Academie Dialect Bachtn De Kuupe uit Veurne werkt aan online woordenboek

Toen Walter Winnock in 2006 met een werkgroep startte van streekgenoten met een grote interesse voor het West-Vlaamse dialect, had hij nooit kunnen vermoeden dat het Dialectgenootschap Bachtn De Kuupe drie jaar later zo’n 500 leden zou tellen… Twee jaar geleden besloot hij de Academie op te richten, als deel van het Dialectgenootschap, en daar zijn extra medewerkers meer dan welkom!

“Het is natuurlijk geweldig als je ziet dat er zoveel positieve reacties komen op een initiatief dat je nauw aan het hart ligt” zegt Walter. “Maar met zo’n groot ledenaantal komt er heel wat administratie en organisatie bij kijken om al de activiteiten en de krantjes in goede banen te leiden. Op de lange duur deed ik bijna niets anders meer, en het was toch mijn bedoeling om vooral wetenschappelijk bezig te zijn, om een dialectwoordenboek samen te stellen. Daarom hebben we twee jaar geleden die opsplitsing gemaakt, en concentreer ik mij nu op het werk van de Academie. Daarbij werd ons een waardevolle bibliotheek geschonken, met de steun van notaris Hans Berquin, een rasechte Pannenaar die is uitgeweken naar het Brusselse, maar die zelf een aantal boeken over onze geschiedenis heeft gepubliceerd.”

We schrijven bijna nooit de letter ‘h’, want ‘h’ en ‘g’ zijn twee lastige letters in het West-Vlaams

“Met de Academie komen we elke week samen om aan ons dialectwoordenboek te werken, en we houden ons ook bezig met de uitbating en de opvolging van de bibliotheek. Als basis willen we zo’n 4000 woorden en spreuken opnemen. We starten met een online woordenboek met een 100-tal woorden van elke letter van het alfabet. Elk woord staat in het dialect, in een vernederlandste vorm en in het AN, met vermelding van het meervoud, een verkleinwoord en een voorbeeldzin. We hopen de website eind dit jaar of begin 2019 te lanceren. Het dialect van Bachtn de Kuupe strekt zich uit in het gebied tussen de IJzer, de Franse grens en de zee, met enkele nuances. Diksmuide behoort daar niet toe, maar Kaaskerke, Keiem en Pervijze dan weer wel. Ook het ‘Beverens’ zit in het woordenboek. Nieuwpoort ligt grotendeels binnen de ‘kuupe’, maar omdat het dialect sterk aanleunt bij het met visserstaal doorspekte Oostends, nemen we het er niet bij.”

Urenlang in de kroeg

“We werken samen met Roxanne Vandenberghe (UGent), die werkt aan een Woordenboek van de Vlaamse Dialecten. De UGent heeft ons gevraagd om een documentatiecentrum op te richten voor het dialect van Bachtn de Kuupe. Er bestaat trouwens een koepelorganisatie voor dialecten en oraal erfgoed: Variaties vzw. Deze vzw verenigt de lokale en regionale dialectverenigingen in Vlaanderen en Brussel. We organiseren ook cursussen en lezingen met specialisten, zoals over plaats- en familienamen, over fonologie enzovoort. We geven ‘cahiertjes’ uit met spreuken over een bepaald thema. Het is ook belangrijk dat we ‘veldwerk’ doen om het dialect, de taal van onze grootouders, niet verloren te laten gaan. Een van onze medewerkers, afkomstig uit Alveringem, maar uitgeweken naar ‘s Gravenwezel, levert daarbij schitterend werk. Hij is nu al in de 80, maar elke keer als hij naar zijn buitenverblijf komt, gaat hij uren in de kroeg zitten om te luisteren wat de stamgasten vertellen, en hij schrijft het op. Zo vullen we beetje bij beetje ons woordenboek aan, alles wordt gefilterd en vergeleken… We hebben ook een ‘schrijfwijzer’ zodat we een uniforme schrijfwijze hanteren. Zo schrijven we bijvoorbeeld bijna nooit de letter ‘h’, want ‘h’ en ‘g’ zijn twee lastige letters in het West-Vlaams. Daar wordt wel eens mee gelachen, en dan zeggen we: hoe schrijf je dat woord, met een ‘gh’ naar beneden of naar boven?”

Medewerkers gezocht

Om de Academie verder uit te bouwen, is alle hulp welkom. Wie bereid is zich enkele uurtjes per week te engageren bij het samenstellen van het online woordenboek, in de bibliotheek, bij het opstarten van het documentatiecentrum, bij het actueel houden van de website, door actief te zijn op social media enzovoort mag een seintje geven aan secretaris Walter Winnock via 0499 69 60 56 of walter.winnock@telenet.be.