlijke manier zwanger te worden. Zeker eens je de 45 jaar voorbij bent, zijn die zwangerschappen heel zeldzaam.”

“Uit onze bevraging bij studenten, mensen met kinderen en mensen zonder kinderen blijkt dat lang niet iedereen de risico’s juist weet in te schatten. Heel wat mensen gaven aan dat, indien ze eerder informatie hadden gekregen over afnemende vruchtbaarheid, ze toch eerder aan kinderen zouden zijn begonnen.”

Negatieve reacties

Dat Natalie en Peter al oudere kinderen en dus ook de ervaring hadden, speelde mee in hun beslissing. “De oudere kinderen vonden het vooral fijn voor ons”, vertelt Natalie. “En Lilly wordt ook enorm verwend. Ze zouden vechten voor haar aandacht. (lacht) Ik kan me wel voorstellen dat mensen die verder van ons af staan, zich misschien vragen stellen of ons zelfs egoïstisch vinden. In ons gezicht zijn er geen negatieve reacties gekomen, dat niet. Misschien wel achter onze rug. Maar goed, daar lig ik niet wakker van.”

“Ik heb alle begrip voor mensen die zeggen dat ze liever jonge ouders zijn. Tegen dat Lilly twintig is, ben ik er 62… Maar anderzijds: haar aanwezigheid houdt ons jong. Peter en ik zeggen dat vaak tegen elkaar. Ergens zit die leeftijd wel in je achterhoofd, maar er kan op je 25ste of 35ste als mama of papa ook iets gebeuren. Die gedachten mogen je niet tegenhouden om je droom of je geluk waar te maken.”