146 kinderen op wachtlijst voor pleeggezin: “Loslaten is moeilijk, maar wat je doet is zo waardevol”

Elk kind verdient een warm nest. Toch is dat helaas niet altijd de realiteit, want op dit moment staan in West-Vlaanderen nog 146 kinderen op een wachtlijst, op zoek naar een gezin dat een beetje liefde op overschot heeft. Charlotte Tanghe en haar gezin vingen al 12 keer een pleegkind op. Een getuigenis.

Sinds zes jaar lang staat er bij het gezin uit Eernegem regelmatig een extra stoel aan de eettafel. Charlotte (35) en Stefaan (53) wonen er samen met hun twee eigen kinderen, Jesse (10) en Jill (7), maar kiezen ervoor om hun huis en hart ook open te stellen voor pleegkinderen. “Ik ben afgestudeerd als opvoedster en heb mijn stage gedaan in Sint-Clara (centrum voor kinderzorg, red.) in Brugge. Toen wist ik al dat ik daarmee iets wou doen, maar het kwam er maar niet van. Mijn man en ik werken allebei als arbeider, maar het idee bleef in mijn hoofd spelen. We verloren een tijdje geleden een kindje aan wiegendood en beseften toen: als je iets wil, moet je niet wachten op ‘later’. We volgden een infoavond, daarna een cursus en zo zijn we in de wereld van de pleegzorg gerold”, vertelt Charlotte.

Als je iets wil doen, moet je niet wachten op ‘later’

Sinds die beslissing vingen zij en haar man al 12 kinderen op. Een vast profiel hebben ze niet, maar doorgaans zijn het kleuters tot zes jaar. Hoewel een baby van vier maanden en een jonge vrouw van 21 ook al deel uitmaakten van het gezin.

Grote rugzak

Charlotte is de voortrekker en neemt de meeste verantwoordelijkheden op zich, maar ze benadrukt dat het hele gezin mee is in het verhaal. Charlotte is de voortrekker en neemt de meeste verantwoordelijkheden op zich, maar ze benadrukt dat het hele gezin mee is in het verhaal: “Mijn man staat er volledig achter. Onze zoon vindt het allemaal wel oké, zolang hij zijn Playstation kan blijven gebruiken”, lacht ze. “Jill is dan weer heel zorgzaam als er jonge kindjes zijn. Zij heeft eigenlijk nooit iets anders geweten dan dat er hier tijdelijke broers of zussen rondlopen. Zo zien ze hen ook echt. Soms is het giechelen en plezier maken, soms is er knallende ruzie. Onze kinderen beseffen heel goed dat de pleegkinderen hier zijn, omdat hun eigen mama of papa even niet voor hen kan zorgen, en dat ze terug vertrekken wanneer er een oplossing voor hen is gevonden.”

Ze kiest ook voor korte plaatsingen, omdat ze zo telkens aan een nieuw verhaal kunnen meeschrijven én zo verschillende kinderen kunnen helpen. Ofwel gaat dit over perspectiefzoekende pleegzorg – een periode waarin onderzocht wordt of het pleegkind kan terugkeren naar huis – of crisisopvang. “Bij crisisopvang vang je een kind soms maar voor enkele nachten op, maar meestal verblijven onze pleegkinderen hier enkele weken tot maanden. Wat niet wil zeggen dat langer niet kan, sommigen blijven hier meer dan een jaar. Maar altijd is het de bedoeling dat ze van hieruit naar een meer permanente verblijfplaats trekken. Gelukkig hebben we de mogelijkheid om tussen twee plaatsingen pauze te nemen, soms is dat eens nodig. Wat je doet is zo waardevol, maar loslaten is moeilijk. Want het kan best wel zwaar zijn, bepaalde kinderen hebben een erg grote rugzak op jonge leeftijd. Kinderen die mishandeld of seksueel misbruikt werden, of ouders hebben die niet capabel zijn om ervoor te zorgen. Dat kan confronterend zijn.”

