Eén jaar geleden verdronk Norbert (21): “Hem nooit meer zien lachen doet zo’n pijn”

Woensdag is het exact een jaar geleden dat de toen 21-jarige Norbert Nsanzimana verdronk in het kanaal Kortrijk-Bossuit. Een sympathieke jongen en een harde werker. Iemand die altijd klaar stond voor anderen en altijd een lach op zijn gezicht had, populair ook en knap. Zo omschrijven zijn vele vrienden en familie hem. Het verdriet is bij hen nog lang niet gesleten. Vooral papa Emmanuel kan de dood van zijn oudste zoon geen plaats geven. “Als ik voorbij het kanaal kom, dan zie ik hem daar boven water komen. Hij lacht altijd naar mij.”

Slechts één iets springt meteen in het oog als je het kleine appartementje waar Emmanuel Nsanzimana zijn dagen slijt, binnen stapt. Een foto van Norbert, netjes ingekaderd. “Hij had daar net zijn diploma ontvangen”, vertelt zijn papa. “Ik was zo trots op hem die dag. Daarom kozen we ook deze foto voor op zijn kist op de dag van de begrafenis.”

Emmanuel wil graag over zijn zoon praten. Hij wil niet dat de jongen vergeten wordt. Maar na amper twee zinnen krijgt hij het al moeilijk. “Ik was er niet bij toen Norbert verdronk. Maar ik heb het zijn vrienden talloze keren horen vertellen. Elke dag passeren die beelden in mijn hoofd, als een film. Als ik aan het kanaal voorbij kom, zie ik hem soms boven water komen. Dan lacht hij en zwaait hij naar mij. Andere dagen denk ik dan weer dat ik zijn stem hoor. Dan vergeet ik een fractie van een seconde dat hij er niet meer is. Het besef dat hij hier nooit meer lachend zal binnen komen, kwetterend met zijn broer en vrienden, doet nog elke dag pijn.”

Norbert Nsanzimana ging die noodlottige maandagavond 29 juli samen met enkele vrienden en zijn neef zwemmen in het kanaal Bossuit-Kortrijk, vlak bij de Kajakclub. Ook hun liefjes waren erbij. Rond 18 uur komt de jongen in de problemen aan de overkant van het kanaal. Hij gaat kopje onder en komt niet meer boven. Zijn vrienden verwittigen meteen de hulpdiensten. Zijn neef waagt nog een dappere reddingspoging, maar houdt daar zelf een gebroken been aan over. Duikers van de zone Fluvia slagen erin de twintiger uit het water te halen en reanimeren hem ter plaatse. Norbert wordt nog overgebracht naar het AZ Groeninge, maar overlijdt er later op de avond. Helemaal zeker is het nog steeds niet, maar het parket vermoedt dat Norbert verstrikt raakte in een paar waterplanten.

Mentale gezondheid

Norbert woonde en studeerde bij zijn moeder in Schaarbeek. Hij leerde voor elektricien en zou in september aan zijn zevende jaar beginnen. Maar zijn weekends en vakanties bracht hij door bij zijn papa in Kortrijk. In de zomer van 2019 had hij een vakantiejob versierd in Roeselare. “Hij was hier graag”, vertelt zijn vader. “Hij bracht dikwijls een grote bende vrienden mee naar huis. En ook in onze familie was hij graag gezien. Zijn droom was om acteur te worden. Hij en zijn vriendengroep noemden zichzelf de Dopeshakers en maakten samen grappige filmpjes voor op Facebook. Gewoon om de mensen te doen lachen. Maar Norbert nam dat heel serieus. Hij wilde na zijn zevende jaar zelfs proberen om in de theaterschool te komen. Hij was van plan om werken en studeren te combineren en had daarvoor net, van zijn eigen geld, een autootje gekocht. Dat gebruikte hij meteen ook, onzelfzuchtig als hij was, om zijn jongere broer te leren rijden.”

