Het is definitief: paus Fransiscus heeft besloten om Roger Vangheluwe uit de clericale staat te zetten. Dat gebeurt niet zo vaak en is zo goed als de meest ernstige straf die de Katholieke Kerk kan opleggen. Door zijn hoge leeftijd verandert er voor Vangheluwe (87) in de praktijk voorlopig echter weinig. “Met deze straf wil de paus vooral een krachtig signaal naar de buitenwereld en de slachtoffers zenden”, aldus Niels Maris, doctor in Kerkelijk Recht.
Volgens het kerkelijk wetboek betekent het verlies van de clericale staat ook het verlies van alle rechten en plichten die daarbij komen kijken. “Concreet betekent dat onder meer dat hij nooit meer een taak mag uitvoeren binnen de Kerk. Vangheluwe kreeg sowieso al een verbod in 2010 om nog publiekelijke taken op te nemen – zoals een mis voorgaan of biecht horen – maar vanaf nu zou hij dus zelfs ook geen job achter de schermen meer kunnen krijgen, administratief werk bijvoorbeeld. Vangheluwe is al 87, dus voor hem maakt dat natuurlijk niet zoveel meer uit, maar voor jonge clerici die deze straf krijgen is dat wél een belangrijk aspect”, legt dr. Niels Maris uit.
Geen woning meer voorzien
Wat er wel mogelijks een invloed kan hebben op de voormalige Brugse bisschop, is het feit dat de Kerk niet meer verplicht is om hem te voorzien in zijn levensonderhoud. “Financieel ontving Vangheluwe sowieso al niets meer van de Kerk: zijn pensioen krijgt hij van de Belgische Staat. Maar de Kerk was wel nog steeds verplicht om ervoor te zorgen dat zijn basisbehoeften vervuld werden, waaronder een woonplaats. Volgens de huidige informatie zou hij in de Franse abdij (waar hij sinds 2010 na zijn ontslag als bisschop van Brugge verblijft, red.) mogen blijven. Als zij echter morgen beslissen dat ze hem daar toch buiten willen, moet hij zijn eigen boontjes zien te doppen. Dan moet hij net zoals elke andere burger op de privémarkt een woning zoeken of hulp vragen aan het OCMW”, klinkt het.
Celibaat blijft verplicht
Zijn rechten is hij dus kwijt, maar ook zijn plichten. De Kerk kan Vangheluwe er niet meer van weerhouden om te gaan en staan waar hij wil, wat tot nu toe wel het geval was. Eén plicht blijft echter geldig: het celibaat. “Hiervoor is een afzonderlijke dispensatie (vrijstelling van een verplichting, red.) vereist, en in dit geval heeft de paus dat niet gedaan. Vangheluwe moet dus nog steeds celibatair blijven leven.”
Het ontnemen van een klerikale staat als straf gebeurde volgens Maris vroeger bijna nooit, maar de laatste jaren wel iets vaker als gevolg van de vele misbruikschandalen.
“Hij is al zijn titels kwijt, de Kerk houdt hem op geen enkele manier een hand boven het hoofd”
Deze beslissing heeft in het geval van Vangheluwe vooral een sterk symbolisch karakter. Hij mag zichzelf geen bisschop of priester meer noemen, hij is al zijn kerkelijke titels kwijt. Daarmee verdwijnt ook alle ‘hoop’ dat hij misschien ooit nog in ere zou hersteld worden, wat volgens Maris wel nooit zou gebeurd zijn. “Maar dit besluit is dus wel onomkeerbaar. Puur sacramenteel wordt zijn heilige wijding nooit nietig, maar dat betekent eigenlijk niets in de praktijk. Hij kan nooit meer clericus worden”, benadrukt Maris. “Dat symbolisch aspect is eigenlijk het belangrijkste. Hiermee wil de paus een krachtig signaal de wereld insturen, laten weten dat de Kerk Vangheluwe geen hand meer boven het hoofd houdt.
Godvergeten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
