Een derde van alle West-Vlamingen ging niet stemmen: “Verrassend, zeker omdat het om lokale verkiezingen gaat”

Voor het eerst was er geen opkomstplicht meer, bij de gemeenteraadsverkiezingen. En dat vertaalde zich meteen in veel minder stemmende burgers. © Frank Meurisse
Philippe Verhaest

In de 62 West-Vlaamse gemeenten trok gemiddeld 32,3 procent van alle stemgerechtigde inwoners niet naar de stembus. Menen is de slechtste leerling van de klas, Mesen dan weer de beste. “Dit verrast me”, zegt UGent-politicoloog Herwig Reynaert.

Voor het eerst was in Vlaanderen de opkomstplicht afgeschaft en werden we allemaal uitgenodigd om ons stemrecht te gebruiken. Maar dat gebeurde vooral niet massaal. Gemiddeld bleven per gemeente 32,3 procent inwoners weg uit de stemlokalen en lieten ze hun politieke voorkeur niet spreken.

In Menen bleef liefst 44 procent van alle stemgerechtigde inwoners thuis, maar ook in Poperinge (43,5 procent), De Panne (42,8 procent) en Blankenberge (42,6 procent) lieten de gemeenteraadsverkiezingen heel wat inwoners Siberisch koud.

In Menen bleef liefst 44 procent van alle stemgerechtigde inwoners thuis, in Mesen ‘slechts’ 19,3 procent

In de grotere steden spannen Oostende en Brugge de kroon. Daar opteerden 39,4 procent meerderjarige inwoners ervoor om niet te gaan stemmen.

Roeselare zag 37,3 procent stemmers niet opdagen, gevolgd door Ieper (36,7 procent) en Kortrijk (36,3 procent). De meest enthousiaste stemmers zijn dan weer te vinden in Mesen. Het West-Vlaamse stadje heeft 712 ingeschreven kiezers, daarvan maakten er 582 hun keuze. Zo bleef er ‘amper’ 19,3 procent thuis. In Beernem bleef 21,8 procent weg uit de stemlokalen, beste derde is Houthulst. Daar daagde 22,8 procent van de kiezers niet op. (lees verder onder de kaart)

De lage opkomst zorgt voor de nodige verbazing bij Herwig Reynaert, politicoloog aan de UGent. “Zeker omdat het over de lokale verkiezingen gaat”, zegt hij. “Ik had echt gedacht dat de cijfers hoger zouden liggen. Dit is het nabije bestuur, mensen kunnen stemmen voor hun eigen stad en gemeente. Ze kennen veel mensen die op die lijsten staan.”

“Normaal zie je de opkomst geleidelijk en doorheen de jaren zakken. Nu neemt dit meteen een heel grote duik” - politcoloog Herwig Reynaert

Vlaanderen is niet de enige regio in Europa waar de opkomstplicht is afgeschaft. In andere regio’s is stemrecht eerder de regel. Maar buitenlandse ervaring leert dat een afschaffing van de opkomstplicht zelden zo snel impact heeft.

Grote duik

“In juni zijn we nog gaan stemmen met opkomstplicht”, zegt Reynaert. “Het zou kunnen dat een aantal mensen dacht dat ze nog steeds moesten gaan stemmen. Meestal zie je de eerste keer wanneer je van opkomstplicht naar stemrecht gaat, dat het aantal mensen die stemmen, zakt. Maar normaal is dit toch iets dat geleidelijk en doorheen de jaren zakt. En niet meteen een heel grote duik neemt.”

Lees meer over: