Ex-burgemeester Guido Carron over twintig jaar stad Waregem: “Als stad meer gewicht in Brussel”
Op 23 juni 1999, zondag exact twintig jaar geleden dus, werd in het Belgische federale parlement de wet tot toekenning van de titel van Stad aan de gemeente Waregem goedgekeurd. Door deze wet mag Waregem zich sinds 1 januari 2000 officieel een stad noemen. Guido Carron (toenmalige CVP), toen al zeven jaar burgemeester, mocht nadien nog één jaartje verder doen als eerste burger. “Ja, de titel stad is belangrijk.”
Guido Carron is inmiddels 84 en woont al vele jaren in een appartement op de vijfde verdieping in de Holstraat in Waregem. Vanop zijn terras heeft hij een prachtig uitzicht, onder meer op de renbaan van de hippodroom. “Maar als het Waregem Koerse is ga ik toch naar beneden hoor”, zegt hij. De gewezen politicus staat niet langer op het voorplan, maar hij volgt de lokale politiek nog altijd op de voet en wil met plezier nog eens terugblikken naar de tijd dat hij burgemeester was en Waregem stad werd.
Enkele decennia geleden was Waregem een boerenparochie
Eigenlijk is het vreemd dat het zolang geduurd heeft want Waregem telde altijd al meer inwoners dan Harelbeke, dat al veel langer stad is.
“Ja, ik heb de indruk dat er altijd wel iets tussen kwam waardoor het dossier voor Waregem opnieuw in de koelkast terechtkwam. Zo stonden we in de Hollandse periode tussen 1815 en 1830 ook op een lijst om stad of hoofdplaats van het kanton te worden, maar ook toen lukte het niet. Voor de komst van de E17 liep er ook geen enkele belangrijke verkeersader door de stad en dat was zeker een nadeel.”
Waarom leek het in de jaren negentig plots het goede moment om het nog eens te proberen?
“Het Waregem van de jaren 90 was nog amper te vergelijken met dat van de jaren 50. Vele decennia geleden was Waregem, bij wijze van spreken, een boerenparochie. Door de industrialisatie en de vele bedrijven die er waren bijgekomen, was alles in relatief korte tijd toch volledig veranderd. Je mag ook niet vergeten dat toen veel mensen dachten dat Waregem een stad was. We moesten dan telkens uitleggen dat dit niet het geval was.”
Was er politieke eensgezindheid om van Waregem stad te maken?
“Meer nog, er waren weinig belangrijke dossiers waarover iedereen het zo roerend eens was als dit. Iedereen zag dat dit alleen maar voordelen kon opleveren. Als stad geniet je een grotere uitstraling.”
Kostte het jou als burgemeester een grote inspanning?
“We hebben toch niets aan het toeval overgelaten. De administratie heeft toen, met behulp van de heemkundige kring, echt goed werk geleverd en een stevig dossier opgemaakt. Mijn job bestond er in om alles in goede banen te leiden.”
Op 1 januari 2000 was het zover. Ging dat gepaard met een feestje?
“Er was een eucharistieviering in de centrumkerk en wijlen Jan Schotte (toen curiekardinaal in Rome en geboren en getogen in Beveren-Leie, red.) droeg de mis voor. Ik herinner me ook dat wijlen Briek Schotte (de wielrenner woonde in Waregem en Desselgem, red.) er was. Na de mis was er nog een academische zitting.”
Waregem werd dus stad onder jouw bewind. Zie je dat ook als de belangrijkste realisatie in je carrière als burgemeester?
“Er waren er toch nog enkele. De Insectenwijk in Desselgem kwam in die periode tot stand en dat was toch ook wel een mooi project met de 120 woningen die we toen lieten bouwen. Een opvallende beslissing was zeker ook het sluitingsuur dat we in 1995 ingevoerd hebben. Door vandalisme in de buurt van enkele horecazaken in de Holstraat en in de Stationsstraat heeft de gemeenteraad toen unaniem beslist om een sluitingsuur in te voeren vanaf 3 uur ‘s morgens. Vele jaren later is die beslissing ongedaan gemaakt door de Raad van State, maar ik merk dat de stad nog altijd regelmatig worstelt met overlast in het uitgaansleven.”
