De provincie West-Vlaanderen en de 64 steden en gemeenten betalen jaarlijks ruim 16 miljoen euro aan de diverse religies voor het onderhoud en de uitbating van hun gebouwen. West-Vlaanderen is daarmee de meest gulle provincie van het land. De partij Vooruit wil daar komaf mee maken.
Alle erkende religies kunnen de lokale overheden gebruiken als back-up voor gaten in hun begroting. Gemeenten en provincies kunnen de erkende erediensten niet verplichten om hun eigen reserves aan te spreken voor investeringen aan hun gebouwen, noch voor de onderhoudskosten ervan.
Kosten voor verbouwingen, herstellingen of zelfs de elektriciteits- en gasfactuur: indien nodig, kunnen de erediensten daarvoor aankloppen bij de gemeenten of provincies en die zijn verplicht om het gat te dichten.
Die regeling is een erfenis uit de tijd van de Franse Revolutie waarbij alle kerkgebouwen aangeslagen werden door de staat, die vervolgens een deal sloot met de kerkbesturen. De staat neemt de kosten voor het beheer van de gebouwen over en betaalt ook de wedden van de priesters. De deal van Napoleon blijft tot vandaag overeind en daar wil Vooruit nu komaf mee maken.
Veel parochies
Uit cijfers die Vooruit opvroeg bij bevoegd Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) blijkt dat het jaarlijks om aanzienlijke bedragen gaat. Zo pasten de Vlaamse gemeenten en provincies in 2021 ruim 53 miljoen euro bij in de begrotingen van de erediensten. Voor West-Vlaanderen gaat het in totaal om bijna 16,8 miljoen euro.
Dat is opvallend meer dan in andere provincies. Antwerpen is de minst gulle schenker, met 5,5 miljoen euro. Door de jaren heen is West-Vlaanderen goed voor telkens één derde van het totale bedrag. De verklaring daarvoor is te vinden bij het feit dat West-Vlaanderen nu eenmaal heel veel parochies heeft. Een West-Vlaamse gemeente doneert jaarlijks gemiddeld 247.000 euro, een Antwerpse slechts 75.000 euro.
“Dit is niet meer te verantwoorden. Lokale besturen moeten zelf kunnen beslissen”
De grootste subsidieslurper in onze – en alle – provincies is de Katholieke Kerk. Van de West-Vlaamse steden en gemeenten kregen zij in 2021 15,8 miljoen euro. Vooral vanuit Brugge, Kortrijk (allebei 1,1 miljoen euro) en Oostende (1 miljoen euro) was de steun groot. Tel daar nog de provinciale toelage voor de kathedralen (277.600 euro) bij en de Katholieke Kerk klokt af op 16 miljoen euro.
De andere religies krijgen opvallend minder. De joodse godsdienst is het karigst bedeeld: zij kregen in 2021 35.800 euro. Ook de moslims moeten het met veel minder stellen. De provincie voorzag hen in 2021 van 63.000 euro aan steun.
Autonomie
Bij Vooruit vinden ze het niet meer van deze tijd dat lokale besturen en provincies verplicht zijn om bij te springen als de begrotingen van de erediensten met tekorten kampen. “De financiën van steden en gemeenten staan enorm onder druk. Het is niet meer te rechtvaardigen dat er in West-Vlaanderen jaarlijks meer dan 16 miljoen euro naar eredienstbesturen gaat zonder dat zij zich daarvoor moeten verantwoorden”, vinden Maxim Veys en Kurt De Loor.
Zij dienden een voorstel tot decreet in om de wet te wijzigen. “We willen dat lokale en provinciale besturen meer vrijheid en autonomie hebben om zelf te beslissen wat ze doen met hun financiën. Willen ze die steun blijven geven of zelfs vergroten? Dat kan. Maar willen ze die steun afbouwen of stopzetten, dan moet dat ook mogelijk zijn.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
