Expo ‘The 12th Monkey’ van P. J. Martyn opnieuw uitgesteld

De solo-expo van de Avelgemse kunstschilder Pieter Jan Martyn (35) in Rotterdam stond normaal op 16 mei 2020 op het programma. De Frank Taal Galerie moest The 12th Monkey , zoals de expo heet, tot twee keer toe uitstellen. De vernissage staat nu voorlopig op 13 februari gepland. “Corona was eerst enorm frustrerend, daarna ervoer ik het als een godsgeschenk.”

Pieter Jan Martyn is niet het doorsneetype, zélfs binnen de kunstenaarsgilde springt hij eruit. En dat wil wat zeggen. Nog geen twee jaar geleden zette de Avelgemnaar, in samenwerking met de gerenommeerde Bruthaus Gallery uit Waregem, zijn tanden in de Bende van Nijvel. Een kunstenaar met de allure van een onderzoeksjournalist, zo u wilt, en met zo blijkt keer op keer het voorspellende arendsoog van een profeet. Eerst een expo over de Bende van Nijvel, net vóór die in 2018 opnieuw het nationale nieuws zou beheersen. Nu The 12th Monkey , een werktitel die definitief werd nadat die te nauwe banden vertoonde met de realiteit. “De inspiratie voor die titel haalde ik bij de kortfilm La jetée ”, legt Pieter Jan uit. “Die speelt zich af in een apocalyptisch toekomstbeeld waarbij de mensheid gedoemd is ondergronds te leven tijdens een pandemie. In de film gebruiken ze hypnose om via het onderbewuste terug te reizen naar een herinnering in het verleden, net vóór de uitbraak van de pandemie. Om zo ook de toekomst en het heden te kunnen beïnvloeden. De klassieker 12 monkeys van Therry Gilliam is op deze kortfilm gebaseerd.”

“Toen we die werktitel kozen was er nog geen sprake van corona. Te veel toevalligheden, me dunkt.”

Sceptisch over hypnose

En toch is Pieter Jan allesbehalve bijgelovig. Voor The 12th Monkey mocht hij van zijn galerie voor het eerst in zeven jaar zijn eigen thema kiezen. “De twijfel sloeg plots toe. Er was té veel vrijheid. (lacht) Via via kwam ik in contact met hypnotiseur Patrick Pickart. Hij zou me onder hypnose laten schilderen. Maar ik dacht: ‘hypnose, dat is quatsch’, en begon plannen te maken om te doen alsof ik onder zijn invloed was. Dat sceptische gedoe mocht al na een halfuur de prullenbak in. (lacht) Patrick paste eerst wat ‘show-hypnose’ op me toe. Je kan niet meer bewegen, je arm gaat automatisch op en neer; je kent het wel. Daarna volgde er die geestelijke tabula rasa.”

Pieter Jan schilderde zo voor het eerst écht op een wit doek. De hypnose had de vreemdste gevolgen. “Ik herinner me dat ik een volle tribune in perspectief schilderde, in grijstinten. En plots stapte ik achteruit en bleek het iets hélemaal anders te zijn. Ontzettend abstract, expressief en lyrisch, terwijl dat mijn stijl niet is.”

Lockdown-blues

De quarantainemaatregelen stelden de expo maanden uit. “Ontzettend frustrerend”, zucht Pieter Jan. “Maar na een tijd genoot ik ervan. Ik zag mijn kinderen opgroeien, en daar is normaal geen tijd voor. Ik had ook tijd om mijn expo op een andere manier te benaderen en te herwerken.” Samen met de broers Jonas en Hannes Bruyneel werkte de kunstenaar het afgelopen half jaar aan een gelijknamige docu-kortfilm. Die wordt als autonoom werk opgenomen in de expo bij Galerie Frank Taal in Rotterdam. (JS)

Nu de Nederlandse regering de lockdown verlengd heeft tot 9 februari, is de vernissage opnieuw verplaatst, naar 13 februari. Ook op de Kunstbeurs ‘Art Rotterdam’ die verplaatst werd naar juli dit jaar, zal een deel van de werken uit de reeks opgenomen worden.