Terwijl de federale regering bekijkt waar ze kan snoeien om de begroting op orde te krijgen, blijkt diezelfde overheid nogal morsig met belastinggeld. Dat blijkt uit cijfers van Brugs Kamerlid Franky Demon (CD&V) over de leegstand in overheidsgebouwen. “Meer dan 380.000 vierkante meter vloeroppervlakte staat geheel of gedeeltelijk leeg. Men blijft miljoenen belastinggeld verliezen aan gebouwen die stof staan te vergaren”, klaagt hij aan.
Het probleem is niet nieuw. Vorig jaar al kaartte Demon de kafkaïaanse toestand rond het Brugse Financiecentrum aan. Voor dat gebouw, dat al sinds 2017 grotendeels leegstaat nadat de diensten verhuisden naar het Kamgebouw aan het station, betaalde de overheid toen ruim 2,4 miljoen euro huur. Per jaar. Recent vroeg Demon aan bevoegd minister Vanessa Matz (Les Engagés) de meest actuele cijfers op en opnieuw struikelt het Brugse Kamerlid over de manier waarop de overheid met belastinggeld omgaat.
“In heel België staat er momenteel meer dan 380.000 vierkante meter vloeroppervlakte volledig of gedeeltelijk leeg. Dat komt overeen met een leegstandspercentage van ruim vijf procent van het totale overheidspatrimonium. Ik vind dat zorgelijk. In tijden van begrotingscrisis blijft de federale overheid miljoenen euro’s verliezen aan gebouwen die grotendeels stof staan te vergaren. Dat is geld van de belastingbetaler dat letterlijk niets opbrengt”, zegt Demon.
Goede huisvader
Ook in onze provincie zijn er schrijnende voorbeelden van hoe Vadertje Staat niet meteen als een goede huisvader zijn patrimonium beheert. Maar liefst elf gebouwen in eigen beheer, bij de Regie der Gebouwen, kampen met leegstand. Acht daarvan staan volgens de documenten van minister Matz zelfs helemaal leeg: van het vredegerecht in Tielt, over het gesloten asielcentrum in Jabbeke tot het zeestation van de voormalige Regie der Maritiem Transport in Oostende. Helemaal pijnlijk wordt het wanneer blijkt dat zowel een woning (in Brugge) als een appartement (in Oostende) van Housing First blijkt leeg te staan.
Housing First is een sociaal project waarbij mensen die langdurig dakloos zijn eerst een woning krijgen alvorens de rest van hun problemen aan te pakken. Ook pijnlijk: in het penitentiair landbouwcentrum in Ruiselede staat eveneens een woning leeg. En dat in tijden dat zelfs gevangenisdirecteurs staken omdat de overbezetting van de gevangenissen de spuigaten uitloopt.
3,5 voetbalvelden
Maar niet alleen in gebouwen in eigen beheer tiert de leegstand welig. Ook in gebouwen die de federale overheid huurt, waart het leegstandspook. Ook in het hierboven genoemde Kamgebouw in Brugge zelfs. Daar staat volgens minister Matz 2.460 vierkante meter kantoorruimte – of zo’n zestien procent van het volledige gebouw – gewoon leeg. In het Financiecentrum in Kortrijk is dat zelfs één vierde van het gebouw.
“In tijden van begrotingscrisis blijft men belastinggeld verliezen aan gebouwen die stof staan te vergaren”
In totaal huurt de federale overheid zes gebouwen in onze provincie waar het leegstandspercentage varieert tussen de 2 en de 71 procent. De totale oppervlakte aan leegstaande ruimte in zowel gehuurde gebouwen als gebouwen in eigen beheer klokt in onze provincie af op 25.742 vierkante meter. Om u een idee te geven: dat is drie en een half voetbalveld.
Kosten onbekend
Hoeveel dat de schatkist jaarlijks kost, is onbekend. “Gezien de veelheid aan factoren die de huurwaarde van een volledig of gedeeltelijk leegstaand pand beïnvloeden en die sterk kunnen afwijken per pand, is het niet mogelijk om de totale huurwaarde van deze panden te berekenen”, zegt minister Matz. Onbegrijpelijk, vindt Brugs Kamerlid Franky Demon.
“Ik vind dit best opmerkelijk, want in het verleden kon men wel achterhalen hoeveel huur betaald werd. Dat is maar normaal ook. Iedere eigenaar, elk bedrijf en elke gemeente weet toch perfect hoeveel huur er betaald wordt en welke ruimtes er leegstaan. Dat de minister dat niet kan – of wil – meedelen voor de federale gebouwen, zegt alles over het huidige beleid”, klinkt het.
Minister Matz reageert: “Proberen leegstand tot minimum te beperken”
Minister Vanessa Matz (Les Engagés), bevoegd voor het beheer van overheidsgebouwen, erkent de problematiek en probeert die in kaart te brengen. “Begin deze maand is een uniek kadaster gelanceerd dat een overzicht geeft van alle gebouwen die voor de federale overheid beheerd worden door de Regie der Gebouwen. Zo willen we alle gegevens centraliseren zodat we strategisch de meest voordelige beslissingen kunnen nemen: welk huurcontracten kunnen we herzien, waar zijn dringend investeringen nodig en welke gebouwen zijn nutteloos geworden en kunnen dus beter verkocht worden?”, klinkt het.
De minister wijst er bovendien op dat er diverse redenen kunnen zijn voor leegstand. Gebouwen waaraan gewerkt wordt, staan evident leeg. Andere gebouwen worden voor negentig procent gebruikt door diverse diensten, waarbij de resterende ruimte te krap is om er nog een andere dienst in onder te brengen. “Sowieso proberen we de leegstand tot een minimum te beperken. Het doel is dat ongebruikte gebouwen zo snel mogelijk een nieuwe bestemming krijgen of verkocht worden”, aldus Matz.
