Actrice Mieke Dobbels: “Ik ben gelukkig, maar ik weet dat mijn geluk fragiel is”

“Ik ben gelukkig, ja. Maar dat geluk is fragiel, daar ben ik me van bewust. Ik moet mijn geluk echt wel bewaken.” De Nieuwpoortse actrice en schrijfster Mieke Dobbels (40) kreeg al klappen in het leven, privé en professioneel. “We zijn heel kwetsbaar. Met mijn beste vrienden heb ik afgesproken: telkens als we het voelen opkomen, zeggen we elkaar dat we elkaar graag zien. En dat helpt.”

Mieke is al aan het poseren op de Mercator als we er aankomen. Een schip, dat spreekt haar aan. “Ik ben van de zee hé. Ik heb ook heel veel vrienden die varen. Voor mij betekent dat vrijheid. Ik heb nog met de toeristenbootjes gevaren in Gent. En door die micro lullen… Daarmee betaalde ik mijn studies. Of toch een deel ervan, want dat betaalde niet bijster veel. Maar ik deed het wel heel graag.”

Als kind veel aan zee gespeeld?

“Eigenlijk niet. Het strand, dat zei mij niets als kind. Het strand betekende voor mij al redelijk snel: werken. Nu komen we er wel met de kindjes natuurlijk. En in mijn jeugd zaten we met vrienden op het strand en bleven we er minstens één keer per zomer slapen. Maar met mijn handdoek op het strand gaan liggen? Dat is niets voor mij. Ik vind het strand nu het zaligst, in de wintermaanden.”

En acteren, zat dat er al vroeg in? Poppenkast, rollenspellen…?

“Veel erger. Ik kom uit een grote familie en groeide op dicht bij mijn neven en nichten. Elk jaar kregen ze van mij een uitgeschreven toneelbrochure. Om de twee weken logeerden we bij onze grootouders en daar repeteerden we de hele zaterdagnamiddag en zondagvoormiddag. Met kerst was de opvoering. Teksten van buiten leren… Ik was heel streng. Echt een tiran (lacht). Ze plagen mij daar nu nog soms mee.”

Toen schreef je al toneelteksten en nu nog altijd. Acteren of schrijven, wat doe je het liefst?

“Het verzinnen en schrijven is voor mij het leukste deel. Ik speel graag, maar al die fuzz errond hoeft voor mij niet. Ik zie soms op tegen de bekendheid. Een bekend schrijver met geheime identiteit zijn, dat lijkt me zalig. Iedereen verslindt je boeken, maar niemand weet wie je bent. Dat wil niet zeggen dat ik niet gelezen wil worden of geen erkenning wil voor mijn werk. Maar herkenning hoeft niet.”

Ik probeer de eelt van mijn ziel te houden. Anders kan ik niet meer schrijven of spelen

Je blijft down to earth.

“Ja, zeker. Het leven zet je ook op gezette tijden met beide voeten op de grond. Ik ben gevoelig, maar ook rationeel. Ik word snel geraakt en probeer de eelt van mijn ziel te houden. Mijn leven loopt niet over rozen, het gaat niet zo makkelijk. Het zou beter zijn om een laag eelt te kweken, om dat allemaal beter aan te kunnen, maar dan kan ik niet meer schrijven en spelen. Omdat ik niet meer in contact sta met wat er gebeurt. Ik weet niet of het me gelukkiger maakt hoor. Het is ook geen bewuste keuze, ik zit gewoon zo in elkaar.”

Een grote tegenslag was toen je niet gecast werd voor de film ‘The Broken Circle Breakdown’, waarvan je de theaterversie zelf hebt gemaakt en gespeeld. Is dat nu helemaal verwerkt?

“Dat is echt een afgesloten hoofdstuk. Het heeft gewogen, zeker. Ik had die rol, samen met Johan (Heldenbergh, red.), voor mezelf geschreven. Als daar dan een filmversie van komt en je mag dat niet zelf spelen, dan hakt dat zwaar in je zelfvertrouwen. Ik heb zelfs een tijdje niet meer gespeeld. Maar we zijn nu acht jaar verder en ik ben er klaar mee.”

Het theater is een harde wereld, denk ook aan de #MeToo-beweging. Heb jij er ervaring mee?

“Nee, maar het verbaast mij wel dat veel mannen zich niet bewust zijn hoe normaal en allesdominerend het mannelijke overwicht wel is. Maar dat is niet alleen in de theaterwereld zo. Jullie… enfin, iedereen, is daarin opgegroeid. Ikzelf niet. Mijn moeder is nogal een feministe en mijn vader is een nieuwe man avant-la-lettre. Hij kan fantastisch koken. Het was taxi papa en niet taxi mama bij ons. Mijn man daarentegen komt uit een heel patriarchaal gezin…”

Dat weten we. Hij is de zoon van Jean-Marie Dedecker.

“En dat botst wel eens bij ons thuis. Dan zeg ik: jij hebt zo’n slecht voorbeeld gehad, jouw vader deed echt geen hol thuis! Dat mag je zo schrijven. Maar dan zegt mijn man vaak: ‘Jij ook! Jij kreeg ook een slecht voorbeeld. Dat was ook niet het doorsnee gezin. Jouw vader deed massa’s thuis.’ En dat is ook waar. Het enige waar ik ontzettend pissed off van word, is van mannen die doen alsof de #MeToo-problematiek niet bestaat. Alsof vrouwen grote zagen zijn, die lange tenen hebben en zich veel te snel gekwetst voelen. Er zijn er die echt vinden dat vrouwen minderwaardig zijn. Daarvan word ik razend.”

Over je schoonvader gesproken: hoe is je relatie met hem?

“Op het vlak van grote monden ben ik wat gewoon hoor. Dat slaat me niet uit mijn lood. Bij de eerste kennismaking vond hij het leuk om me binnen de minuut de kast op te jagen met de boodschap dat de subsidies voor theater dringend afgeschaft moeten worden. Hèhèhè, grijnsde hij dan. Wij zijn niet van dezelfde politieke overtuiging. Dat weet hij en dat hoeft ook niet. Maar hij is een heel goed redenaar. Ook al ben ik het af en toe grondig oneens met hem, ik heb toch bewondering voor de manier waarop hij het kan formuleren. En hij is altijd erg geïnteresseerd. Een dossiervreter hoor.”

Wie is Mieke Dobbels?

Privé

Geboren in Blankenberge op 22 februari 1978. Groeide op in Nieuwpoort, waar ze na een periode in Gent sinds zes jaar opnieuw woont met haar man Dimitri Dedecker en de kinderen Billie (9) en Epke (5).

Opleiding en loopbaan

Dramatische kunst aan het conservatorium in Gent. Actrice, vooral in theater, maar doet ook soms film en televisie. Toneelschrijfster, regisseur.

Vrije tijd

“Mijn werk. En lekker koken voor vrienden.”

En nu wordt hij burgemeester.

“Mijn dochter Billie is daar gi-gan-tisch trots op. Ik heb nog nooit iemand, behalve Jean-Marie zelf misschien, zo zenuwachtig gezien op een verkiezingsdag als onze dochter. Ze liep de hele tijd rond de tafel, tot ze de uitslag wist. Ik ben er echt van overtuigd dat hij een heel goede burgervader zal zijn. Hij heeft schone plannen voor Middelkerke.”

Billie werd veel te vroeg geboren na een zwangerschapsvergiftiging. Hoe gaat het nu met haar?

“Dat was heel heftig toen, maar het is goed gekomen. Billie is een heel sterke meid.”

Jullie zoontje, Epke, heeft autisme. Hoe zwaar is dat?

“Hij heeft autisme in een heel zware vorm en een mentale beperking. Dat is echt heftig. Epke bepaalt grotendeels ons leven momenteel. Hij gaat naar een speciale school in Brugge, een fantastische school. Maar het is heel zwaar. Hij heeft een mentale ontwikkeling van een kindje van drie terwijl hij er bijna zes is. Hij was tweeënhalf toen hij een hersenontsteking kreeg. Hij herstelde, maar tijdens de revalidatie werd ontdekt dat hij autisme had. De dokters weten niet wat de oorzaak en het gevolg is, maar het resultaat is er en wij moeten verder.”

Dat kan niet makkelijk zijn.

“Het zwaarste is dat we niet weten waar we aan toe zijn. Epke heeft nu de mentale ontwikkeling van een kindje van drie, maar we weten niet waar het naartoe gaat. Wordt hij 8, 15… of blijft hij drie? We kunnen dus niet toekomstgericht plannen maken. Omdat hij zo snel ontregeld is, hebben wij ons leven totaal anders moeten inrichten. Wij gaan nooit op reis, de dagen moeten altijd hetzelfde zijn… Als hij het moeilijk heeft, tiert hij dat horen en zien ons vergaan. Als we weggaan, is het altijd afwachten of hij een criese gaat krijgen. Wij staan altijd paraat om onmiddellijk weer te vertrekken, waar we ook zijn.”

Hoe combineer je de zorg voor Epke met je job?