Word je nog vaak aangesproken over de politiek in de stad?
“Mensen geven wel eens commentaar op wat er gebeurt in de stad. Ik hoor wel eens: ‘In uwen tijd zou dat toch niet gekund hebben’. Dan zeg ik daarop altijd hetzelfde, namelijk dat je deze tijd niet kunt beoordelen met de normen van vroeger.”
Waar ben je nu als 80-plusser vooral mee bezig?
“Ik ga nog regelmatig wandelen en fietsen. Zo stap ik wel eens naar Nokere heen en terug of ga ik met de bus naar Oudenaarde en keer ik dan te voet terug. Ik ben ook opnieuw ingeschreven voor de Europese Mars van herdenking en Vriendschap in de Ardennen en voor de Vierdaagse van de IJzer. Dat betekent toch telkens vier dagen lang 32 km per dag stappen. Zolang ik dat kan, mag ik niet klagen. Ook bezoek ik dagelijks mijn vrouw die jammergenoeg dement is en in woonzorgcentrum De Meers verblijft.” (Freddy Vermoere)
Hendrik Ghistelinck speelde belangrijke rol in het stadsdossier: “Aanleg spoorlijn was cruciaal”
Toenmalig secretaris van het NCMV- nu Unizo Waregem – Hendrik Ghistelinck leverde samen met enkele leden van de lokale heemkundige kring de Gaverstreke schitterend werk door een grondig gestoffeerd erkenningsdossier samen te stellen. Dit ter voorbereiding van de erkenning van Waregem als stad. Dat document leverde de uiteindelijke goedkeuring van de wet in het federale parlement op.
“Het was een stevig, goed onderbouwd dossier waarmee Waregem zich in Brussel kon verdedigen en motiveren om de titel van stad te krijgen”, aldus Hendrik Ghistelinck (68). “We hebben daarin alle aspecten belicht die van belang waren. Zeker de unieke ligging in Zuid-West-Vlaanderen aansluitend op Oost-Vlaanderen, zowel richting Deinze als richting Oudenaarde. Neem je er ook nog Kortrijk, Avelgem, Izegem en Tielt bij, dan stel je vast dat Waregem het centrum van een zeshoek vormt binnen een verzorgingsgebied van een kleine honderdduizend inwoners. Dat past perfect in de zogenaamde zeshoektheorie of centrale plaatsentheorie van de Duitse economische geograaf Walter Christaller. En dat was het uitgangspunt van het motivatiedossier.”
Anno 2019 is Waregem de vijfde grootste stad van West-Vlaanderen en telt het sinds begin dit jaar 38.261 inwoners. Veel bedrijven en industrieën hebben er hun vestigingsplaats, zeker langs de E17. Maar anderhalve eeuw geleden was het toch min of meer sprake van een ander plaatje. Toen was het nog -zonder denigrerend te klinken- een landelijk boerendorp in een uithoek van de provincie. De eerste opstoot die Waregem toen kreeg en het was niet van de minst was de komst en bouw van het station. Hendrik Ghistelinck stipt dit feit aan als misschien wel het belangrijkste in de geschiedenis van de nog jonge stad.
“Zoals iedereen intussen wel weet was het in eerste instantie de bedoeling van de Spoorwegen om in Wakken een station te bouwen. Maar onze buurgemeente zag dat niet zitten. Daarom werd het Waregem waar in 1839 het station langs spoorlijn 75 werd gebouwd en ingericht. De daaropvolgende decennia zorgde dat meteen voor een toename van de lokale nijverheid en bedrijvigheid. Het spoor trok veel arbeiders aan naar Waregem die er kwamen werken in de fabrieken.”
