31 december is de laatste werkdag van Christine De Naeghel (60). Ze was 40 jaar toiletdame in de Brugse stadshallen. “Ik stop om medische redenen. Het werk werd mij dit drukke jaar te zwaar”, zegt ze.
“Ik ben hierin opgegroeid. Mijn mama werd in 1984 toiletdame, na haar echtscheiding”, vertelt Christine De Naeghel. “Mama zocht werk als alleenstaande moeder met twee dochters, zonder diploma. Ik studeerde sierkunst bij de Maricolen. Tijdens mijn regentaat zegden de leerkrachten dat ik te zacht was om les te geven. Ik had mijn mama al vaak tijdens de weekends geholpen. Daarom ben ik op mijn 21ste, in juli 1986, ook toiletdame geworden.”
In vijf talen
“Zes jaar lang hebben we die concessie van de Stad Brugge samen uitgebaat. Zo kreeg mama wat meer rust. We zijn zelfstandigen en hebben enkel het toiletgeld als inkomsten. De Stad kan de concessie elke dag opzeggen. Het is een zwaard van Damocles dat boven mijn hoofd hangt. Altijd propere toiletten zijn voor mij geen probleem, ik streef op dat vlak naar perfectie”, gaat Christine verder.
“Ik heb geen enkele dag tegen mijn zin gewerkt, alleen werd het mij dit jaar op drukke dagen teveel. Mijn vitessen werken niet meer op volle sterkte. Poetsbeurten die ik vroeger in een half uur afwerkte, duren nu meer dan een uur.”
“Als de cruiseschepen aanmeren, passeren hier tot 75 bezoekers per uur”
Christine De Naeghel heeft op de muur van haar werkstek een A4’tje uitgeprint, met de data dat de cruiseschepen aanmeren in Zeebrugge. “Dat zijn topdagen, op piekmomenten passeren hier 75 bezoekers per uur. Ik kan ze in vijf talen te woord staan.”
De wc-madam illustreert haar talenkennis, na drie jaar avondschool in Ter Groene Poorte, als enkele Zuid-Amerikaanse toeristen zich aanmelden: tres personas, tu pagas? A la derecha senior.
Pull the door, tirar la puerta staat er op de wc-deuren. Een tekening wijst op het verbod om gebruikt wc-papier in de toiletemmer te deponeren. “Moslima’s laat ik het gehandicaptentoilet gebruiken. Daar is een lavabo, ze kunnen zich dan verfrissen en hun hoofddoek opnieuw goed positioneren”, aldus de toiletdame.
Naast de pot
Soms laat Christine zich vervangen door Marie-Claire: “Ik ben niet geboren om in een wc te zitten! Met de netheid van mijn klanten valt het nog mee, met uitzondering van dronken studenten die na een cantus moeten overgeven of naast de pot plassen. Hun vriendinnen moesten hen helpen in het toilet, omdat ze zo dronken waren dat ze hun broek niet open kregen.”
“De Belgen zijn de lastigste klanten. Ik krijg dan de vraag of de wc proper is en de bril afgekuist is”
Ziet de toiletdame een verschil in gedrag tussen de diverse nationaliteiten? “De Belgen zijn eigenlijk het lastigst. Ze vragen mij dan: is de wc proper? Heb je de bril afgekuist? Ik probeer dat voor elke toiletbeurt te doen, maar tijdens een coup de feu lukt dat niet altijd. Sommige toeristen verkopen mij een elleboogstoot, omdat ze denken dat ik hen wil voorsteken…”
Anekdotenboekje
40 jaar hield Christine De Naeghel een ‘anekdotenboekje’ bij. Met als bekende klanten Eva De Roo, Margriet Hermans en VN-secretaris-generaal Boutros Boutros-Ghali.
We brengen even een korte bloemlezing: “Een Nederlander vroeg mij of hij mijn boeket bloemen mee mocht nemen, omdat hij net een leuke dame ontmoet had. Vier giechelende meisjes gaven tijdens een vrijgezellenavond een glijmiddel aan elkaar door. Het glazen flesje brak, ik heb veel moeite gehad om dat middel op te kuisen.”
“Ik hoorde een man kreunen en hijgen op de wc. Het eindigde met ‘yes’. Ik wou hem daarop aanspreken, tot ik hoorde dat hij doorspoelde en ik zijn gelukzalige glimlach zag toen hij uit de toiletten kwam.”
Smoesjes
“Het is die positieve werksfeer die mijn job leuk maakt. Ik kom dagelijks in contact met ontspannen toeristen, die zich na hun toiletbezoek opgelucht en nog gelukkiger voelen. Jammer genoeg zijn er soms enkelingen die erin slagen om je dag te verpesten. Ze weigeren te betalen, of maken een scène onder een vals voorwendsel. Ik ken inmiddels alle smoesjes om die ene euro niet boven te halen. Mijn klanten kunnen nochtans ook elektronisch betalen”, aldus Christine De Naeghel, die nu een job in vast dienstverband zoekt. Ze zou nog tot haar 67ste halftijds als winkelbediende aan de slag willen gaan.