Geen adoptie

Een groot misverstand volgens Charlotte is dat pleegzorg er altijd bij iedereen hetzelfde uitziet. Femke De Lameillieure van Pleegzorg West-Vlaanderen bevestigt dat de afgelopen jaren heel wat nieuwe vormen zijn bijgekomen. “Naast pleegzorg als opgelegde maatregel door de jeugdrechtbank, wordt er steeds meer beroep op gedaan als vrijwillige maatregel. Tijdens de pleegzorgperiode kan er gewerkt worden aan een herstel van de thuissituatie. Dit zorgt natuurlijk ook voor een stijgende vraag.”

Je neemt de ouderrol niet over, maar biedt hen een tijdelijke, veilige thuis

Een andere misvatting die Charlotte graag de wereld wil uit helpen is het feit dat pleegzorg een alternatief voor adoptie is. “Bij pleegzorg neem je de ouderrol niet over, bij adoptie wel. Zelfs bij langdurige plaatsingen is er altijd contact met de ouders van het kind. Je werkt ook constant samen met verschillende diensten die het belang van het kind vertegenwoordigen. Op geen enkel moment wordt een pleegkind jouw zoon of dochter. Er komt altijd een moment waarop je afscheid moet nemen, dus een echte kinderwens kan hierdoor niet vervangen worden.”

Deel van gezin

De pleegkinderen maken tijdens hun plaatsing wel honderd procent deel uit van Charlottes gezin. “Vakanties, familiefeesten… ze gaan overal mee naartoe én worden door iedereen met open armen ontvangen. Vanuit onze omgeving krijgen wij bijna uitsluitend positieve reacties. Zo krijgen we ook geregeld spulletjes, kleren en ander materiaal dat we kunnen gebruiken. Thuis volgen onze pleegkinderen ook dezelfde regels als onze zoon en dochter, maar ze krijgen natuurlijk wel voldoende keuzevrijheid. Je mag nooit vergeten dat sommige kinderen, die bijvoorbeeld verwaarloosd werden, met serieuze trauma’s te kampen hebben. Daar moet je aandacht voor hebben.”

Pleegzorg is bewondering, verwondering, en af en toe een goed glas wijn

Anno 2021 worden er meer pleegkinderen en –gasten opgevangen dan pakweg 10 jaar geleden. Daar zijn verschillende redenen voor. Eerst en vooral is het belangrijk om te weten dat pleegzorg sinds 2014 bovenaan het lijstje staat van mogelijke oplossingen wanneer een kind niet meer thuis kan verblijven. Dat komt omdat werd aangetoond dat deze vorm van opvang meer ontplooiingskansen biedt dan een grootschalige voorziening. “Daarnaast investeren we sterk in bekendmaking van de organisatie. Andere hulpverleners verwijzen steeds meer naar ons door. Zo komen er meer hulpbehoevenden gezinnen bij ons terecht, maar stijgt ook het aantal gemotiveerde pleegouders”, klinkt het bij communicatieverantwoordelijke Femke. Zo bestaat zelfs de optie om een kind gewoon ter ondersteuning tijdens de vakanties of het weekend op te vangen en een leuke tijd mee te beleven. Pleegmama Charlotte bevestigt de waarde van opvang in een pleeggezin: “Je kan werkelijk het verschil maken in het leven van een kind, dat geeft je veel voldoening. Wij proberen altijd bepaalde waarden mee te geven. Je hebt de basics, zoals respect, maar ik probeer hen ook zichzelf te ontwikkelen tot een eigen ikje. Ik maak hen duidelijk dat iedereen uniek is en dat ze zich nooit iets moeten aantrekken van wat anderen denken. Een gevoel van geborgenheid geven. We werken actief aan hechting en bij oudere kinderen leggen we hen ook voor dat het leven wél anders kan gaan, wanneer ze een heel zwaar verleden hebben gehad. Ik raad echt iedereen aan om het te overwegen,. Alleenstaanden, koppels, mensen met kinderen of zonder… Je moet enkel een beetje liefde over hebben, en ik denk dat iedereen dat wel heeft. Natuurlijk is een goede dosis draagkracht wel belangrijk, want telkens afscheid nemen van een kind dat je voor een bepaalde tijd onder je hoede hebt genomen is niet altijd eenvoudig. Loslaten, zowel van je eigen verwachtingen als van het kind, moet je leren. Pleegzorg is bewondering, verwondering, en af en toe een goed glas wijn.”