“Dat zorgde meteen al voor werkgelegenheid. Rond 1918 waren er meer dan duizend werknemers in dienst. In die tijd was dat bijzonder groot. Alleen al de Spoorwegen zelf hadden er een vast team van zestig spoorleggers. Rond het station was het een en al bedrijvigheid. Nieuwe firma’s gingen er zich vestigen en de Statiewijk groeide aan en werd heel voortvarend. Vanop die locatie is de lokale economische expansie begonnen. En dankzij de keuze van de Spoorwegen voor een station in Waregem was dat ook meteen meer dan een bank vooruit in de Zuid-West-Vlaamse regio.”
Intussen blijkt uit officiële cijfers van de NMBS dat Waregem nog altijd een heel belangrijke plek is op en langs het nationale spoorwegennet. Belangrijk is in elk geval dat eind 2009 de beslissing viel om het station te laten opklimmen in de rangorde en het te promoveren tot Inter City (IC) Station.
Het aantal pendelaars en reizigers nam sindsdien voortdurend toe en dat resulteerde dan weer in de uitgebreide parkeerhaven aan de Boulezlaan, met 537 plaatsen voor voertuigen en 412 fietsenstallingen.
Een tweede historische ingreep die leidde tot wat Waregem nu is, was heel zeker de aanleg van de E17 met het op- en afrittencomplex langs het tracé. Dat loopt van de grens met Nederland tot de grens met Frankrijk. De werken startten eind jaren zestig en eindigden begin jaren zeventig. Vanaf dan kreeg de stad een vlotte en perfecte aansluiting met de rest van het binnenland.
Opnieuw betekende dat een ferme opstoot voor de lokale nijverheid en industrie. De daaropvolgende periode was er een van de inrichting van bedrijventerrein en ontwikkeling van industriële zones, ook langs de Leie in Desselgem en in Sint-Eloois-Vijve.
Kwam daar nog bij dat door een gelukkige speling van het lot en een uitstekende samenwerking tussen het toenmalig gemeentebestuur met Marcel Coucke als burgemeester en toenmalige nationaal minister van Openbare Werken Jos De Saeger.
Waregem kreeg er meteen zeven bruggen bij over de E17, waardoor de verdere ontsluiting van de stad in wording een extra duwtje in de rug kreeg. (DJW)
Burgemeester Kurt Vanryckeghem: “Niet meer dan eretitel”
“Stad is een eretitel die je krijgt. En ook niet meer dan dat. Er verandert niets. Maar uiteraard is het wel meegenomen”, zegt burgemeester Kurt Vanryckeghem die dinsdag in het Vlaams parlement de eed aflegde.
“Maar ik wil er wel op wijzen dat het zeker dankzij de inspanningen waren van oud-burgemeester en gewezen collega Guido Carron en voormalig minister Erik Derycke dat Waregem die titel vanaf 2000 mag dragen. Toen het item in het parlement werd goedgekeurd juni 1999, was ik nog gewoon gemeenteraadslid. Daarin was ik mijn vader opgevolgd.”
“Ik herinner me dat Waregem, samen met onder andere Genk en Waterloo, toen stad werd. Sindsdien werden geen nieuwe voorstellen in die zin nog goedgekeurd.”
De toekenning van de titel werd gevierd met een plechtigheid in het stadhuis in aanwezigheid van de ereburgers. Onder andere Ann Demeulemeester en de intussen overleden kardinaal Jan Schotte. “In het Regenboogstadion stond er een soort van vuurwerkfestijn op het programma.”
“Wat verder zeker belangrijk was? Zeker de aanwezigheid van de vele scholen van alle onderwijsnetten, het ziekenhuis ook. Die zaken speelden mee”, besluit burgemeester Kurt Vanryckeghem. (DJW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier