13-jarige jongen uitgescholden op snowboardreis… omdat hij jood is

Kutjood. Dat woord kreeg de 13-jarige Jan Demasure uit Kuurne op de eerste dag van het snowboardkamp in Oostenrijk naar het hoofd geslingerd. Gewoon, omdat hij joods is en wat meer respect vroeg voor zijn geloof. Liraz Demasure, de moeder van Jan, wil niemand aanvallen, maar vraagt kinderen, jongeren én hun ouders om meer bewustzijn. “Die jongens worden niet met die woorden geboren. Ze horen dat ergens, thuis, op school, in de straat. Dát is het probleem.”

Zoals honderden andere Vlaamse kinderen en jongeren vertrok de 13-jarige Jan Demasure eind december op kamp naar de sneeuw. Een weekje snowboarden, met leeftijdsgenootjes, genieten van de vakantie, dat was het plan. Alleen liep dat net iets anders. “Jan vertrok op zaterdag 28 december. Vanuit Mechelen, omdat er bij de West-Vlaamse organisatie geen plaats meer was”, vertelt Liraz Demasure, zijn moeder. “Die kampen zijn altijd enorm populair. Vorige zomer was Jan ook met hen op kamp en kende hij een prachtvakantie. Hij was dan ook vol enthousiasme vertrokken.”

Op zondag, één dag later, sprak de tiener met zijn vader via WhatsApp. Dat het er mooi was en dat er veel sneeuw lag. Maar dat hij waarschijnlijk ook van kamer zou veranderen. Jan deelde in Oostenrijk de kamer met zeven andere jongens, allemaal 12-, 13- en 14-jarigen. “Zes onder hen pestten mij”, vertelt Jan zelf. “Ze noemden mij meermaals een kutjood.”

Ongerust

Het woord hakt er stevig in. Jan werd op 20 april 2006 geboren in Israël. Zijn mama is Israëli, zijn papa Belg. Hij en zijn mama zijn joods, zijn papa is christen. “Ze hadden er al eerder mee gescholden en spraken onrespectvol over joden”, zegt Jan. “Ik vroeg hen vriendelijk of ze dat niet meer wilden doen en zei dat ik zelf joods ben. Daarna zijn ze mij beginnen beledigen, uitschelden en pesten.”

“Ik woon ondertussen twaalf jaar in België en heb zelf gelukkig nog nooit zoiets meegemaakt”, pikt Liraz in. “Maar ik hoor het wel vaak van vriendinnen en hun kinderen. Overal in Europa gebeurt het. Ik ga niet zeggen dat het om antisemitisme gaat, absoluut niet. Maar die jongens – en met hen vele anderen – beseffen niet hoe erg die woorden zijn, hoe het is om daar mee om te gaan.”

Jan stapte met zijn verhaal naar de begeleiders, zijn ouders belden vanuit België met de verantwoordelijken. “Die mensen waren allemaal heel vriendelijk. Jan kreeg een andere kamer, die zes jongens kregen een straf”, aldus Liraz nog. “Maar je maakt je als ouder toch zorgen. Ik hoorde hem ook niet veel die week en op Instagram, waar hij normaal wel foto’s post van de reis, bleef het stil. Ik zei hem: ‘Jan, als het nodig is, wij komen hé. Wij sluiten onze bakkerij en wij rijden tot in Oostenrijk’. Hij zei dat we ons geen zorgen moesten maken. En dat hij oké was.”

Alleen bleef het niet bij woorden. De laatste dag voor de terugreis werd Jan door dezelfde zes jongens opnieuw aangepakt. Fysiek deze keer. “Ze gooiden zware ijzige sneeuwballen op me. Eén van hen greep me zelfs vast”, zegt Jan. “Zijn ze opnieuw begonnen omdat ze wisten dat er geen straf meer kon volgen? Ik weet het niet.” “Volgens mij is de boodschap bij hen niet echt aangekomen”, zucht Liraz.

Spreken met elkaar

“Weet je, mensen zijn bang van wat ze niet kennen, van wat anders is. En op zich hoeft dat geen probleem te zijn. Maar praat met elkaar. Jan heeft heel veel vrienden van Arabische of Marokkaanse afkomst, nooit is hun achtergrond of die van hun ouders of grootouders een probleem. Die kinderen hebben die woorden ergens gehoord. Of het nu thuis is, op straat, op school… Ergens pikken ze dat op. Niemand wordt geboren met die haat. Ik wil dit verhaal vertellen omdat iedereen van ons zich meer bewust moet zijn van de problematiek. Die woorden zijn echt niet onschuldig. Het is belangrijk dat ouders met hun kinderen over racisme en respect praten. Je hoeft niet bevriend te zijn met iedereen, maar je moet wel met iedereen respectvol kunnen omgaan.”

Jan knikt. “Of je 13 bent of pakken ouder, op elke leeftijd is het moeilijk om ermee om te gaan. Wat ik vind van mensen die zo tegen me praten? Tja… Ik vind dat stom. Een beetje zielig eigenlijk. Gewoon mensen uitschelden om hun geloof of hun huidskleur… Je kent hen niet. Misschien zouden jullie hele goede vrienden kunnen zijn. Er gaan altijd mensen zijn met wie je het niet goed kan vinden. Maar dan nog hoef je elkaar niet kapot te schelden, toch?”

Terug naar Oostenrijk

Ondanks de pesterijen liet Jan zijn snowboardvakantie niet verbrodden. Hij maakte er tal van vrienden, genoot van de gezonde berglucht en zit vol blauwe plekken van het vallen op de piste. “Misschien gaan we later nog eens terug. En komende zomer wil ik gewoon weer op kamp. Die reizen zijn bedoeld om mensen met uiteenlopende achtergronden samen te brengen. Dit kamp was ook mooi. Behalve die jongens. (glimlacht)“