West-Vlaanderen blijft ook na 14/10 een oranje provincie

West-Vlaanderen blijft ook na 14/10 een oranje provincie. De nationale trend met goede resultaten voor Groen en Vlaams Belang en zware klappen voor SP.A, is ook bij ons duidelijk. “Persoonlijk vind ik het resultaat van N-VA opvallend. Dat die partij zulke klappen zou krijgen, had ik niet verwacht”, zegt Herwig Reynaert, professor lokale politiek aan de Ugent.

Op deze kaart brengen we per gemeente de lijsten in kaart die de meeste stemmen haalden in de gemeente of in de stad. Op de kaart op deze pagina hieronder brengen we coalities in beeld. Grijs staat voor een lokale partij, oranje voor CD&V, rood voor SP.A, geel voor N-VA en blauw voor Open VLD.

Het tricolore kransje geeft aan welke lijst de burgemeester levert.

Als we de twee kaarten vergelijken, is duidelijk te zien dat de lijsten die de meeste stemmen haalden niet per se ook in de bestuursmeerderheid onderdak vinden.

West-Vlaanderen blijft een op en top CD&V-provincie. In 14 van de 64 West-Vlaamse gemeenten haalt de partij zelfs een absolute meerderheid. Op de oranje provinciekaart toch ook opvallend veel grijze vlakken. Lijsten die niet onder een nationaal partijnummer opkwamen, scoren opvallend goed. In 26 van de 63 West-Vlaamse gemeenten – in Zuienkerke waren er geen gemeenteraadsverkiezingen – wint zo’n lokale lijst de verkiezingen. “Al is dat verhaal natuurlijk heel relatief”, vindt Herwig Reynaert, professor lokale politiek. “Het gaat niet altijd om zuivere burgerbewegingen. Als je in Oostende kijkt naar de Stadslijst van Johan Vande Lanotte, dan zie je zelfs dat de verruimingsfiguren niet altijd verkozen geraken. Elke kiezer weet dat hij de facto op een SP.A-lijst stemt. Hetzelfde verhaal in Kortrijk. Of je het nu team burgemeester noemt, of Open VLD, met een nationaal boegbeeld als Vincent Van Quickenborne als lijsttrekker twijfelt toch niemand aan de politieke kleur? Lokaal proberen partijen te verruimen om kandidaten op de lijst te krijgen die minder graag kleur bekennen, maar het gaat dan niet om echte burgerbewegingen. Het hanteren van een lokale naam is geen recent fenomeen. Herman De Croo deed het in Brakel jaren geleden al op die manier. Terwijl ik er zeker van ben dat iedereen hem ziet als oer-liberaal.”

Open VLD doet het in tegenstelling tot de vorige verkiezingen heel goed. De partij levert met Emmily Talpe de burgemeester in Ieper en maakt ook in Brugge opnieuw deel uit van de coalitie. Francesco Vanderjeugd is almachtig in Staden en haalt zelfs een absolute meerderheid.

N-VA krijgt klappen

Bart De Wever mag dan in Antwerpen wel triomferen met N-VA, in West-Vlaanderen doet zijn partij het opvallend slecht. “Er zijn natuurlijk uitzonderingen zoals Izegem, waar Bert Maertens het bijzonder goed doet, zelfs zonder boegbeeld Geert Bourgeois. Maar over het algemeen kreeg het nationale N-VA-verhaal over veiligheid en migratie in West-Vlaanderen geen voet aan de grond. In Brugge is het resultaat van de lijst van Pol Van Den Driessche zelfs opvallend teleurstellend. N-VA heeft onderschat dat in West-Vlaanderen nog altijd opvallend lokaal gekozen wordt. Zeker als het om lokale verkiezingen gaat, dan geven bij de kiezers de lokale thema’s de doorslag. De verkiezingsthema’s proberen nationaliseren, heeft averechts gewerkt. N-VA zal zich moeten bezinnen met het oog op de verkiezingen van 2019. Relatief gezien verliest N-VA in West-Vlaanderen zelfs nog meer dan S.PA. De partij gaat achteruit in Kortrijk, Oostende, Roeselare, Brugge…”

“N-VA heeft onderschat dat in West-Vlaanderen toch nog altijd opvallend lokaal gekozen wordt”

Maar de socialisten moeten in West-Vlaanderen toch flink wat klappen incasseren. “Je zie dat onze provincie de nationale trend volgt”, aldus Herwig Reynaert. “Wat de ene wint, verliest de andere. Net zoals Vlaams Belang en N-VA communicerende vaten zijn aan rechterzijde, zijn SP.A en Groen dat aan linkerzijde. Groen komt weer in heel wat gemeenteraden en versterkt zich, vaak ten koste van SP.A. Ik denk niet dat het verstandig is om nu het voorzitterschap van John Crombez ter discussie te stellen. De tijd tot de volgende verkiezingen in 2019 is veel te kort om die te besteden aan interne strubbelingen. SP.A moet met een politiek verhaal naar buiten komen.”

SP.A verliest aan Groen, N-VA aan Vlaams Belang. Betekent dat dat de polarisering in onze provincie groter wordt? “Zo cru zou ik het niet stellen. Ik denk dat N-VA de beloftes van de vorige verkiezingen niet helemaal heeft kunnen waarmaken. Waarschijnlijk zijn veel Vlaams Belang-stemmers, na een tussenstap bij N-VA, weer naar Vlaams Belang overgestapt.”