Neen, tot een linkse blokvorming zal het niet gauw komen in Vlaanderen. Dat blijkt uit dit geanimeerde gesprek tussen twee boegbeelden: Melissa Depraetere (31), de Harelbeekse leading lady van Vooruit, en Wouter De Vriendt (46), het Oostendse kopstuk van Groen. Te noteren: de twee zeggen neen tegen een coalitie met PVDA.
N-VA-voorzitter Bart De Wever schreeuwt het al langer van de daken dat hij een centrumrechts blok wil vormen met CD&V en Open VLD. Het is zijn analyse dat er te veel partijen zijn in dit land om goed beleid te voeren. Hoe kijken de linkse partijen naar dit debat? Wij zetten daarom twee West-Vlaamse kopstukken van Vooruit en Groen aan tafel. Het is trouwens de eerste keer dat Melissa Depraetere en Wouter De Vriendt een kop koffie drinken onder vier (of beter: zes) ogen.
Laten we met de deur in huis vallen: vindt ook links dat het tijd is voor blokvorming?
Depraetere: “Neen, en ik vind ook niet dat er te veel partijen zijn. Het probleem is veeleer dat partijen niet doen wat ze beloven. Maar is het toeval dat Bart De Wever zijn oproep doet op een moment dat zijn partij niet goed scoort? Neen. Het zijn vaak de losers die een blok willen vormen, toch? Ze zoeken elkaar op uit overlevingsdrang. Ik vind dat geen goede motivatie.”
De Vriendt: “Ik ga akkoord dat we geen blokvorming nodig hebben. Groen en Vooruit zijn partijen met een eigen en uniek profiel die nodig zijn in het politieke landschap. Trouwens: die herverkaveling is in feite een beweging naar rechts: CD&V en Open VLD die lonken naar N-VA. De kinderopvang en het onderwijs zullen daar niet beter van worden.”
Wat vindt u dan van het experiment in Nederland, waar de socialisten en de groenen straks samen naar de kiezer gaan?
De Vriendt: “Dat is een mooi en verfrissend project. Wat natuurlijk helpt, is dat zij een sterk uithangbord hebben waar beide partijen achter staan, namelijk Frans Timmermans (voormalig eurocommissaris, red).”
Depraetere: “Maar bewijst dat niet wat ik zeg? Ik ben ook fan van Timmermans, maar dat zijn twee partijen die het moeilijk hebben. Dat is de reden waarom ze één blok willen vormen. Ik hoop dat ze elkaar kunnen versterken, maar als ze echt zo graag willen samenwerken, dan hadden ze dat veel eerder kunnen doen.”
De Vriendt: “Ik denk wel dat zij meer op elkaar gelijken dan Vooruit en Groen. Dus in die zin begrijp ik het wel. In Nederland zijn er ook meer partijen dan in Vlaanderen. Daar kan blokvorming wél een antwoord zijn op de versnippering.”
“Dat wij nog nooit onder vier ogen een koffie hebben gedronken, zegt veel over onze relatie” – Wouter De Vriendt
Depraetere: “Als ik terug mag naar ons land: wij moeten vertrekken vanuit de sterkte van onze eigen partij en vervolgens samenwerken op de thema’s waar we elkaar vinden. Ik vind ook dat we dat goed doen. We hebben toch samen gezorgd voor de bescherming van de koopkracht?”
De Vriendt: “Jawel, en voor de oprichting van de onderzoekscommissie over seksueel misbruik in de kerk. (denkt na) Maar toch: het feit dat wij nog nooit onder vier ogen een koffie hebben gedronken, illustreert wellicht dat onze relatie niet ideaal is. Ik voel soms animositeit op de lijn en ik betreur dat wel. Ja, wij zijn concurrenten, maar we delen meer dan we verschillen. We zouden elkaar wat vaker moeten versterken.”
Wat is het grootste verschil tussen Vooruit en Groen?
Depraetere: “Begin jij maar!” (lacht)
De Vriendt: “Dat zal de zorg voor het leefmilieu zijn, denk ik. Een eerlijk klimaatbeleid, waarbij we strijden tegen de klimaatopwarming zonder iemand achter te laten, is altijd onze eerste focus. Ik voel dat minder bij Vooruit.”
Depraetere: “Toch wel, maar wij benaderen het anders. Wij kijken meer naar de gewone man, dat is het grootste verschil. Zie de verlaging van de btw op energie: wij vonden dat een cruciale maatregel, terwijl Groen het daar moeilijk mee had. Jullie vreesden dat daardoor de mensen meer energie zouden verbruiken.”
