Toen uurwerkmaker en pilootinstructeur Didier Dejonghe (66) uit Roeselare twee jaar geleden ‘de klok aan Maarten gaf’, gebruikte hij zijn kennis en expertise om zich creatief uit te leven. Met de wisselstukken van wandklokken en uurwerkonderdelen creëert hij tegenwoordig unieke Marsvliegtuigjes.
Zijn eerste zeven stuks heeft hij de Galileo-reeks gedoopt, naar de wetenschapper die voor het eerst de planeet Mars met een telescoop lokaliseerde en die ook aan de basis lag voor de ontwikkeling van slingerklokken. Die binnenste slinger gebruikt Didier als basis voor zijn Marsvliegtuigjes waarop hij dan oude onderdelen monteert. “Toen ik mijn uurwerkwinkel sloot, vroeg ik me af wat er met dat ruime assortiment aan wisselstukken moest gebeuren”, vertelt Didier. “Er zitten onderdelen tussen die mijn vader, grootvader en broer nog hebben verzameld. Ik vermoed niet dat er hier een markt voor bestaat. Alles zit gerangschikt per onderdeel. Koperen tandwieltjes, hefbomen en slingerveertjes. Noem maar op. Ik heb er vele honderden, in allerlei maten en gewichten.”
‘Steampunk’
Deze kunstvorm wordt ook wel Steampunk genoemd. Een subgenre van fantasie of speculatieve fictie. De term verwijst naar de tijd dat stoomkracht nog een primaire krachtbron was, maar omvat ook elementen van sciencefiction of fantasie, zoals futuristische uitvindingen en machines. “Elk exemplaar heeft een knipoog naar iets wat ik tijdens mijn luchtvaartcarrière heb opgedaan”, klinkt het geestdriftig. “Het ene Marsvliegtuigje heeft een barometerfunctie waarop je perfect kunt zien welk weer op komst is. Een ander heeft een meer thermische betekenis of is opgetuigd met een gigantische bel. De piloot van elk tuigje is een Playmobil-mannetje dat een likje rode verf kreeg als reflectie naar de rode planeet. De ventjes hebben natuurlijk een zuurstoffles op hun rug, want de atmosfeer van Mars bestaat voor bijna 95 procent uit koolstofdioxide. In die glazen omhulsels zaten de robijnen waarin de halters van polshorloges draaiden. Soms gebruik ik een soldeerbout, maar het liefst werk ik mechanisch door de onderdelen met minieme schroefjes aan elkaar te bevestigen. (lacht) Voor buitenstaanders lijkt het misschien op meccano voor grote mensen. Het is een moderne manier van recycleren.”
“Het is een moderne manier van recycleren”
Als toevallige passant kun je er eigenlijk blijven naar kijken. Telkens zie je iets nieuws. Vooral de details zijn indrukwekkend. Het heeft een link met de kunst van Panamarenko, die vroeger veel assemblages maakte die met vliegen te maken hadden. “Natuurlijk moet je dit niet te veel au sérieux nemen. Die dingen geraken nooit op Mars. Ik haal er wel enorm veel voldoening uit en ben er elke dag wel een paar uur mee bezig. Meestal vertrek ik vanuit een thema, waaruit ik dan inspiratie haal. Ik heb nog genoeg materiaal om naar Venus te vliegen. Misschien geef ik er ooit wel een tentoonstelling mee.” In het verleden is Didier al bezig geweest met dergelijke manier van assembleren. “Ooit maakte ik het kasteel van Dominiek Savio in polshorlogebandjes na.”
‘Iedereen ruimtevaarder’
De ruimte fascineerde Didier van kindsbeen af. Hij is zelf een ervaren piloot en vlieginstructeur die er vele tienduizenden vlieguren heeft opzitten. “Tijdens mijn actieve loopbaan had ik het genoegen om Nancy Vermeulen theorie- en praktijklessen te mogen geven. Een fijne dame die tegenwoordig aspirant-astronauten traint en ruimtegeïnspireerde lezingen en workshops geeft.”
Ze leidde een gesimuleerde Mars-expeditie in Utah en raakte als één van de weinige vrouwen door een ESA-selectie voor kandidaat-astronauten. “Haar boek heet trouwens Iedereen ruimtevaarder. Zij deelt mijn passie voor Mars. Moest ik jonger geweest zijn, had ik mij misschien wel kandidaat gesteld voor een vlucht naar die planeet”, klinkt het glimlachend. “Dirk Frimout is ervan overtuigd dat er binnen korte tijd mensen op Mars zullen rondlopen. Binnenkort vertrekt er trouwens opnieuw een onbemande missie. Tegenwoordig kun je je naam aan de Nasa doorgeven en virtueel meereizen.” Voor de opmerkelijke vliegtuigjes van Didier zal er waarschijnlijk net niet voldoende plaats zijn. (KK)
