Gelukkig nieuwjaar… uit 1842: Carlos (78) verzamelt oude nieuwjaarsbrieven

Klaar om in de teletijdmachine van professor Barabas te springen? Al decennia verzamelt Carlos Lippens nieuwjaarsbrieven uit alle hoeken van ons land. Meer dan driehonderd unieke exemplaren heeft de Eeklonaar al in zijn bezit, waaronder een pak West-Vlaamse ‘gelukwenschen’. Zet je schrap voor een serieuze ‘trip down memory lane’.

Toen Carlos Lippens (78) tientallen jaren geleden op de zolder van zijn ouderlijke woonst in Waarschoot zijn eigen nieuwjaarsbrieven terugvond, kreeg de Eeklonaar de microbe te pakken. “Ik ben nog maar een kleine man, die nog niet veel schrijven kan”, las hij op een van zijn brieven uit het gezegende jaar 1952. “Een stukje persoonlijke geschiedenis”, noemt hij het. “Maar nieuwjaarsbrieven zijn iets typisch Belgisch. Plots kreeg ik het idee om een verzameling aan te leggen en zoveel mogelijk exemplaren uit ver vervlogen tijden te bemachtigen.”

Uit het hele land

Via zoekertjes in kranten en – vooral de laatste jaren – online plaatste Carlos zijn oproep. Met succes, want zijn collectie is intussen meer dan driehonderd nieuwjaarsbrieven rijk. “Ik kreeg er uit alle mogelijke windstreken toegestuurd. Antwerpen, het verre Limburg, de Westhoek, maar ook uit Wallonië. Slechts één brief komt uit het buitenland: Duitsland. Enkel wij hebben deze traditie in onze cultuur verankerd.”

De oudste brief dateert van 1842. “Van een zekere Pieternella uit Oostende. Nazaten van haar kwamen haar schrijfsels persoonlijk bij me thuis afleveren. In totaal heb ik zeven nieuwjaarsbrieven uit de negentiende eeuw in mijn collectie, daar ben ik erg trots op. En van 1929 tot 2010 heb ik van elke jaargang minstens één.”

Zo ziet Carlos ook de tijdsgeest en stijlen veranderen. “Oudere kaarten tonen erg veel heiligen. Dat gaat geleidelijk over in volledig zelfgemaakte tekeningen, echte kunstwerkjes.”

Expo?

Op zijn tachtigste wil Carlos een grote tentoonstelling organiseren. “Want ik ben er zeker van dat veel mensen een even grote verwondering voor dit fenomeen koesteren als ikzelf. Bovendien is dit een uniek tijdsdocument als je ze allemaal bij elkaar ziet.”

Aan ophouden denkt Carlos Lippens voorlopig niet. “Ik amuseer me er rot mee”, zegt hij. “Door in mijn mappen vol nieuwjaarsbrieven te bladeren, flits ik mezelf meer dan een eeuw terug in de tijd. Mijn collectie mag gerust nog wat uitbreiden. Net als mijn verzameling communiekaartjes. Daar heb ik er al enkele duizenden van. Maar dat is een ander verhaal.”

Waarde ouders!

Ontvangt bij de aanvang van dit jaar

Des Hemels beste Zegen

En elken dag als zonneklaar

Geluk op uwen wegen

En hoore God mijn hart blée

Dan leeft gij nog veel jaren

In heil en vreugd terwijl Hij mée

Voor ramp U zal bewaren

Uw liefhebbende dochter,

Pieternella De Kesel

Januari 1842, Oostende

‘t Luidt Kerstmis! ‘t Luidt Nieuwjaar! Dat God u zegene en bewaar

Ik ben nog maar een kleine man,

die nog niet veel zeggen kan.

Met Nieuwjaar kom ik toch vol moed

Naar u, Peter en Meter zoet.

Ik vraag aan God U te sparen.

Van wee en ziekte te bewaren.

Dat Hij U lange late leven,

En U zijn besten zege geven.

Lieve Peter en Meter,

Bij ‘t begin van ‘t jaar,

Wensch ik U een zalig nieuwjaar.

Leve lang, gelukkig en tevrêe,

Dat is de welgemeende bêe.

Van uw doopkind André,

Leisele den 1sten januari 1946.

Zalig en gelukkig Nieuwjaar!

Lieve Ouders,

Op deze nieuwjaarsdag,

Kom ik met blijde lach,

Met een hart van vreugde rijk.

Ik wil mijn dankbaarheid betonen,

Door mijn voorbeeld overal,

Door mijn bidden u belonen,

Door goed werk, ik wil, ik zal.

Ik zal altijd heel goed leren,

Werken hard, slag op slag,

‘k Zal mijn ouders altijd eren,

Dit vanaf dees nieuwjaarsdag,

Uw dankbaar dochtertje, Godelieve.

Oostduinkerke,

den 1sten januari 1950.

Zeer lieve ouders,

Omdat het vandaag nieuwjaar is,

Mijn beste va en moeder lief,

Sta ik hier voor U en lees

Mijn kleine nieuwjaarsbrief.

Blijf altijd goed gezond en blij

En leef nog heel heel lang

Met weinig zorg en veel geluk.

Dat is wat ik verlang.

‘k Zal braaf zijn thuis en ‘k zal

Op school heel erg mijn best

Steeds doen. ‘k Beloof het U,

‘k Beloof het vast met deze dikke zoen.

Uw dankbaar zoontje Kristof.

Vichte, 1 januari 1976

Beste Peter, wat gaat de tijd toch vlug!

Hier sta ik nu terug

Met een lange lijst voor wensen

Voor grote en kleine mensen

Ik wens een jaar vol blauwe lucht

Met weinig zorgen, geen gezucht

Een jaar als een aardbeientaart

En elke dag de moeite waard

Ik wens een jaar als slagroom

en marsepein

Met mensen die tevreden zijn

Ik ga maar niet te veel beloven

Maar wat ik alvast kan laten zien

Ik word weer wat groter…

En wijzer misschien.

Je petekind, Nathalie

Damme, 1 januari 1981