De kabinetschef van minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) gaf maandagavond een betalende lezing op de campus van SBM in de Spoorwegstraat in Brugge over de fiscale hervormingsplannen van de federale regering, vervat in de onlangs goedgekeurde programmawet. Alleen is die wet nog niet in het parlement ingediend. De oppositie spreekt van een deontologische fout, Jambon zelf zegt niet op de hoogte te zijn geweest.
Een gastcollege met Wesley De Visscher, de kabinetschef van minister van Financiën Jan Jambon en medeonderhandelaar van de arizonaregering, die “veel verder gaat dan cijfers of teksten”, “een blik in de coulissen van de fiscale hervorming biedt” en “geen analyse op afstand, maar een scherpzinnige reflectie uit eerste hand, rechtstreeks vanuit de federale regering”. Zo prijst de Brugse organisator van bedrijfslezingen SBM het evenement van maandagavond aan op zijn website. Kostprijs voor deelnemers: 160 euro, exclusief btw.
Het onderwerp was de programmawet die de regering-De Wever onlangs goedkeurde. Die wet bevat een eerste reeks hervormingen zoals de beperking van de werkloosheid in de tijd, maar ook fiscale herzieningen. Denk aan bijsturingen in de belasting op bedrijfswagens of het fiscaal voordeel op een tweede woning.
Wet nog niet ingediend
Alleen is die wet nog niet in het parlement ingediend, dat volgens de geplogendheden eerst geïnformeerd moet worden. “Deontologisch zo fout als maar kan”, vindt Groen-Kamerlid Meyrem Almaci, die de situatie dinsdag aankaartte in de Kamercommissie Financiën.
Almaci eist tekst en uitleg van minister Jambon en kreeg bijval van oppositie-collega’s Lode Vereeck (Vlaams Belang), Alexia Bertrand (Open VLD) en Sofie Merckx (PVDA). De lezing bij SBM is ook geen alleenstaand geval, onthulde de Open VLD-fractie nadien. Een week geleden was De Visscher spreker op een evenement van het InHouse Tax Forum, een informeel netwerk van belastingexperten, over het toekomstige R&D-beleid van de federale regering.
Niet op de hoogte
Jambon zelf reageerde aanvankelijk kort op de onthullingen: hij was niet op de hoogte van de lezing van maandagavond en vraagt na wat er in Brugge precies gezegd is. “Ik vermoed niet dat mijn kabinetschef betaald is, maar dat de mensen inkom moesten betalen om ernaartoe te komen. Ik heb zelf ook al een gastcollege gegeven in Leuven over de pensioenen, dat was openbaar, daar is niets verkeerd mee, denk ik.”
Eerder voorval
In 2018 kwam een adviseur van toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) in opspraak omdat hij optrad als gastspreker bij Practicali, een bureau dat cursussen verzorgt rond fiscaliteit. Het kabinet-Van Overtveldt ontkende toen dat Practicali werd bevoordeeld, en verzekerde dat kabinetsmedewerkers die een lezing willen geven daar altijd toestemming voor moeten vragen. De adviseur in kwestie trad nadien niet langer op als gastspreker bij Practicali.
De kabinetschef zakte dinsdagmiddag af naar de Kamercommissie Financiën voor tekst en uitleg. De Visscher begon door uit te leggen dat hij tot voor kort aan de slag was als docent, onder meer bij opleidingscentrum Syntra, en de lezing van maandagavond eigenlijk als slotles diende. Er waren 51 deelnemers, zei hij, van wie er 6 hebben betaald. De anderen waren cursisten die zijn eerdere lessen hadden bijgewoond.
Anekdotiek
De Visscher deelde bovendien “op wat anekdotiek over de vouwbedjes tijdens de regeringsonderhandelingen in de Koninlijke Militaire School na” niets dat niet al eerder in het parlement werd verteld, benadrukte hij. Ook gaf hij geen fiscaal advies of praktische tips om – bijvoorbeeld – de aankomende meerwaardebelasting te ontwijken, verzekerde hij. Om dat te staven deelde het kabinet-Jambon de powerpointpresentatie van de lezing met de Kamer, en zou ook de streaming van het event van maandagavond nog onder de parlementsleden worden verspreid. De Visscher benadrukte ook meermaals dat hij zelf niet werd betaald voor het gastcollege. Jambon concludeerde dat zijn kabinetschef “op geen enkele manier heeft gedaan wat hij niet zou mogen doen en in volledige goede trouw heeft gehandeld”.
De promotie die de organisatie over het event voerde was wél problematisch, gaf De Visscher niettemin toe. “Wat daar (op de website, red.) staat is niet oké, ik had dat aan SBM moeten laten weten. (..) Dat zal in de toekomst zeker niet meer voorvallen.” De man wil wel lezingen blijven geven, zei hij. “Ik denk dat het belangrijk is om als kabinetschef soms eens feedback te horen van het middenveld.”
Reacties
De oppositie was niet onder de indruk van de uitleg, al krijgt De Visscher van Open VLD-fractieleidster Alexia Bertrand wel “het voordeel van de twijfel, tot het tegendeel bewezen is”.
Almaci reageerde sceptisch: “Moeten wij echt geloven dat u daar het regeerakkoord heeft voorgelezen en dat mensen, nota bene uit de sector, daar 160 euro zonder btw voor hebben betaald? Voor wie houdt u ons eigenlijk?”, zei ze. Vlaams Belang-Kamerlid Lode Vereeck concludeerde dat de deelnemers ofwel toch extra informatie over de fiscale hervormingsplannen hebben gekregen, ofwel “serieus in het zak zijn gezet”. PVDA-fractieleidster Sofie Merckx vroeg Jambon om de kwestie voor te leggen aan de federale deontologische commissie, een onafhankelijk orgaan van het parlement. “Het is niet aan de minister of aan zijn kabinetschef om te bepalen of iets deontologisch correct is of niet.”
Binnen de meerderheid bleven de rangen gesloten, al maakten Jan Bertels (Vooruit) en Koen Van den Heuvel (CD&V) wel duidelijk dat het incident niet voor herhaling vatbaar is. “Deontologie is heel belangrijk, een grijze zone kunnen we niet tolereren”, zei die laatste.