De Vriendt: “Wij hebben dat wel mee goedgekeurd, hoor. Voor ons is de focus op de meest kwetsbaren altijd belangrijk. Maar je moet ook beseffen dat een algemene btw-verlaging een cadeau is voor iedereen, ook voor de rijken met een zwembad. Vandaar onze aarzeling.”
Als dit het grootste verschil is, vormen jullie dan toch niet beter één blok?
Depraetere: “Ik vind dat geen klein verschil, hoor. We zien dat in veel dossiers, dat Groen te weinig opkomt voor de gewone man.”
De Vriendt: “Eerlijk blijven, hé. Als wij iets voorstellen, kijken we altijd naar de sociale gevolgen. Het sociaal energietarief is één voorbeeld. Maar ik wou nog een tweede groot verschil noemen: de personencultus rond voorzitter Conner Rousseau. Dat is een vorm van leiderschap die onze leden niet zouden pikken.”
Depraetere: “Jullie zijn dan misschien de kampioen van de basisdemocratie, maar het gevolg is wel dat drie leden en een paardenkop elke beslissing kunnen blokkeren. Wij werken inderdaad op een andere manier. Wij discussiëren ook veel, maar vooral binnen het partijbureau, en minder met alle leden zoals Groen doet.”
Meneer De Vriendt, zou Groen geen nood hebben aan een voorzitter zoals Rousseau die de partij nieuw leven in blaast?
De Vriendt: “Neen, want wij geloven niet in autoritair leiderschap. Wij geloven in leiderschap zoals Petra De Sutter het belichaamt. We gaan dat niet verloochenen.”
Depraetere: “Het is wel dankzij Conner dat links groter aan het worden is. En je kan zeggen wat je wil, maar hij haalt wel binnen wat hij belooft: de btw-verlaging op energie, de verhoging van de minimumpensioenen, enzovoort.”
“Het is ook voor mij frustrerend dat het al maanden over het privéleven van de voorzitter gaat” – Melissa Depraetere
De Vriendt: “Gelukkig bewijzen Petra en Tinne (Van der Straeten, red) dat je ook op een andere manier je stempel kan drukken. Zij realiseren de verdrievoudiging van windenergie op zee, maar dan zonder die personencultus.”
Depraetere: (zucht) “Het is vooral de media die deze cultus creëren. Echt waar: het is ook voor mij frustrerend, hoor, dat het al maanden over het privéleven van de voorzitter gaat. Ik word hier niet vrolijk van. De regering werkt volop aan de begroting voor volgend jaar. De premier doet dinsdag zijn ‘state of the union’. Er staan belangrijke dingen op het spel, zoals een bijdrage van de grootbanken. Wij werken daar al weken keihard aan. Ik wou dat het dáárover kon gaan in de kranten.”
U wijst de media met de vinger, maar is het niet pijnlijk dat uw partij meer ophef maakt over de rechten van uw voorzitter dan over pakweg de rechten van mensen die geen opvang krijgen?
Depraetere: (fel) “Dat is een kromme vergelijking, komaan. Wij zijn voortdurend mee aan het zoeken naar oplossingen voor de opvangcrisis. De groene ministers zullen dat bevestigen. Maar we doen dat achter de schermen, en niet op de voorpagina’s van de kranten.”
De Vriendt: “In deze crisis is publieke druk nochtans noodzakelijk. Ik ga niet wegsteken dat wij binnen de regering soms het gevoel hebben dat we alleen staan in deze. Ik denk nochtans dat wij hetzelfde basiskader delen over migratie. Wie vlucht voor oorlog, beschermen we. Wie geen recht heeft op asiel, moet terug.”
Laten we eens naar de regering kijken. Volgens de laatste peilingen halen de V-partijen (N-VA en Vlaams Belang) bijna de helft van de stemmen. Wil dat zeggen dat Vivaldi mislukt is?
De Vriendt: “Neen, ik doe daar niet aan mee. Vivaldi heeft dit land door zware stormen geloodst. We hebben ervoor gekozen om onze portefeuille open te trekken om mensen en bedrijven te beschermen, ook als dat een gat in de begroting slaat. Ik blijf volledig achter deze keuze staan. Wat ik wel betreur, is dat we niet geslaagd zijn in onze belofte om op een andere manier aan politiek te doen. Maar hier moet je durven zeggen dat het vooral de MR van Georges-Louis Bouchez is die de regering het leven zuur maakt.”