“Ik stond eens op scène toen het thuis crisis was. Wat sta ik hier te doen, vroeg ik me af. Ik moet toch thuis zijn bij mijn kind, tonen dat ik hem graag zie en het niet erg vind. Dus nu doe ik bewust maar één project per jaar buitenshuis, gebundeld in een korte periode. En verder leg ik me toe op schrijven. Dat kan ik thuis. Acteren niet hé. Enfin, toch niet voor de kost.”

Gaat het moederschap bij jou voor op je werk?

“Dat is veel gezegd. Ik kan geen goede moeder zijn als ik niet gelukkig ben in wie ik ben. En mijn job is een groot deel van wie ik ben. Ik merk dat ik ook ongelukkig ben in tijden dat het te heftig is bij ons thuis en ik geen ruimte heb voor mijn werk. En als ik ongelukkig ben, ben ik geen goede moeder. Maar als het erop aankomt, zal ik natuurlijk voor mijn kinderen kiezen.”

Ik wil erkenning voor mijn werk, maar de herkenning hoeft niet

Hoe houden jullie de moed erin?

“We proberen te relativeren en klampen ons vast aan de mooie dingen. Sinds kort probeer ik daar wat over te schrijven, om mezelf tot een soort afstand en ander perspectief te dwingen (www.mikado.blog). Epke toont wel dat hij ons graag ziet. Hij is een enorme knuffelaar die ons liefde geeft als geen enkel ander kind. Iedereen kent hem en hij is heel ontwapenend. Daaraan proberen we ons op te trekken. En aan de vooruitgang die hij wel boekt, ook al is het heel traag.”

Zie je het altijd even goed zitten?

“Ik ben van nature heel optimistisch en positief. Als ik al eens mijn kop laat hangen, probeer ik dat te beperken in de tijd. Dat leerde ik van Els Vanlandschoot, de Nieuwpoortse schepen die in 2017 op 49-jarige leeftijd overleed aan MS. Zij was een ongelooflijke dame en een vriendin. Ik vroeg haar eens of zij nooit verdrietig was. ‘Jawel’, antwoordde ze, ‘maar dan ga ik in bad zitten en zeg tegen mezelf: Els, je mag nu een half uur blèten. Maar dan is het genoeg hé!’ Zij kon dat. En ik doe het nu ook soms. In onze badkamer plakte ik een tekst van Flip Kowlier in lettertjes: Wist je dat in bad zitten skrjim ne vorm van bespaering is?”

Als Mieke voor lange tijd op reis zou gaan…

Gewoon varen

“Uitvaren en helemaal weg zijn, dat is iets waar ik wel eens behoefte aan heb. (enthousiast) Wanneer mogen we vertrekken? Ik heb enkel de tijd nodig om iedereen te verwittigen die mee moet! Ik zou mijn hele familie meenemen, mijn gezin uiteraard, en een tiental vrienden die ik echt doodgraag zie. We zouden gewoon varen, nergens naartoe. Het is de weg en niet de bestemming. Dat probeer ik ook toe te passen op het leven. Maar het zou naar het noorden zijn, dat trok mij altijd al meer aan dan het zuiden. Fransje Grapperhaus mag sturen. Hij is de man van mijn beste vriendin, actrice Maaike Cafmeyer, en een fantastische kapitein. Als iedereen mee is, mag de reis gerust een jaar duren.”

Notitieboekje

“Mijn notitieboekje zou ik zeker meenemen. Ik moet kunnen schrijven en ik vind de handeling van het schrijven ook leuk. Ik werk wel met de laptop, maar ik schrijf liever. De bedachtzaamheid terwijl je schrijft, is iets anders dan met de laptop. En het schrappen of verplaatsen als je schrijft, vind ik anders dan copy-paste. Boeken zou ik ook meenemen, al jaren ligt er bij mij een hele stapel boeken te wachten. Ik kom er nooit toe om die te lezen, maar op de boot zal dat wel lukken.”

Nieuws

“Ik zou het nieuws zelf niet opzoeken, maar mijn echtgenoot is mijn privénieuwsanker. Hij is verslaafd aan actualiteit en zou me zeker op de hoogte houden. Wat ik wil weten? Nieuws over cultuur, politiek en ook lokaal nieuws, zeker.”

Nieuwpoort

“Ik zou Nieuwpoort missen. Het is een heel fijn stadje om te wonen. Het stadscentrum is instant gezellig, je ziet er altijd mensen die je kent. Maar tegelijk vind je er heel snel de alleenigheid van het strand, de duinen of het reservaat. Ook naar theater gaan zou ik erg missen. Dat doe ik heel graag. Naar De Grote Post in Oostende, eens de Vooruit in Gent. En ook op café gaan met de vrienden die dan niet mee zijn op het schip.”