Wandelen doorheen het centrum van Deerlijk en ondertussen duiding krijgen over het socialistische verleden van de gemeente. Dat is het doel van ‘De Rode Draad‘, een gratis georganiseerde wandeling die op zondag 1 mei van 14 tot 17 uur op het programma staat.
Dat 1 mei onlosmakelijk verbonden is met de socialistische bewegingen, is allicht geen geheim. “1 mei, de Dag van de Arbeid, is een van de grootste tradities van de arbeidersbeweging”, verduidelijkt Jelle D’hont, gewestelijke secretaris van BBTK/ABVV ORIK (Oostende, Roeselare, Ieper en Kortrijk).
“Met de opkomst van het industrieel kapitalisme in 19de eeuw waren werkweken van 60-70 uur in de fabrieken de standaard. Het duurde dan ook niet lang voor de sociale strijd losbrak om de arbeidstijd in te korten. Begin 20ste eeuw werd de zondagsrust wet en werd de werkdag verkort tot ongeveer 10 uur.”
‘Eeuwfeest’
“De volgende stap was de internationale strijd voor de 8-uren werkdag, onder het motto ‘8 uur werken, 8 uur slapen en 8 uur ontspanning’. De 8-urenwerkdag kwam eerst in de metaal- en mijnsector. De eigenlijke wet werd gestemd in 1921, precies 100 jaar geleden.”
“Dat ‘eeuwfeest’ wilden we niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd tot ‘De Rode Draad’, een wandeling doorheen het centrum van Deerlijk waarbij op acht locaties duiding wordt gegeven over het socialistische verleden van Deerlijk.”
Volkshuis
“Voor de opmaak van de bijbehorende documentatiebundel kreeg ik de medewerking van Martijn Vandenbroucke. De uit Deerlijk afkomstige historicus werkt voor het Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, een archief – en onderzoekscentrum dat zich buigt over sociale en humanitaire bewegingen.”
“Er kan op zaterdag 1 mei gewandeld worden van 14 tot 17 uur. Voor de vooraf ingeschreven deelnemers is er onderweg een kleine coronaproof versnapering voorzien: een après-midi koek in de vorm van een 8 … De eerste halte is het toenmalige Volkshuis in de Stationsstraat 53. Daarvoor moeten we terug naar 1930. In dat jaar besloot de leiding van de toenmalige Belgische Werkliedenpartij dat de socialistische beweging in Deerlijk een duwtje in de rug moest krijgen.”
“Een eigen lokaal was noodzakelijk. Het was de tijd van de zogenaamde volkshuizen, de ‘rode tempels’ van waaruit de socialisten hun activiteiten organiseerden. Waregemnaar Hippoliet Lagaisse kwam in ‘Ons Huis’ wonen en was de draaischijf van de beweging, als verantwoordelijke van de lokale vakbondsafdeling, de mutualiteit, de winkel en de partij. In het prachtige gebouw waren kantoren, een vergaderzaal en de coöperatieve winkel. Ons Huis was drie decennia lang het kloppende hart van het Deerlijkse socialisme.”
De Kroon
“Een ander belangrijk gebouw uit de wandeling is De Kroon op de hoek van het Kerkplein en de Harelbekestraat. De herberg werd in 1896 gebouwd door de Kortrijkse brouwer Emile Lust en kreeg de naam ‘In het Gemeentehuis’ omdat de gemeentelijke overheid er ook zijn intrek nam. Het was toen niet uitzonderlijk dat gemeentehuis en herberg in één gebouw te vinden waren want de overheidsadministratie was in die tijd veel beperkter.”
“Boven de gelagzaal bevonden zich onder meer de raad- en trouwzaal. De lokale macht der wet kon er iemand tijdelijk opsluiten in het ‘gevang’ en er was een ruime paardenstal. Toen het gemeentehuis naar een andere locatie verhuisde, zag de socialistische beweging haar kans schoon en nam intrek in ‘De Kroon’, zoals het gebouw intussen terug was gedoopt (naar de oude herberg die voor 1896 op die plaats stond).” (DRD)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