Is uw analyse dan toch dat er te veel partijen nodig zijn om goed te besturen?
De Vriendt: “Daar gaat het niet over. Kijk hoe vierkant de Amerikaanse democratie draait en daar zijn er maar twee partijen. Het gaat over het deloyale gedrag van Bouchez en sorry, maar ook over de premier die niet genoeg ingrijpt.”
Depraetere: “Is Vivaldi mislukt? Néén, zeker niet. Er is geen enkel land ter wereld dat de koopkracht zo goed beschermd heeft. Je kan dus perfect besturen met veel partijen. Dat hebben we op verschillende domeinen bewezen. Maar inderdaad: waar het niet lukte, was het vooral te wijten aan één partij die slechte wil toonde.”
Hoe verklaart u het succes van Vlaams Belang?
Depraetere: “Dat is vooral frustratie. Dat leidt in Vlaanderen tot extreemrechts en in Wallonië tot extreemlinks. En weet je vanwaar die frustratie dikwijls komt? Van de loze beloften die partijen doen. Ze beloven de hemel, maar ze kunnen het niet waarmaken. Wij doen bewust weinig beloftes, maar we realiseren ze wel. Dat is waarom wij stijgen in de peilingen: de kiezer waardeert dat.”
De Vriendt: “Het succes van VB heeft volgens mij vooral te maken met de snelheid waarmee onze samenleving verandert. Dat gaat over wijken die veranderen en verkleuren, over asiel en migratie. Veel mensen maken zich daar zorgen over – en ik begrijp dat. We mogen daar niet van wegkijken. Helaas zijn er ook partijen die daarover leugens vertellen en de mensen bang maken. Vooruit en Groen zouden zogezegd de deur wagenwijd willen opzetten voor alle vluchtelingen. Komaan: dat is klinkklare onzin. Daartegen moeten wij opboksen.”
Depraetere: “Hoe kan je een antwoord bieden op een verhaal dat werkelijk op niets slaat? Dat is niet eenvoudig. VB belooft dingen die ze nooit zal kunnen waarmaken. Kijk naar Italië, waar extreemrechts aan de macht is: ze maken niets waar van hun dure beloftes over asiel en migratie. Of kijk naar het extreemrechtse Hongarije: er is geen land in Europa waar de lonen zo traag stijgen.”
De Vriendt: “VB vormt een gevaar voor de mensenrechten, voor onze democratie en ook voor het voortbestaan van ons land. Dat baart mij grote zorgen. Wat als N-VA en VB straks een meerderheid behalen? Dan staat de toekomst van België op het spel. Is dat wat de Vlaming wil, een splitsing van het land? Neen, toch? Maar ik kijk ook met veel verbazing naar de toenemende vrijage tussen Vooruit en N-VA. Soms lijkt het alsof het voorakkoord al getekend is.”
Depraetere: (zucht) “Wat een onzin. Het enige wat we zeggen, is dat we N-VA niet uitsluiten. Ik zou graag met u verder besturen, Wouter. Wij gelijken meer op Groen dan op N-VA. Maar als jullie zes procent behalen, dan hebben we geen meerderheid, hé.”
De Vriendt: “Ooit komt die dag, Melissa. En dan gaan we opnieuw een koffie drinken.” (lacht)
Intussen zou de PVDA tien procent behalen in Vlaanderen. Ziet u daarmee een coalitie mogelijk?
Depraetere: “Ik wil twee dingen zeggen. Eén: wij vinden elkaar vaak in de thema’s die we naar voren schuiven. Maar twee: als het gaat over oplossingen, dan zwijgen zij. Lokaal werken wij op twee plekken samen: in Zelzate en Borgerhout. Dat verloopt niet altijd gemakkelijk. Kunnen we deze samenwerking doortrekken naar het nationale niveau? (even stil) Dat wordt heel moeilijk.”
Maar u sluit het niet uit?
Depraetere: “Jawel, ik sluit het wel uit, schrijf dat maar op. Een coalitie met de PVDA is onmogelijk, want zij willen geen oplossingen.”
De Vriendt: “Ik ben het eens. Zij doen aan politiek om af te breken, niet om op te bouwen. De partij loopt bovendien aan het handje van dubieuze landen zoals China en Rusland. Dat maakt hen fundamenteel onbetrouwbaar als het over mensenrechten en buitenlandse politiek gaat. Dus ik zeg ook: wij kunnen met hen geen coalitie vormen.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
