De geplande gedeeltelijke afbraak van het klooster stuit op protest in Gits. Een pas opgerichte facebookgroep ‘Stop de sloop van Gits’ vindt het jammer dat het Gitse dorpsbeeld stilaan verdwijnt en vraagt om overleg. Burgemeester Rita Demaré verzekert dat er bij de beslissing niet over één nacht ijs gegaan is.
In 2015 startte de gemeente met het nadenken over een RUP, een ruimtelijk uitvoeringsplan dat een verzameling is van concrete afspraken omtrent het dorpszicht in Gits. Een participatiemoment voor de Gitsenaars in 2017 mondde uit in een voorstel in 2018. Enkele gebouwen in de dorpskern kregen hierin klasse A, zijnde beschermingswaardig. Ook het klooster werd in deze klasse ingedeeld en de zusters werden hiervan per brief op de hoogte gesteld. “De zusters lieten ons daarop weten dat ze dit eigenlijk niet zagen zitten”, vertelt Rita Demaré. “Ze leven met weinig in een groot gebouw dat zeer veel energie verbruikt en veel onderhoudskosten vraagt. Op dat moment was het idee om het klooster eventueel te slopen ook voor mij een verrassing. Het is een gebouw dat altijd goed onderhouden is geweest, mijn tante woonde er tot begin dit jaar en ik schreef er ooit zelf nog mijn thesis. We wilden toch eerst zeker weten dat er niet iets anders mee kon gedaan worden.” Een onafhankelijk architectenbureau deed een studie over de erfgoedwaarde van het klooster. Daaruit bleek dat enkel de kapel, de kloostermuur achteraan en de grot enige erfgoedwaarde hebben. “Na de studie zaten we met meerdere partijen rond de tafel met de zusters. We hadden het geluk dat we met hen mee mochten nadenken over de toekomst van de kloostersite. De wens om hun domein een sociale invulling te geven ten dienste van Gits en de gemeenschap resulteerde in de opmaak van een masterplan voor de site, een mooi plan waar veel werk in gestoken is en dat een meerwaarde is voor Gits”, aldus de burgemeester.
Het masterplan voorziet een compact en nieuw klooster, een nieuw schoolgebouw voor Gits Groeit, groene zones en veilige wandel- en fietsroutes. Er wordt ook plaats voorzien voor een dienstencentrum en buitenschoolse kinderopvang. De academie voor muziek en woord vindt er ook een plek. Van het klooster worden enkel de kapel, de muur en de grot behouden, de rest wordt afgebroken.
Protest op sociale media
De plannen voor de afbraak van het klooster stuiten echter op protest. Elien Vannevel richtte de facebookgroep ‘Stop de sloop van Gits op’ en wil gehoord worden. “Ik ben een geboren en getogen Gitsenaar”, vertelt Elien. “Hoewel ik woon en werk als architect in Gent, ligt mijn hart nog steeds in Gits en dat zal niet snel veranderen. In 2017 maakte ik voor mijn thesis een reis door 50 dorpen in West-Vlaanderen en interviewde vele mensen. In elk dorp heerste hetzelfde ongenoegen. Het is een algemene tendens dat dorpen in snel tempo verstedelijken en dat is in Gits niet anders. Telkens ik er terugkeer, is er weer iets veranderd. Ik vind het belangrijk dat er goed nagedacht wordt over de toekomst van ons dorp en dat de Gitse sfeer blijft of liever terugkeert. Veel Gitsenaars kunnen zich niet meer vinden in de ruimtelijke evouties binnen hun dorp. Terwijl het RUP in 2018 het klooster nog belangrijk vond om te bewaren, ligt er nu een plan op tafel om het te slopen. Ik heb daarbij het gevoel dat er niet genoeg pistes bewandeld zijn of onderzoek gedaan is om het klooster toch te behouden. Volgens mij is er daarbij weinig ruimte geweest voor dialoog. Erfgoed is belangrijk voor de kwaliteit van het leven in een dorp. Ik zou dus een grondige studie, participatie en transparantie willen. Daarbij is het zeker niet de bedoeling mensen te schofferen die zich inzetten voor ons dorp, wel om een stem te geven aan de Gitsenaar die toch al een hele tijd vragende partij is voor een herkenbaar dorp. Laten we samen rond de tafel zitten, met hoe meer mensen je samen zit, hoe meer mogelijkheden er zijn”, klinkt het.
Niet over één nacht ijs
Burgemeester Rita Demaré benadrukt dat er in deze kwestie niet over één nacht ijs gegaan is: “Het masterplan is grondig tegen het licht gehouden bij onder andere de Kwaliteitskamer van de provincie, een commissie die advies geeft aan publieke West-Vlaamse projecten. Daarnaast is het ook voorgelegd geweest aan de Gecoro, de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening, waarin Gitsenaars uit allerlei geledingen een stem hebben. Begin juli stelden we het plan voor aan de bevolking. Wie dat wilde, kon reageren. Tot nu toe ontvingen we slechts 3 reacties in verband met de afbraak van het klooster.”
“De Gecoro kreeg het project pas na twee jaar te zien zodat men niet in cruciale beslissingsfases kon meedenken”, klinkt het bij Elien. “De Gecoro vroeg echter toch nog een bijkomende studie over de erfgoedwaarde maar daar werd niet op ingegaan. Later werd ook het document van de studie van het architectenbureau opgevraagd maar dat advies werd vooral mondeling gegeven. Natuurlijk is er geen kritiek op de rest van het project. Maar waarom de ziel en de historiek van de site daarvoor zo goed als integraal moet verdwijnen, is ons een raadsel. De kapel behouden, op die schaal van de site, trekt dat niet recht. Bovendien is het schriftelijk vragen van meningen niet de beste vorm van participatie, veel mensen sturen niet eens een reactie omdat ze het gevoel hebben dat alles boven hun hoofd beslist wordt. In dat geval was het participatiemoment in 2017 een goede aanzet, ik hoop dat de gemeente de veelbelovende draad van toen terug oppikt.”
(EV)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier