Een jaar nadat hij heel Vlaanderen recht in het hart raakte met zijn aangrijpende misbruikverhaal in ‘Godvergeten’, staat Jan Puype vrijdag oog in oog met de paus. De West-Vlaming is een van de vijftien slachtoffers die Franciscus zullen ontmoeten. “Ik zal geen doekjes rond mijn betoog winden”, zegt hij.
Vrijdag in de late namiddag zal Jan Puype (53) paus Franciscus rechtstreeks kunnen spreken. Eén op één, zonder pottenkijkers in de buurt. En dat zal hij zonder zenuwen doen, zegt hij. “De paus is net als wij een mens van vlees en bloed, hé”, zegt hij. “Ik hoop dat hij ook daadwerkelijk zal luisteren én antwoorden.”
Jan is een van de vijftien slachtoffers van seksueel misbruik in de kerk – negen Vlamingen en zes Franstaligen – die bij de paus mogen aanschuiven. De exacte locatie weet hij ook zelf nog niet. “Enkel dat we in de late namiddag in hartje Brussel verzamelen. Van daaruit worden we naar de paus gebracht.”
“Ik hoop dat de paus ook daadwerkelijk zal luisteren én antwoorden”
Jan werd van zijn twaalfde tot vijftiende misbruikt door een priester in het Heilig Hartcollege van Waregem. Toen hij er op internaat zat, werd hij ontelbare keren door de man in kwestie aangerand. “Hij gaf me telkens een kruisje wanneer hij me weer achterliet”, zucht hij.
De gebeurtenissen zorgen al veertig jaar voor een zware last op zijn schouders. “Maar net daarom wilde ik ook mijn verhaal delen. Omdat ik lotgenoten wilde tonen dat ze allesbehalve alleen staan.”
Dubbel gevoel
Hij was een van de tachtig misbruikslachtoffers die zich kandidaat stelden voor een ontmoeting met de paus. “Ik had echt niet verwacht dat ik erbij zou zijn”, geeft hij toe. “Ik heb me in het verleden altijd kritisch opgesteld, maar daar hebben de Belgische bisschoppen geen punt van gemaakt.”
“Ik hou er wel een dubbel gevoel aan over. Enerzijds ben ik echt wel blij dat ik hem zal kunnen confronteren met wat zich hier in de Belgische Kerk decennialang heeft afgespeeld, anderzijds voel ik me ook wat schuldig tegenover de 65 mensen die er niet bij kunnen zijn. Daarom wil ik ook hún stem vertegenwoordigen.”
Jan wil een algemene boodschap aan de paus overmaken. “Mijn persoonlijke verhaal zal ik hem niet brengen. Ik wil hem recht in de ogen kijken en duidelijk maken dat het tijd is voor verandering en vernieuwing. De Kerk tapt al 2.024 jaar uit hetzelfde vaatje. Hier in eigen land wijzen de kerkleiders altijd naar Rome. Wel: Rome is de paus en die komt nu naar hier.”
“Er moet dringend geluisterd worden naar de vele slachtoffers en werk gemaakt worden van een herstelplan. Met financiële vergoedingen en de mogelijkheid om bij een psycholoog langs te gaan. Persoonlijk heb ik daar ook nood aan, maar ik kan het me gewoon niet permitteren.”
“En last but not least: ontsla de mensen die zich schuldig hebben gemaakt aan misbruik. Dat kan toch niet zó moeilijk zijn? Roger Vangheluwe is eindelijk zijn bisschop- en priestertitel afgenomen, maar blijft lid van de Katholieke Kerk. Daar kan ik echt niet bij. Ik zal in elk geval geen doekjes rond mijn betoog winden.”
Vier minuten
Jan hoopt dat zijn ontmoeting met de paus zijn verwerkingsproces zal bespoedigen. “Dit is een stap in de goeie richting, want het is de eerste keer dat het Vaticaan zijn deuren voor ons, slachtoffers, openstelt.”
“Ik heb respect voor wie praktiserend katholiek is, maar het instituut moet doen wat het verkondigt. Heb respect en zorg voor elkaar, zeggen ze. Ik heb aan den lijve ondervonden dat het tegendeel waar is”
“Ik hoop gewoon dat onze boodschap vlot zal overkomen, want alles wordt door een tolk vertaald. Ik ben als dertiende aan de beurt en krijg net als alle andere vier minuten. Ik wil die optimaal gebruiken. En de paus écht bereiken.”
Aanstaande zondag gaat paus Franciscus een eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion voor, maar Jan zal die niet volgen. “Ik heb respect voor wie praktiserend katholiek is, maar het instituut moet doen wat het verkondigt. Heb respect en zorg voor elkaar, zeggen ze. Ik heb aan den lijve ondervonden dat het tegendeel waar is.”
“Ik word de laatste dagen ook vaker aangesproken over het pausbezoek. Ik voel dat het leeft. Net dáárom moeten we deze kans grijpen.”
Ander slachtoffer voert actie: “Dit is een komedie”
Jan Puype ziet zijn ontmoeting met de paus als een kans, maar niet iedereen denkt zo. Bart Deschacht noemt de ontmoeting tussen de paus en slachtoffers een schertsvertoning. “Naar analogie met de term whitewashing noem ik deze komedie een voorbeeld van pedowashing.” Deschacht zal zaterdag en zondag actie voeren aan de Sint-Salvatorskathedraal in Brugge, niet toevallig de plek waar Roger Vangheluwe ooit titularis was als bisschop. Bart De-schacht diende in januari 2024 klacht in tegen Van-gheluwe, wegens aanranding van de eerbaarheid. Dat deed hij enkele maanden na het zien van Godvergeten. De Bruggeling zou in 1989, toen hij tien was, ongepast benaderd zijn door de toenmalige bisschop. “Heb jij al erecties en wat doe je er dan mee? Het is oké om mij dat te zeggen, je hoeft je niet te schamen, ik heb ook weleens een erectie”, zou Vangheluwe op een retraite voor vormelingen gezegd hebben tegen de jonge Bart. “Het spreekt voor zich dat de paus niet welkom is voor mij. En wel in die mate dat ik gebruik zal maken van mijn recht op vrije meningsuiting”, aldus Deschacht. (TV)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
