Van burgervader naar beleidsmaker

Het burgemeestersambt is een uitdagende en veeleisende functie. Dat blijkt uit onze enquête bij 63 West-Vlaamse burgemeesters. Een ‘job’ ook die door de jaren heen steeds moeilijker is geworden. “We zien meer en meer een evolutie van de burgervader of -moeder naar de beleidsmaker. Al heeft een ideale burgemeester natuurlijk een beetje van beide”, vindt prof Herwig Reynaert uit Torhout, gespecialiseerd in lokale politiek.

“De lokale dossiers worden steeds technischer. Om burgemeester te kunnen zijn moet je toch enig intellectueel niveau hebben”, zegt professor Lokale Politiek Herwig Reynaert aan de Universiteit Gent. “Dat hoeft zich niet altijd te vertalen in een diploma, maar in de realiteit zien we dat dit wel zo is.” Van de 63 bevraagde burgemeesters zijn er 48 die een diploma hoger onderwijs hebben; meer dan de helft heeft zelfs een masterdiploma of meer.”

“Als we naar de invulling van het burgemeestersambt kijken, zien we ook dat steeds minder burgemeesters hun functie cumuleren met een andere job, tenzij misschien een in de politiek. Dat hangt natuurlijk nauw samen met de grootte van de gemeente, maar het wordt duidelijk moeilijker om aan politiek te doen tussen ‘de soep en de patatten’. Er wordt bovenlokaal vergaderd, er zijn meer regels en procedures…”

“Burgemeesters zijn ook vaker strategische leiders, die op lange termijn denken”, vindt professor Reynaert. “Denk maar aan het project Oostkamp 2030 dat oud-burgemeester Luc Vanparys en burgemeester Jan Dekeyser in hun gemeente hebben gelanceerd. Of aan de toekomstvisie in Kortrijk die eerst Stefaan De Clerck en nu Vincent Van Quickenborne proberen uit te tekenen. In Roeselare probeerde Luc Martens projecten uit te werken om zijn stad klaar te maken voor de toekomst. Meer en meer denken politici verder dan de waan van de dag.”

“Ik zie een evolutie van burgervader of -moeder naar beleidsmaker”, vertelt Herwig Reynaert. “De reproductieve leiders, die gewoon de boel op orde houden, zie je amper nog. De lat ligt vandaag hoger. De kwaliteit en de organisatie van het ambtenarenapparaat zijn ook in die zin geëvolueerd. Het gemeentepersoneel is niet langer alleen de uitvoerder van de beslissingen van het bestuur. Het denkt mee en geeft ideeën.”

“Natuurlijk kan je als burgemeester niet alleen als visionair achter je bureau projecten zitten uitdenken. Essentieel is dat de burgemeester als beleidsmaker ook zijn rol als burgervader of -moeder niet uit het oog verliest. Want de grote stemmenkanonnen zijn vaak diegenen die zich dikwijls tussen hun inwoners begeven. Denk maar aan Annick Vermeulen in Zedelgem of Norbert De Cuyper vroeger in Torhout. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheidspolitiek bij lokale evenementen, verenigingen en organisaties stillaan achteruitgaat net omdat burgemeesters beleid moeten voeren. Maar de bereikbaarheid en luisterbereidheid blijven cruciaal om de kiezers achter zich te krijgen. Niet alleen live, maar ook online: op Twitter en Facebook zijn burgemeesters 24 op 24 bereikbaar.”