Na het succesvolle proefproject in Damme vraagt IVBO aan de acht andere vennoten om ook het ‘diftar-systeem’ in te voeren. Elk adres zal twee containers voor restafval en gft moeten huren en betalen per kilo huisvuil. Volgend jaar komt Sint-Andries als eerste aan de beurt.
Schepen Minou Esquenet zat op woensdag 19 februari haar laatste raad van bestuur voor als IVBO-voorzitter. Vanaf 26 februari volgt Pieter Marechal haar in die functie op. Het is een traditie dat Brugge als grootste vennoot binnen IVBO de voorzitter levert.
Minou Esquenet heeft zes bewogen jaren achter de rug, met onder meer de invoering van de composteerbare gft-zakjes, de verhoging van de prijzen voor de zakken met restafval en de start van de renovatie van het veertig jaar oude warmtenet in Brugge.
Minder restafval
“We zijn er toch in geslaagd om het restafval van 202 kilo naar 151 kilo per persoon te verminderen”, zegt Minou Esquenet. Ze wijst vooral naar het succesvolle proefproject in Damme, waar in 2020 een gewichtsdiftar voor restafval en gft (groenten-, fruit- en tuinafval) ingevoerd werd.
“Alle adressen in Damme hebben twee containers ter beschikking, de bewoners krijgen elke maand een afrekening en betalen per kilo afval. Diftar betekent gedifferentieerd tarief. Door die manier van werken het principe van ‘de vervuiler betaalt’ is in andere Vlaamse provincies al veel meer ingeburgerd hebben de Dammenaars veel beter gelet op het afval dat ze aanboden. Daardoor is het restafval per Dammenaar gedaald van 195 naar 107 kilo. Een reductie van maar liefst 45 procent”, aldus de uittredende voorzitter.
Uitbreiden
Bijgevolg wil IVBO dit principe graag uitbreiden naar alle negen gemeente-vennoten. Want Vlaanderen verplicht deze intercommunale om de komende jaren het restafval nog met 26 kilo te doen dalen. “We hebben de acht andere gemeentebesturen aangeschreven en ze zijn enthousiast om mee te werken. We hopen dat ze de komende maanden officieel hun fiat geven, want het vergt een half jaar communicatie om de burgers bewust te maken van zo’n ingrijpende maatregel”, zegt Minou Esquenet.
Begin volgend jaar wil IVBO het diftar-systeem al invoeren in Sint-Andries. “Die gemeente telt meer inwoners dan Damme en bevat een sociale mix: je hebt er residentiële woningen en appartementen. Dat is een goede testcase”, verduidelijkt de IVBO-voorzitter.
De rest van Brugge en de buurgemeenten (Beernem, Blankenberge, De Haan, Jabbeke, Oostkamp, Zedelgem en Zuienkerke) zouden moeten volgen in de loop van 2026 of uiterlijk in 2027, tenzij de gemeentebesturen tegenstribbelen. Het gaat in totaal om meer dan 240.000 bewoners die op een andere manier hun huisvuil zullen moeten sorteren.
Chip
Wat zal er concreet veranderen? Minou Esquenet: “Enkel de blauwe PMD-zakken voor plastic en metalen verpakkingen en drankkartons blijven bestaan. Ook voor papier en karton verandert er niks, maar de gele en de groene zakken voor restafval en gft zullen verdwijnen. Die worden vervangen door twee containers.”
“IVBO zal die containers aankopen en doorrekenen aan de gemeenten, die hun burgers een gebruikerskost laten betalen. Je zult die bakken in verschillende maten kunnen huren, al naargelang je een grote tuin hebt of op een appartement woont. Die containers zijn voorzien van een chip, net als onze ophaalwagens. Bij elke ophaling registreert die chip hoeveel afval er op elk adres in de camion gekieperd wordt. Die meet het verschil tussen een volle en een lege container.”
Betalen per kilo
“Je zult moeten betalen per kilo afval. We zullen bij het begin van het jaar een aanbiederstarief aanrekenen. Je betaalt 50 euro bij aanvang, per kilo afval vermindert dat bedrag. Als het op is, krijg je een uitnodiging om opnieuw geld te storten. Dat systeem werkt uitstekend in Damme, er zijn amper problemen.”
“Behalve af en toe is er een slecht werkende chip. De Dammenaars ervaren aan den lijve dat het systeem hen minder kost dan de aanschaf van al die huisvuilzakken”, aldus Minou Esquenet, die erop wijst dat ook gebruikerscomfort zal stijgen.
“Kerstbomen en snoeisel van hagen zullen wel nog apart opgehaald worden. We voorzien per jaar vier ophaalmomenten voor grof tuinafval”, legt ze uit.
Appartementen
Enkel over de containers voor flats heerst er nog enige tweespalt. “Ofwel vraagt elke flatbewoner aparte, kleine containers aan, ofwel wordt geopteerd voor grote containers voor het hele gebouw. Dan moet de syndicus zelf een verdeelsleutel opstellen, zodat elke bewoner mee participeert. Maar dan zit je met het probleem dat de kleine vervuiler voor de grote vervuiler mee betaalt”, zegt Minou Esquenet.
IVBO plant ook de aankoop van mobiele sluikstortcamera’s, die op diverse hotspots geplaatst zullen worden. Op die manier wil IVBO sluikstorters nabij glasbollen en textielcontainers aanpakken. Wie op heterdaad betrapt wordt, krijgt een gasboete.
“Protest snel weggeëbd”
Het diftar-systeem loopt goed in Damme”, vertelt gemeenteraadslid Jean-Pierre Lamote, die in de raad van bestuur van IVBO zetelt. “Bij de opstart in 2020 was er commotie. Maar de kritiek ebde snel weg. De mensen denken aan hun portemonnee, ze zijn veel bewuster beginnen sorteren. Voor mezelf heb ik eind 2024 de rekening gemaakt. Ik moet dieper in mijn geldbuidel tasten als ik een heel jaar afvalzakken koop.”
Milieuschepen Bart Desutter zegt: “Het gebruik van die containers kost 80 eurocent per maand. Voor flatbewoners zijn er containertjes van 40 liter. De resultaten zijn verbluffend. Damme was de slechtste leerling van de klas, nu behalen we de OVAM-doelen. De andere gemeenten moeten volgen om het restafval te doen dalen. Met diftar dwing je mensen om te sorteren. Het afval wordt niet opgehaald bij wie de rekening niet betaalt.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
