Op 27 april, niet toevallig Molendag, gaat de pas gerestaureerde Gryspeerdmolen in Gits (deelgemeente van Hooglede) voor het eerst open voor het publiek. Een feestelijk moment, want de molen lag al sinds 2018 om veiligheidsredenen stil. Maar daar komt nu weer verandering in. We gingen praten met de oude én de nieuwe molenaars van de Gryspeerdmolen.
Zeven jaar al lag de molen om veiligheidsredenen stil, in afwachting van een renovatie. In april 2021 keurde het toenmalige gemeentebestuur het renovatiedossier goed. De werken werden toen geraamd op 251.000 euro, waarvan 51.000 euro erfgoedpremie van de Vlaamse Overheid. Molenbouw Wieme ging in 2023 aan de slag en de werken zijn inmiddels afgerond. De molenkast werd gecentreerd en geschilderd, de wieken zijn vernieuwd, de leien werden vervangen en de eiken balken van de molenkast werden gereinigd en behandeld.
“Het resultaat mag zeker gezien worden”, zegt Marc Lievens (71). Hij begon in 1995 mee te draaien en kent de molen als zijn broekzak. “Ook de fokken (de gele planken aan de wieken. Niet alle molens hebben die, red.) zijn nieuw. Een principe dat je ook in de scheepsvaart vindt. De vorige fokken dateerden van 1995, toen er een beperkte renovatie plaatsvond. De Gryspeerdmolen is weer helemaal klaar voor een nieuwe toekomst en daar ben ik blij om. Maar we worden een dagje ouder en bovendien verhuis ik binnenkort naar Izegem. Dus laat ik het draaien straks over aan anderen. Al ga ik het wel missen.” Marc leerde in 1995 de kneepjes van het vak van de vorige molenaar Laurent Vandenberghe. “Ik heb bijna heel mijn leven gewerkt als schrijnwerker en de werking van deze houten molen heeft me altijd gefascineerd. Doorheen de jaren is de passie alleen maar gegroeid en ik ben blij dat ik die passie heb kunnen delen met bezoekers.”
Molenaarsteam
Een nieuwe lading gediplomeerde molenaars staat inmiddels klaar om de fakkel over te nemen. Het gaat om Geert Maelbrancke uit Roeselare, Gregory Mortier uit Zedelgem, Jurgen Vanheghe uit Heule en Stefaan Vanheesbeke uit Rollegem-Kapelle. “Een molenaarsteam biedt veel voordelen”, zegt Jurgen (51). “Zo kan je samen werken, of elkaar afwisselen als iemand zich eens niet kan vrijmaken. En daar wordt de molen alleen maar beter van.” Jurgen begon na een molenaarscursus in 2021 met draaien bij Preetjes’ Molen in Heule, al ligt die molen nu stil, ook in afwachting van renovatie. “Preetjes is een vlaszwingelwindmolen. Draaien blijft fijn, maar met vlas zwingelen is er weinig aan te vangen. Ik droom er al jaren van om eens met een korenwindmolen te werken en zelf te malen.”
Dus toen Jurgen via via hoorde dat men op zoek was naar iemand voor de molen in Hooglede aarzelde hij geen moment. “Te meer omdat er hier nu in de omgeving van Heule helaas geen werkende molens meer staan. Dus je kunt wel stellen dat ik er enorm naar uitkijk om in Gits aan de slag te gaan. Iedereen is welkom en mijn collega’s en ik zorgen met plezier voor een woordje uitleg. Als de wind meewerkt, gaan we zeker draaien. In het begin zal het sowieso wat zoeken zijn, want elke molen reageert anders op de wind. Al hoorde ik van de vorige molenaar dat de Gryspeerdmolen gemakkelijk draait door die fokwieken. Ik ben alvast benieuwd.”
We geven nog even een woordje geschiedenis van de molen mee. Het gaat om een houten korenwindmolen die is te vinden in de omgeving van Dominiek Savio, maar eigenlijk werd de oorspronkelijke molen in de zestiende eeuw opgetrokken in de Gryspeerdstraat in Gits, tegen de grens met Torhout. Sindsdien werd de molen meermaals heropgebouwd, onder meer nadat de molen afbrandde bij de terugtrekking van de Duitse troepen in 1918. Pas in 1980 verhuisde de molen naar z’n huidige stekje, maar de naam is altijd gebleven. Kort voor die verhuis had de gemeente de molen aangekocht van de bekende molenfamilie Vandenberghe. Het waren ook telgen van die familie die de eerste vrijwillige molenaars waren op de nieuwe locatie. Wie meer wil weten over de geschiedenis van de molen kan terecht op Molenechos.org, waar het verhaal van de molen ruim beschreven staat dankzij Hoogledenaar en molendeskundige Lieven Denewet. (SV)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