“Norbert was de persoon die me leerde aarden in België. Hij pushte me om beter te zijn” – Emmanuel Nsanzimana, vader van Norbert

Op 6 augustus 2019 vond het emotionele afscheid van Norbert plaats. Een honderdtal vrienden en familieleden kwamen hem een laatste eer bewijzen. Emmanuel deed ondertussen zijn best om verder te gaan met zijn leven, maar dat lukt maar moeizaam. Hij heeft dan ook geen gemakkelijke tijd achter de rug. Luttele maanden na de dood van zijn zoon dreigde de man dakloos te worden. Hij huurde zonder dat zelf goed te beseffen, een afgekeurde sociale woning in de Beukenlaan van leegstandsbeheerder Camelot. Een Nederlands bedrijf dat ondertussen zijn erkenning in Vlaanderen kwijt speelde omdat het winst trachtte te maken op de kap van erg kwetsbare mensen. Emmanuel kreeg twee weken de tijd om zijn boeltje te pakken en iets nieuws te zoeken. Op de dag dat Camelot een container voor zijn deur zette en zijn schamele bezittingen uit de bouwval begon te slepen, had hij nog steeds geen onderdak gevonden.

“Op het allerlaatste moment kreeg ik bericht van het OCMW dat ik hier terechtkon”, vertelt hij, wijzend naar zijn donkere, onafgewerkte appartement met één slaapkamer. Er staan enkel een zetel en een paar stoelen. In de hal hangt zelfs geen pleisterwerk meer aan de muur. “Maar hier moet ik 600 euro per maand betalen en dat lukt niet sinds ik werkloos ben”, legt Emmanuel uit. Het contract van zijn vorige werkgever liep af kort na de dood van Norbert. “Daarna had ik nog een reis gepland naar Burundi, om er vrienden en familie op te zoeken en te genieten van wat vakantie. Een vriend moest er mij aan herinneren, ik was het compleet vergeten.”

Na die reis ging Emmanuel opnieuw aan de slag. “Maar ik voelde dat het niet goed zat. Ik was compleet op, leeg vanbinnen. Daarom zocht ik hulp bij het OCMW.” Daar werd de man doorverwezen naar een psycholoog. “Die zie ik nog steeds en dat helpt. Maar ik voel me nog helemaal niet klaar om weer aan het werk te gaan. Ik weet wel dat een gezonde, sterke man als ik hier niet zou moeten zitten niksen. Maar ik heb de laatste maanden geleerd dat je mentale gezondheid ook belangrijk is.”

Helaas laat zijn situatie Emmanuel niet veel keuze. “Met een uitkering van 800 euro en een huur van 600 euro (Emmanuel heeft recht op een veel goedkopere sociale woning, maar staat daar voorlopig op de wachtlijst red.), ben ik mezelf snel in de schulden aan het steken”, legt hij uit. “Ik had wel een beetje spaargeld. Maar voor de begrafenis vorig jaar heb ik de rekening leeggehaald. Verder rouwen om Norbert zal dus even moeten wachten.” Van opleiding is de man mecanicien, maar hij had er nooit een passie voor. “Ik hoop nu een opleiding tot landbouwer te kunnen volgen. Ik hou ervan om dingen te laten groeien.”

Geen herdenking

Of er een herdenking komt voor Norbert? “Normaal was dat zeker het geval geweest. Maar zelfs dat kunnen we nu niet doen, door de coronacrisis”, klinkt het droevig. “Bovendien heb ik daar geen geld voor. Daar voel ik me wel schuldig over. Norbert was degene die me leerde aarden in België (Emmanuel woont al vier jaar in ons land en komt oorspronkelijk uit Rwanda. Hij ontsnapte er op het nippertje aan de dood tijdens de Rwandese genocide, red.). Hij pushte me om beter te zijn. Zonder hem had ik in Afrika wellicht de dood gevonden. Nu kan ik me alleen nog afvragen wat ik hier eigenlijk nog doe. Zonder Norbert heeft het leven voor mij weinig zin.”