Fons Lantsoght (79) was zó kwaad dat hij in de pop-up van Nespresso in de Steenstraat niet met cash geld mocht betalen, dat hij de politie belde. “Dat is toch niet klantvriendelijk?”, foetert de uitgeweken Bruggeling. Maar ‘cashless’ betalen is in opmars, ook in Brugge.
Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel, Gent en in Brugge. Die zegswijze gaat volgens de naar Parijs uitgeweken Bruggeling Fons Lantsoght, die sinds 1964 in de lichtstad woont en er jarenlang een kunstgalerie uitbaatte, niet voor alles op. Want wat hij deze week in Brugge beleefde, heeft hij nog niet meegemaakt in de Franse hoofdstad.
48 euro
“Ik kocht capsules voor mijn Nespresso-koffieapparaat in de pop-upwinkel in de Steenstraat. Toen ik cash de som van 48 euro wilde betalen, weigerde de winkelbediende dat geld te aanvaarden. Wij hanteren het cashless-principe in onze zaak, luidde het antwoord”, zucht Fons (79).
De zeventiger pikte dat niet en belde de politie, die met een patrouille ter plaatse arriveerde.
“De agenten konden niet optreden, omdat de winkelbediende volgens de politie geen strafbaar feit gepleegd heeft”, aldus Fons. “Blijkbaar zou dit niet onwettig zijn. Het is in elk geval niet klantvriendelijk. Hoe kun je nu de mensen verplichten om met een bankkaart te betalen? Mij zien ze daar nooit meer terug! In Parijs laten ze de klanten tenminste nog de keuze.”
Levend Erfgoed
Fons Lanstoght krijgt alvast de steun van Bruggeling Alex Calmeyn, die schriftelijke acties onderneemt om het betalen met cash geld te laten opnemen in de immateriële Unesco-lijst voor Levend Erfgoed. Alex Calmeyn stelt vast dat de banken cash geld willen wegtrekken uit de maatschappij en is daar een groot tegenstander van. “Geldautomaten om cash geld af te halen verdwijnen uit dorpskernen. Denk aan Lissewege en binnenkort ook Male. Vorige maand weerde het gratis pop- en rockfestival Kneistival in Heist voor het eerst in 33 jaar munten en bankbiljetten. Na diefstallen en inbraken hebben de uitbaters van de Brugse horecazaken Estaminet en Punta Est al gepleit voor cashloze ontvangsten en het zwaarder inzetten op elektronisch betalen.”
Volgens Unizo-voorzitter Hendrik Vermeulen is cashless betalen ook bij de Brugse handelaars in opmars. “Het zijn de klanten zelf die deze trend opdringen, met de nieuwe mogelijkheden om via apps met je smartphone te betalen. In principe is het makkelijker en ook veiliger voor de handelaars, die niet met massa’s cash geld meer in hun zaak opgescheept zitten. Wij laten onze leden vrij om al dan niet cashless handel te drijven. Uiteraard stelt zich het probleem dat oudere klanten niet vertrouwd zijn met al die nieuwe technische snufjes. Het is aan elke handelaar om zelf te beslissen hoe die ook een goede dienstverlening kan blijven garanderen voor zijn oudere klanten. Maar op termijn zal dit probleem zichzelf oplossen.”
Vals geld
Brecht Clyncke, regio-verantwoordelijke voor Unizo Noord-West-Vlaanderen, stelt: “De eurobiljetten en -muntstukjes hebben wettige betaalkracht. Dat wil zeggen dat munten en biljetten niet als betaalmiddel mogen geweigerd worden. Maar hoe ver moet je daar als handelaar in gaan? De F. O. D. Economie en de Europese Commissie hebben dit onlangs verduidelijkt. Aangezien het gaat om betaalmiddelen met wettige betaalkracht, mogen verkoper en klant onderling afspreken een ander betaalmiddel te gebruiken. Dat kan gaan overelektronische betaling, maaltijdcheques, ecocheques… Maar als er geen overeenstemming is, en de klant dus weigert om met een andere betaalmiddel te betalen, dan moet de verkoper het cash geld aanvaarden. Tenzij dit strijdig zou zijn met de antiwitwaswetgeving, die bijvoorbeeld het ontvangen van cash geld voor bedragen van meer dan 3.000 euro verbiedt.”
De klanten zelf dringen cashless op omdat ze via mobiele apps willen betalen
“Cash is dus tot op vandaag een wettelijk betalingsmiddel”, aldus nog Clyncke. “Enkel bij bedragen hoger dan 3.000 euro, zoals bij de aankoop van een wagen, moeten handelaars cashbetalingen verplicht weigeren. Indien het bankbriefje disproportioneel is, bijvoorbeeld als iemand een brood wil betalen met een briefje van 500 euro, of omwille van tijdelijke veiligheidsmaatregelen, na een golf van overvallen in de buurt, mag een verkoper een cash betaling weigeren. Dat is natuurlijk ook het geval indien er een vermoeden van vals geld is. Unizo stimuleert zijn leden om diverse betalingsmogelijkheden aan te beiden, zowel cash als elektronisch.”
Veiligheid
Wij voerden zelf een klein onderzoek in Brugges populairste winkelas tussen Markt en Zand uit en detecteerden slechts één cashless winkel in de Steenstraat, met name de pop-up van Nespresso, die nog tot januari in Brugge gevestigd blijft. De verkoopster van dienst schrikt: “U bent van de pers? Wij mogen geen verklaringen afleggen, u moet zich tot onze hoofdzetel wenden. Wij hanteren cashless, omdat dit een pop-upzaak is, met een draagbare kassa. Het is niet veilig om na sluitingstijd met een kassa vol geld over straat te lopen.”
Bankbiljetten
Zullen over enkele jaren de meeste handelszaken het voorbeeld van Nespresso volgen? Nathan Poddevin van schoenenzaak Quicke in de Noordzandstraat is daar niet van overtuigd. “Het cashless fenomeen komt overgewaaid uit Scandinavië, waar al veel handelszaken dit systeem hanteren. Maar ik stel vast dat een bepaald type cliënteel, vaak vermogende klanten, rondloopt met een stapeltje bankbiljetten in de portefeuille. Die laten ze graag rollen om hun aankoop te betalen!”
Volgens Jill Deley van Oh My Poké in de Dweersstraat, die een tweede takeaway in Gent runt, is in de Arteveldestad het aantal cashless handelszaken de voorbije jaren fiks toegenomen: “Brugge zal wel volgen.”
Vreemd genoeg doet zich in de Breydelstad op ditzelfde moment ook een tegengesteld fenomeen voor: horecazaken die eisen dat hun klanten cash betalen en geen kredietkaarten aanvaarden. In pastazaak Bocca in de Dweersstraat prijkt op de vitrine cash only. Een doelbewuste strategie, vragen we aan een winkelbediende? “Neen, ons Bancontact-toestel is defect”, luidt het antwoord.
Maar er zijn nog voorbeelden. Copyhouse in de Langestraat aanvaardt geen betaalkaarten, behalve met bank-app. Idem voor de brocantezaak ernaast. Links van de deur van café De Hollandse Vismijn prijkt een handgeschreven krijtbordje, met de woorden cash only. Aan het winkelraam van Epoch Hair Salon in de Eeckhoutstraat hangt het bericht sorry, no credit cards. Diezelfde waarschuwing uit Hans De Cuyper, zaakvoerder van ‘t Stokershuys in de Langestraat…
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier