Bijna honderd kinderopvanglocaties in West-Vlaanderen sloten in 2023 de deuren. Ondertussen kwamen er slechts 56 nieuwe initiatieven bij. Vooral het aantal onthaalouders slinkt zienderogen. “Voor een kleinschalige gezinsopvang zijn de uitdagingen groot.”
Om extra aandacht te vragen voor de sector, vindt van 7 tot en met 13 oktober weer de Week van de Kinderopvang plaats. Een imagoboost is zeker welkom: vorig jaar sloten 98 West-Vlaamse opvanglocaties de deuren, terwijl er slechts 56 nieuwe bij kwamen. De overgrote meerderheid van die stoppers zijn kleinschalige gezinsopvangen, de zogenaamde onthaalouders. En dat is geen toeval.
“Eerst en vooral zijn onthaalouders vaak mensen die al heel lang actief zijn in de sector: vroeger was het voor huisvrouwen financieel interessanter om een opvang te starten dan om enkel voor hun eigen kinderen te zorgen”, legt Karolien Huylebroek uit. Zij leidt het onderzoek naar Innovatie in de Kinderopvang aan de Gentse Arteveldehogeschool.
Karige verloning
“Enerzijds wil dat zeggen dat een deel van die groep gewoon de pensioenleeftijd heeft bereikt. Anderzijds is het een feit dat er de afgelopen decennia heel wat is veranderd. Door de professionalisering van de sector wordt er een pak meer verwacht van mensen die een kinderopvang uitbaten: er zijn veel meer regels – die ook investeringen vragen – waar men aan moet voldoen en de administratieve last is vele malen hoger geworden. Velen zien dat niet meer zitten. Daartegenover staat een karige verloning, want nu pas staat er in het regeerakkoord dat er werk moet gemaakt worden van een deftig statuut voor mensen met deze job.”
“Veel onthaalouders zijn al lang bezig. Zij zien al die nieuwe regels en administratie vaak niet meer zitten”
Huylebroek haalt ook een belangrijk verschil tussen gezins- en groepsopvangen aan: een onthaalouder organiseert de opvang meestal thuis, waardoor het gezinsleven daar sneller onder lijdt. Gelukkig wordt het wegvallen van de onthaalouders gecompenseerd. “Wie nu in de kinderopvang wil werken, kiest eerder voor een job als kinderbegeleider in een groepsopvang. Naast de creatie van nieuwe groepsopvanglocaties, zorgt dit er ook voor dat bestaande locaties kunnen uitbreiden en meer plaatsen kunnen aanbieden”, aldus Nele Wouters van Agentschap Opgroeien.
Veel kinderen
Die extra plaatsen zullen zeker van pas komen als je weet dat maar liefst 72 procent van alle West-Vlaamse kinderen tussen 0 en 3 jaar voor een bepaalde termijn in de kinderopvang zitten. Dat is het hoogste percentage in heel Vlaanderen: in Vlaams-Brabant – de staart van de rangschikking – gaat het slechts over 59 procent van de baby’s en peuters. Dat hoge gebruik van de kinderopvang door de ouders is volgens Karolien Huylebroek deels te verklaren door de hoge werkzaamheidsgraad in onze provincie. “Als zowel ouders als de grootouders werken, moet er een andere oplossing gezocht worden. Zo simpel is dat”, klinkt het. (lees verder onder de kaart)
Het aantal opvanglocaties in onze provincie daalde dan wel met 42 stuks, het aantal plaatsen voor kinderen bleef redelijk stabiel: er verdwenen slechts negen plekjes in een jaar tijd. West-Vlaanderen telde begin dit jaar 16.708 plaatsen voor kinderen, dat zijn er 50,8 per 100 kinderen tussen 0 en 3 jaar. Dat is het hoogste aantal beschikbare plaatsen boven de taalgrens. In de andere Vlaamse provincies zijn dat gemiddeld slechts 42,6 plaatsen.
In Lendelede zijn de kersverse ouders het meest op hun gemak: daar zijn maar liefst 85,2 opvangplaatsen beschikbaar per 100 baby's en peuters. In Moorslede kunnen ze dan weer wat extra onthaalouders en crèches gebruiken: daar is de ratio slechts 24,6 op 100.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier